Schagen harkt 1,6 miljoen extra Ozb binnen
De gemeente Schagen feliciteert zichzelf uitbundig met het feit dat ze zoveel geld overhoudt. “Dankzij verstandig beleid,” klinkt het zelfgenoegzaam. Maar de cijfers zeggen ook iets anders. De inwoners hebben er flink aan meebetaald. De opbrengst uit de onroerende zaakbelasting (OZB) steeg van ruim 11,2 miljoen euro in 2022 naar ruim 12,8 miljoen euro in 2024. In een tijdsbestek van drie jaar harkt de gemeente zo’n 1,6 miljoen euro extra binnen. Er zijn wellicht meer woningen bijgekomen, maar dat rechtvaardigt niet de omvang van het bedrag. Wat achteraf gezien absoluut niet nodig was.
Intussen lopen de gemiddelde woonlasten voor een meerpersoonshuishouden op van € 812 in 2020 naar € 1.055 in 2024. Dat is een stijging van ruim 30 procent. Ter vergelijking: buurgemeenten als Hollands Kroon en Den Helder brengen woonlasten in rekening dik onder de duizend euro.
De financiële cijfers van Schagen zijn indrukwekkend. In 2023 is er een overschot van maar liefst 8,8 miljoen euro. Ook voor 2024 en de jaren daarna wordt op een comfortabele buffer gerekend. Pas vanaf 2028 – een verre toekomst in bestuurlijke termen – lijken er tekorten in zicht. En zelfs dat is onzeker. Ondanks deze financiële voorspoed, kiest de gemeente steevast voor verhoging van de lokale belastingen. Het resultaat: stijgende woonlasten, stijgende OZB en een groeiende kloof tussen gemeentekas en inwoners.
Hoe valt te verklaren dat Schagen zo duur is geworden voor haar inwoners? Niet door noodzaak, zo blijkt. De jaarrekeningen van Schagen tonen consequent overschotten: € 1 miljoen in 2020, bijna € 4 miljoen in 2022 en in 2023 dus bijna € 9 miljoen. Alleen het jaar 2021 liet een nadelig saldo zien van 1,9 miljoen euro. Dit terwijl gemeenten als Den Helder tekorten kenden vanwege investeringen in de jeugdzorg en andere maatschappelijke taken. In Schagen daarentegen lijkt het credo: belasting omhoog, uitgaven omlaag, overschot naar de spaarpot.
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) waarschuwt dat veel van deze overschotten boekhoudkundige schijn zijn. Reserves zouden al zijn “geoormerkt” of zijn tijdelijk. Maar in Schagen gaat dat verhaal niet op. Hier zijn de meevallers reëel, structureel en oplopend. Het gemeentebestuur kan dus niet wegkomen met de smoes dat het geld ‘toevallig’ over is. Er is bewust gekozen voor een koers waarin steeds meer wordt binnengehaald en steeds minder wordt uitgegeven.
Dat roept fundamentele vragen op. Kloppen de begrotingen wel? Waarom begroten als de uitkomst elk jaar zoveel positiever blijkt? Waarom steeds meer heffen als er al voldoende geld in kas is? Waarom de inwoners opzadelen met stijgende lasten, terwijl de gemeente reserves volpompt met geld? Waarom wordt het geld niet uitgegeven in belang van het welzijn van de bevolking?
De gemeente is er niet om een winstmachine te zijn. Zij is er om te voorzien in publieke taken en om het algemeen belang te dienen. Een gezonde financiële positie is geen doel op zich, maar een middel om maatschappelijke waarde te creëren. In plaats van belastingverhogingen, zouden inwoners mogen verwachten dat hun lasten omlaag gaan wanneer het financieel goed gaat.
Als Schagen echt een voorbeeldgemeente wil zijn, dan niet vanwege haar vermogen om geld te verzamelen, maar om het verstandig, eerlijk en sociaal te besteden. De gemeente zou het vertrouwen van haar inwoners kunnen herwinnen door te kiezen voor lastenverlichting, investeringen in publieke voorzieningen en een open gesprek over de werkelijke financiële noodzaak.
