Column: Kringloop vs. afvalstoffenheffing

De veranderde berekening van de afvalstoffenheffing in Hollands Kroon lijkt gevolgen te hebben voor de kringloopwinkels. Die krijgen nu veel meer rotzooi aangeboden. Rotzooi die eigenlijk in de restafvalcontainer thuishoort. Maar ja, iedere volle container kost je € 8, dus probeer je die zo weinig mogelijk in te leveren. Dan maar je rotzooi naar de dichtstbijzijnde kringloopwinkel brengen. Bovendien kun je niet meer ‘gratis’ je grove huisvuil aan de weg zetten. Dat kost € 20 per keer, dus breng je het liever naar de kringloop. Dat kost je niets.

De laatste jaren staan kringloopwinkels steeds meer in de belangstelling. Want kringloopwinkels zijn een manier om geld te besparen en goedkope spullen te krijgen. Maar het gaat nog veel verder dan alleen geld besparen. Kringloopwinkels werken mee aan duurzaamheid en helpen bij het verminderen van verspilling door het hergebruiken van spullen die anders als afval zouden eindigen.

Door het kopen in een kringloopwinkel verminder je als consument de hoeveelheid spullen die gemaakt moeten worden, wat weer leidt tot minder energieverbruik en minder uitstoot van broeikasgassen. Kringloopwinkels helpen daarnaast ook bij het creëren van werkgelegenheid. De meeste kringloopwinkels zij non-profitorganisaties die werk bieden aan mensen met lagere inkomens en/of mensen met een beperking. Al tientallen jaren zien we overal in Nederland inzamelpunten waar je je overbodige spullen kunt inleveren. In ieder dorp is wel zo’n winkel te vinden.

Erg bekend is Rataplan in Den Helder, waar Gert-Jan Dekker in 2004 begon met het verkopen van tweedehands artikelen. Inmiddels verdient hij een riant salaris van meer dan een ton en lijkt zijn bedrijf niet meer op een non-profit organisatie. Het weerspiegelt zich in de prijzen in de winkel die over het algemeen hoger zijn dan die van ‘echte’ non-profit winkels. Aanvankelijk werkte Dekker met verlies, maar na enkele jaren bleek hij toch winst te kunnen genereren. Dekker zwaait inmiddels de scepter over 30 van zulke winkels en 49 fietsenstallingen van de NS. De meeste van zijn 1500 medewerkers zijn mensen met een zogenaamde ‘grote afstand tot de arbeidsmarkt’. Kringloopwinkels vervullen een grote maatschappelijke rol qua werkgelegenheid en duurzaamheid.

Nu de gemeente Hollands Kroon de tarieven voor het ophalen van huisvuil heeft gewijzigd blijkt dat gevolgen te hebben voor de kringloopwinkels. Voor het restafval moet nu per ingeleverde container een bedrag van € 8 betaald worden. De afvalstoffenheffing blijkt 5 % te zijn verhoogd.

Is er een verband tussen de (gewijzigde) afvalstoffenheffing en de dump van rotzooi bij kringloopwinkels? Dat zou best eens zo kunnen zijn. Want ze krijgen nu allerlei spullen aangeboden die niet hergebruikt kunnen worden. Door ze niet in de zwarte bak te deponeren of aan de weg aan te bieden als grof vuil (want dat heeft tegenwoordig ook een prijs) maar in plaats daarvan naar een kringloopwinkel te brengen wordt er geld uitgespaard.

De kringloopwinkel lijkt nu in de praktijk een schakel te zijn geworden in het huisvuil verwerkingssysteem. Stort je overbodige spullen maar op het terrein van de kringloopwinkel, waarna oudere vrijwilligers er de bruikbare voorwerpen uit gaan zoeken. Het
onbruikbare materiaal gooien ze in een container die alsnog naar de vuilstort van HVC moet worden gebracht. De kringloopwinkels moeten voor de afvaldump van burgers betalen. Dat kan toch niet de bedoeling zijn? Rataplan blijkt voor het aanbieden van huisvuil al een gunstige afspraak met HVC te hebben gemaakt.

En nu zijn kringloopwinkels kieskeuriger geworden. Burgers die spullen aanbieden moeten ze soms weer meenemen omdat kringloopwinkels er niets mee kunnen. Als kringloopwinkels veel aangeboden spullen gaan weigeren lopen zij de kans dat er op termijn minder wordt aangeboden omdat mensen gaan denken dat hun afgedankte spullen toch niet worden geaccepteerd. Ze zullen dan rechtstreeks naar de vuilstort gebracht worden, wat zou betekenen dat veel bruikbare spullen rechtstreeks in de vuilstort bij de HVC belanden en niet worden gerecycled.

En zo lijkt de wijziging van de berekening van de heffing gevolgen te hebben voor de bedrijfsvoering van kringloopwinkels. Daarmee wordt een stap terug gedaan in het streven naar duurzaamheid, althans als de winkels ervoor moeten blijven betalen…