Column: Schagen zet de huisarts onder druk

De gemeente ergert zich aan huisartsen, jeugdartsen en andere gecertificeerde hulpverleners.  Wat doen zij verkeerd? Zij schrijven te makkelijk en dus te veel zorg voor en dat kost de gemeente veel geld. Gemeenten zijn wettelijk verplicht om jeugdhulp aan te bieden aan een jeugdige, ook na verwijzing van een huisarts, medisch specialist of jeugdarts. Schagen heeft hierop geen grip en wil dat dit verandert. Te beginnen bij de huisartsen met wie de gemeente afspraken zou hebben gemaakt.

Maar vaak hebben kinderen langdurige zorg nodig, langer dan bijvoorbeeld een jaar. Bijna de helft van de kinderen en jongeren werd door de huisarts naar een zorgverlener doorverwezen. Ook consulenten, andere artsen en rechters verwijzen door. Zij kunnen niet anders.

Of creëert het zorgaanbod de vraag? Waar hebben we dit meer gehoord? Bij de overheid zelf, de gretige regelmachine, die haar eigen aanbod schept door het maken van een tsunami aan regels, waarvoor weer personeel gevonden moet worden om deze uit te voeren. Er is iets anders aan de hand: we maken de wereld veel te ingewikkeld. Steeds meer jongeren ervaren gevoelens van stress, angst, somberheid en eenzaamheid. Er wordt steeds meer van kinderen gevraagd. Ze worden bijvoorbeeld vaker getoetst op school. Ouders zijn bij achterblijvende prestaties sneller dan vroeger geneigd om bijles te regelen.

Het is waar dat de jeugdzorg niet alle problemen van kinderen en jongeren kan oplossen. Maar wat dan? Onze overheid vindt dat volwassenen moeten zorgen voor een fijne en hoopvolle omgeving, waarin kinderen en jongeren kunnen opgroeien. Dit gaat te gemakkelijk. De overheid moet vooral naar zichzelf kijken. Door politieke beslissingen worden mensen beperkt in hun doen en laten en is er een samenleving ontstaan waarin voor grote groepen kwetsbare mensen het leven overleven geworden is en waar van een fijne omgeving geen sprake kan zijn.

Intussen trekt Schagen zich hier niets van aan en ziet kans om flink te bezuinigen op de jeugdzorg. Hoe dan? Door kritisch te gaan kijken naar de duur en de zwaarte van de jeugdhulp. De hulp moet in tijd korter worden en het laatste gesprek met de cliënt hoeft niet meer. Het is allemaal te lezen in de begroting 2022 waarvan de effectiviteit zich vanaf 2025 laat merken. Wijkteamconsulenten komen in dienst om toezicht te houden op iedereen die hulp krijgt. Dit laatste kost geld, namelijk € 50.000 structureel, maar het levert ook besparingen op die oplopen naar structureel € 200.000 in 2026. Ook op Veilig Thuis en op de Integrale Crisisdienst wil Schagen geld schrappen. Vanaf 2026 geldt een taakstellende bezuiniging van € 100.000 in 2026, dus in totaal € 200.000,-.

De gemeente ziet ook mogelijkheden door te bezuinigen op de maatschappelijke zorg. Ze wordt door politiek Den Haag geholpen, die besloten heeft de eigen bijdrage voor de huishoudelijke hulp inkomensafhankelijk te maken met een maximum van € 275,– per maand. Dit betekent dat de vaste bijdrage van € 20,60 per maand verdwijnt. De maatregel is bedoeld om welgestelden te bewegen hun hulp zelf te betalen. Deskundigen zeggen dat het bedrag van € 275,—deze mensen niet zal afschrikken.

Schagen heeft evenwel een besparing ingeboekt die oploopt tot € 500.000,–.  Bovendien wil de gemeente minder trapliften, woningaanpassingen en vervoermiddelen toewijzen. Dit levert een besparing op van € 100.000,- in 2025. Ook wordt er bespaard op de dagbesteding. Die loopt op tot € 200.000,– in 2026.  Alles bij elkaar wil Schagen 900 duizend euro bezuinigen zonder aan te geven wat hiervan de maatschappelijke gevolgen zijn.

Het is een goed streven van de gemeente om op de centjes te letten, maar de voorgestelde bezuinigingen zijn op drijfzand gebaseerd. De toverstok waarmee de gemeente zich bedient, (als we dit doen dan is er minder zorg nodig) schiet tekort.  Het is een illusie dat door middel van beleidsmaatregelen, zoals het afschuiven van verantwoordelijkheden, er automatisch minder zorgbehoefte zou zijn.

Eugeen Hoekstra