Column: Schagen tart minister Hugo de Jonge

Het lijkt erop dat de gemeente Schagen minister Hugo de Jonge wil tarten. Van vroeger kennen wij het begrip burgerlijke ongehoorzaamheid, de gemeente Schagen maakt furore door met gemeentelijke ongehoorzaamheid te dreigen. Wat is er aan de hand?

Het heeft alles te maken met het besluit in 2019 van de minister om de eigen bijdrage voor huishoudelijke hulp, traplift of een rolstoel los te koppelen van het inkomen van de patiënt. Het is een vast bedrag geworden van 19 euro per maand.

Eindelijk gerechtigheid voor patiënten die niet alleen worstelen met hun zwakke gezondheid en hun beperkingen, maar ook te doen hebben met een opeenstapeling van eigen bijdragen voor de (medische) zorg en medicijnen en van een uitkering moeten leven die niet voldoende is.

Uit onderzoek van Iederin, een netwerk van mensen met een beperking of chronische ziekte, blijkt dat 61 procent moet bezuinigen vanwege hoge zorgkosten. 2000 mensen met een chronische beperking deden mee aan het onderzoek. Ruim 40 procent heeft wel eens zorg gemeden of uitgesteld. Dat heeft soms gevolgen voor de gezondheid, zoals verergering van pijn en klachten of een slechter gebit. Eigen bijdragen voor alles en nog wat en bijbetalen voor met name medicijnen nekken veel patiënten. Fiscale aftrekmogelijkheden zijn zeer beperkt.

Schagen mekkert al een poos dat  door die vaste bijdrage van 19 euro de vraag naar huishoudelijke hulp flink is gestegen. Dit is allemaal op de conto te schrijven van minister de Jonge die de kant heeft gekozen van de patiënt in plaats van de gemeentekas.

Schagen kan niets doen aan die vaste bijdrage en zoekt de oplossing in het aanscherpen van de indicatie: de toewijzing van de hulp. Stel je voor dat een arts zegt: u krijgt dat medicijn niet omdat u in een Mercedes rijdt.

Er zijn mensen die bereid en in staat zijn een hoge eigen bijdrage te betalen, maar wettelijk is het niet toegestaan omdat gemeenten de inkomenstoets niet mogen toepassen. Maar wat niet kan en mag is dat gemeenten gaan sjoemelen met de indicatie of dat ze een wachtlijst gaan openen om patiënten te ontmoedigen.

Schagen denkt dat de lage eigen bijdrage van 19 euro per maand een aanzuigende werking heeft en mensen met poen hun slag slaan door goedkoop aan huishoudelijke hulp te komen. Waar moet anders de toename van de vraag vandaan komen? Het antwoord laat zich raden: dit komt door de vergrijzing en de dubbele vergrijzing (lees: 80-plussers) van de bevolking. Toch is dit ook een aanname. Het punt is dat de gemeente geen onderzoek heeft gedaan naar de oorzaak. Schagen denkt dat de oorzaak ligt bij de lage eigen bijdrage zodat burgers hun slag slaan, maar een onderbouwing  van deze stellingname ontbreekt.

Het college gaat een publiekscampagne starten om patiënten te wijzen op hun eigen (financiële) mogelijkheden. Deze ontluisterende campagne (‘als u het zelf kan betalen kom dan niet bij ons langs’) gaat de gemeente € 150.000,- kosten. Willekeur gaat hier de boventoon voeren. Een soort veiling wordt het: wij geven u 5 uur huishoudelijke hulp per week als u de helft betaalt. Zo doen dan? Nee, 6 uur, daar doe ik het voor!

Eugeen Hoekstra