Column: Schagen zit zonder warmtewet – hoe erg is dit?
De Warmtewet is van tafel en dus de wettelijke grondslag voor de energietransitie in de bebouwde omgeving. De wet had Schagen de verlangde ‘doorzettingsmacht’ kunnen geven om woningeigenaren van het gas af te halen en over te laten stappen naar het warmtenet, maar de wet schoot tekort. Dan maar voor warmtepompen gaan ?Â
Een warmtenet staat ook wel bekend als stadsverwarming of blokverwarming. Het is een soort cv-installatie in het groot (biomassa of aardwarmte). Met buizen gaat het warme water naar de huizen. Via een speciaal ‘kastje’ (warmtewisselaar) kun je de warmte gebruiken voor verwarming en warm water.
Die Warmtewet was dan ook een drama. Waarom? Omdat de betaalbaarheid niet van tevoren vaststond en omdat burgers hun eigen energiebedrijf niet konden kiezen.
Daarnaast geldt dat het Rijk gemeenten op kosten zou jagen. Zaken die belangrijk zijn voor het draagvlak. Nogmaals een draak van een wet omdat de wet ook nog eens initiatieven van inwoners, om zelf energiecoöperaties op te richten, uitsluit. Gelukkig is deze wet ingetrokken. De nieuwe wet zal deze omissies wegnemen is de verwachting.
De koepel van de gemeente is ook klaar met die wet. Met de huidige opzet kunnen de gemeenten niet sturen op het soort warmtebedrijf dat in specifieke lokale situaties passend is’, zegt VNG. Ook vrezen de gemeenten de hoge uitvoeringslasten van zo’n 450 miljoen euro (1,8 miljard euro voor de komende periode tot 2025), zo becijferde de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) begin dit jaar.
In het Klimaatakkoord staat dat het Rijk deze kosten op zich neemt, maar gemeenten krijgen argwaan omdat een besluit hierover telkens wordt uitgesteld. In het verlengde hiervan waarschuwde de VNG in september al dat de uitvoering van de Regionale Energiestrategieën (RES) financieel niet gedekt is. Alle ogen zijn nu gericht op het nieuwe kabinet.
In het Klimaatakkoord is ook afgesproken dat gemeenten een belangrijke rol krijgen in die verduurzaming van de bebouwde omgeving. Het gaat immers om lokale keuzes die in samenspraak met inwoners gestalte moeten krijgen. Maar de lokale sturingsmogelijkheden zijn tot nu toe beperkt.
De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) ging wel ver door gemeenten extra bevoegdheden te geven, bijvoorbeeld ‘om burgers mee te laten betalen aan collectieve voorzieningen’. Ook opperde de raad dat het lokaal bestuur per wijk gaat bepalen wanneer de levering van aardgas stopt. Weg draagvlak zo, zeggen de gemeenten terecht.
Er komt vast wel weer een nieuwe Warmtewet, maar door het geklungel in Den Haag schiet de transitie niet op. Sommigen zeggen dat we aan het verkeerde eind zijn begonnen: wat we moeten doen is het energiegebruik drastisch verminderen.
Voorbeeld: steeds meer huishoudtoestellen als verwarmings- en alarmsystemen en communicatiemiddelen als smartphones en laptops staan 24 uur continu stand-by waardoor ze bijna letterlijk energie vreten net als de datacenters overigens. Wereldwijd wordt jaarlijks zo voor bijna 60 miljard euro aan elektriciteit verspild.
Toewerken naar lager energiegebruik, bijzonder goed isoleren van woningen en panden, warmtepompen in alle huizen (Vattenfall kwam met een prachtig plan om bestaande woningen te voorzien van warmtepompen) zou heel veel klimaatwinst opleveren.
Eugeen Hoekstra Â
- Tip ons met foto's, filmpjes en verhalen via redactie@noordkopcentraal.nl
- Volg ons ook via Facebook, Threads, Instagram of TikTok. Word abonnee van ons Youtube-kanaal
- Volg het laatste nieuws altijd via noordkopcentraal.nl
- Luister via FM of online naar onze radiozender
- Kijk via Ziggo, KPN of online naar ons TV kanaal