Column: Stuur arbeidsmigranten naar huis

Arbeidsmigranten kunnen naar huis. Statushouders staan te springen om hun werk over te nemen. Sinds de Raad van State de beperking van de overheid, dat statushouders een beperkt aantal uren mogen werken nietig heeft verklaard, kunnen de asielzoekers met verblijfsvergunning aan de bak. Ze kunnen niet wachten. De arbeidsmarkt is krap en dus zijn ze van harte welkom. Het voordeel dat statushouders hebben is, dat ze in Nederland wonen( in een Azc of woning)en dus niet uit het buitenland hoeven te worden gehaald. Volgens het UWV is de instroom van statushouders verdrievoudigd. Dit bespaart heel veel bijstandsuitkeringen.

Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland zien sinds de uitspraak van de Raad van State groeiende interesse in asielzoekers als werknemers. ‘We zien op regionaal niveau de nodige succesvolle initiatieven ontstaan. Een historisch krappe arbeidsmarkt helpt daar uiteraard ook bij’ zegt Antoine Reijnders, secretaris arbeidsmarkt.

In heel 2023 kregen 2.016 asielzoekers een werkvergunning, maar het lijkt er nu al op dat dat aantal dit jaar ruim overschreden gaat worden. In januari en februari alleen al gingen 1.159 asielzoekers aan de slag, meldt het UWV. Het onbenutte potentieel is hiermee overigens nog steeds heel groot.

De zorg worstelt met personeelstekorten en ziet wel iets in het aantrekken van statushouders. Voorzitter Bianca Buurman  van de beroepsvereniging voor verpleegkundigen en verzorgenden ziet de statushouders graag komen. ‘De deelnemers zijn al in Nederland, ze zijn al langer en intensiever bezig met de taal en cultuur’, zegt zij. ‘Al is het maar een klein beetje op de totale arbeidsmarkt: het kan bijdragen aan het opvullen van de tekorten in de verpleging.’

Randstad startte maart vorig jaar al met een pilotproject waarin asielzoekers en statushouders onder meer bij de NS en KLM aan de slag konden. Inmiddels leidt het uitzendbureau samen met KPN ook veel Syriërs op tot monteur. Volgens Werner Klaassen, algemeen directeur van Randstad, gaat het om een gemotiveerde groep. Hij zegt: ‘Ik zie wat het doet met de eigenwaarde van mensen, en met de arbeidsmarkt. Er zit veel achter, het hele sociale gebeuren van collega’s hebben.’

Statushouders kunnen nu onbelemmerd gaan werken. Dit levert de Nederlandse economie miljarden op. Daar staan nauwelijks extra maatschappelijke kosten tegenover. De overheid kan bovendien veel op bijstandsuitkeringen besparen omdat asielzoekers, als ze eenmaal statushouders zijn, er minder gebruik van zullen maken.

Nu vraagt 89 procent van de statushouders in de eerste twee tot vier jaar na toekenning van een verblijfsstatus een bijstandsuitkering aan. Op de jaarlijkse instroom aan asielzoekers bespaart de overheid, volgens SEO Economisch Onderzoek, in tien jaar een miljard euro aan bijstandsuitkeringen.

Ook de overheid profiteert als asielzoekers makkelijker kunnen gaan werken, aldus SEO. Dat komt onder meer doordat werkende asielzoekers een deel van hun salaris aan het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) moeten betalen, en zo aan de opvangkosten bijdragen. Ze mogen een kwart van hun inkomsten behouden, tot maximaal 246 euro per maand.

Voor werkgevers komt € 10,5 miljoen beschikbaar voor maatwerkbegeleiding van statushouders op de werkvloer. Daarmee kunnen statushouders begeleid worden bij bijvoorbeeld de inrichting van hun werkzaamheden op de werkvloer en omgang met collega’s.

Werkgevers lopen er nu vaak tegenaan dat zij niet de tijd en de kennis hebben om statushouders intensief en met kennis van hun cultuur te ondersteunen. Deze maatwerkbegeleiding helpt de werkgevers bij deze hobbels, waardoor ze vaker een tijdelijk contract willen omzetten naar een vast contract.

Statushouders gaan niet weg uit ons land. Ze wonen hier, leven hier en werken hier. Ze moeten de taal leren. Het is dan logisch dat de statushouders worden ingezet om de personeelstekorten te verminderen. De tijd van arbeidsmigranten raakt voorbij.

Eugeen Hoekstra