Column: Windturbines belasten het milieu en de gezondheid

Een Franse rechter heeft het ‘windmolensyndroom’ erkend en wieken van de windturbines vormen een grote berg chemisch afval. We zijn lekker bezig met elkaar.

Wat te doen met een afgeschreven windmolen, luidde de kop boven een krantenartikel. Windenergie is duurzaam, maar het afval van windmolens niet. De wieken van een afgeschreven windmolen zijn nauwelijks recyclebaar. De vleugels zijn gevaarlijk afval omdat ze zijn gemaakt van glasvezelversterkt kunststof (polyesterhars, afgekort GVK), dat niet recyclebaar is. Dit is al lang bekend, maar wordt vaak geheim gehouden.

Dat probleem wordt steeds groter. Om zo veel mogelijk wind te vangen en daardoor zo veel mogelijk energie op te wekken, worden de molens steeds hoger. Was de gemiddelde molen in 1975 nog zo’n 20 meter hoog, tegenwoordig zijn ze vaak 200 meter, hoger dan de Euromast in Rotterdam. En met een hogere mast kwamen er ook grotere wieken – van zo’n 10 meter lang in 1990 tot rond 50 meter in 2016. Tel uit je winst.

Windturbines zijn ook niet gezond. Ze veroorzaken gezondheidsschade. Onzin, zegt de windindustrie. Je moet eraan wennen net zoals je moet wennen aan het geluid van het spoor. Op een bepaald moment hoor je de treinen niet meer. Maar die slagschaduw dan en dat zoevende geluid van de wieken?  Dat went en anders moet je de klager afkopen met een som geld.

In een rechtszaak in Toulouse heeft de rechtbank het ‘windmolensyndroom’ erkend, nadat een echtpaar in het Zuid-Franse Fontrieu klaagde over gezondheidsschade als gevolg van de windmolens in de buurt van hun huis. De uitbaters ervan moeten hun ruim 100 duizend euro schadevergoeding betalen.

Het oordeel van de Franse rechter lijkt in lijn met wat wetenschappelijk onderzoek al langer laat zien, zegt Jan de Laat, klinisch-fysicus-audioloog aan het LUMC: de criteria voor overlast van windturbines mogen best uitgebreid worden. ‘Op dit moment wordt vooral gekeken naar het aantal decibellen. Maar ook zacht geluid kan hinderlijk zijn, afhankelijk van het karakter.

Het RIVM heeft onderzoek gedaan naar de effecten van windturbines op de omgeving. Volgens onderzoeker Joris van Hoof liet het RIVM zich om de tuin leiden door de windindustrie. Het RIVM ontkent dit, maar de onderzoeker is zeker van zijn zaak. Het RIVM laat zich ompraten door de windindustrie. Dit is op te maken uit een artikel dat is verschenen in het vakblad Binnenlands Bestuur.

De kans is groot dat provincies en gemeenten het RIVM-onderzoek gebruiken als wetenschappelijke basis voor het vaststellen van normen waarvan de Raad van State niet wil dat dit niet gebeurt.  Van Hoof zegt dat het onderzoek van het RIVM geen onafhankelijk onderzoek is en dat belangen van de windindustrie hebben meegespeeld. Hij vindt dat er openheid moet komen over wat die reviewers precies hebben gezegd en wat het RIVM met hun bevindingen heeft gedaan.

Gedeputeerden en wethouders moeten zich realiseren dat in steeds meer in de ons omringende landen wetgeving van kracht wordt dat windturbines niet mogen worden geplaatst binnen een omtrek van tien keer de hoogte van de windmolen. Dat zijn ook de adviezen van onafhankelijke buitenlandse en Nederlandse experts. Gemeenteraadsleden zijn gewaarschuwd.

Eugeen Hoekstra