Zolang dat gesprek uitblijft, blijft het beeld overeind van een gemeente die zich opstelt als Rupsje Nooitgenoeg – almaar verzamelend, nooit gevend. En dat is geen model om trots op te zijn.
Eugeen Hoekstra
- Tip ons met foto's, filmpjes en verhalen via redactie@noordkopcentraal.nl
- Volg ons ook via Facebook, Threads, Instagram of TikTok. Word abonnee van ons Youtube-kanaal
- Volg het laatste nieuws altijd via noordkopcentraal.nl
- Luister via FM of online naar onze radiozender
- Kijk via Ziggo, KPN of online naar ons TV kanaal
Het zou allemaal nog tot daar aan toe zijn, als die extra opbrengsten aangewend zouden worden voor de aanleg en het onderhoud van goede publieke voorzieningen, maar het tegendeel is waar. Het groenonderhoud, waaronder onkruidbestrijding, laat ernstig te wensen over. Onderhoud van wegen en aan bestrating is nog nooit zo achterstallig geweest. Overal in de gemeente schots en scheef liggende trottoirtegels en klinkers, waardoor het voor ouderen en mensen die slecht ter been zijn alleen maar moeilker wordt om op de been te blijven. Overal in de gemeente welige groei van grasaren rondom bomen en lantaarnpalen. Die grasaren zijn een bedreiging voor (huis) dieren, maar tijdig weghalen, ho maar. Maar ik vrees, dat dat zo zal blijven, want B&W is ziende blind en horend doof.
Daar heeft u gelijk in.
Echter het geklaag is niet helemaal terecht. Waarom zou je lastenverlichting moeten krijgen als jouw woning in 2-4 jaar een ton in waarde is gestegen? En er nog ontzettend veel geld nodig is voor allerlei belangrijke zaken zoals het bouwen van nieuwe huizen en scholen en het onderhoud van groen, wegen en fietspaden?
Je wijst terecht op de noodzaak van investeringen in woningbouw, onderwijs en infrastructuur, helemaal mee eens. En ja, veel huizen zijn fors in waarde gestegen. Maar die waardestijging levert de eigenaar pas iets op bij verkoop, terwijl de hogere OZB en woonlasten nú elk jaar worden geïnd, ongeacht inkomen of draagkracht.
Het zou logisch zijn als al die extra inkomsten dan ook worden gebruikt om te investeren in precies wat je noemt: scholen, wegen, groenonderhoud. Maar juist dát gebeurt onvoldoende. De gemeente houdt miljoenen over, terwijl het groen woekert en de stoep scheef ligt. Dan klopt er iets niet.
Lastenverlichting is geen cadeautje, maar een kwestie van rechtvaardigheid als de gemeentekas uitpuilt terwijl de voorzieningen verwaarlozen. Wat we nodig hebben is geen óf-óf, maar én-én: verstandige investeringen én eerlijke lasten.
Het zou allemaal nog tot daar aan toe zijn, als die extra opbrengsten aangewend zouden worden voor de aanleg en het onderhoud van goede publieke voorzieningen, maar het tegendeel is waar. Het groenonderhoud, waaronder onkruidbestrijding, laat ernstig te wensen over. Onderhoud van wegen en aan bestrating is nog nooit zo achterstallig geweest. Overal in de gemeente schots en scheef liggende trottoirtegels en klinkers, waardoor het voor ouderen en mensen die slecht ter been zijn alleen maar moeilker wordt om op de been te blijven. Overal in de gemeente welige groei van grasaren rondom bomen en lantaarnpalen. Die grasaren zijn een bedreiging voor (huis) dieren, maar tijdig weghalen, ho maar. Maar ik vrees, dat dat zo zal blijven, want B&W is ziende blind en horend doof.