Column: Komt Schagen onder curatele?

De provincie Noord-Holland is niet tevreden over de financiën van de gemeente Schagen. Dit staat in het jaarverslag Interbestuurlijk Toezicht 2022. De provincie komt tot het oordeel dat veel verbetering noodzakelijk is. De provinciale rekenmeesters zien dat de uitkomsten van het meerjarenperspectief er niet goed uitzien. Zonder ingrijpende maatregelen lukt het Schagen niet om de meerjarenbegroting sluitend te krijgen.

Schagen is op deze manier op weg om een artikel 12 gemeente te worden. Dit houdt in dat Schagen onder curatele komt te staan van de provincie. Dit is geen gelukkig vooruitzicht. De provincie roept Schagen dan ook op ‘behoedzaam te sturen en conservatief te begroten’. Er is de komende jaren dan ook weinig tot geen ruimte voor nieuw beleid met structurele financiële gevolgen, benadrukt de provincie. Schagen rekent voor 2026 op een tekort van vier miljoen en voor 2026 zes miljoen euro. Dat is geen kattenpis.

Maar Schagen is helemaal niet van plan om voorzichtig te zijn met de financiën. Er staan plannen op stapel (Groenoord, Multitreffer, sportzaal) die leiden tot extra kapitaallasten die in duizenden euro’s lopen. Kapitaallasten die doorwerken in de begrotingen van 2026 en 2027.

De gemeenteraad die in meerderheid dit beleid steunt, zal over een paar jaar moeten uitleggen waarom hij de uitgaven niet heeft beperkt tot de noodzakelijkste. Zo gaat de gemeente een accountmanager aanstellen voor de campus in Petten en Seed Valley die per jaar 150 duizend euro gaat kosten. De man of vrouw wordt het aanspreekpunt die het actieplan voor de economische agenda moet bewaken en uitvoeren. Hoe noodzakelijk mag je dit noemen?

Eerlijkheid gebiedt te zeggen dat vooral de VVD in de gemeenteraad de noodklok luidde tijdens de behandeling van de Kadernota 2024 door erop te wijzen dat het college gewoon doorgaat met het uitgeven van geld voor nieuw beleid, terwijl alle lichten op rood staan. Prutswerk noemt de VVD deze manier van doen en stemde tegen.

Op 9 mei nam de gemeenteraad een voorstel van GroenLinks aan dat meevallers enkel gebruikt worden om voorzieningen overeind te houden. Dus niet om hiermee nieuw beleid te financieren. De provincie benadrukt dit standpunt ook: er is geen financiële ruimte voor nieuw beleid. Een aangenomen amendement van de raad moet het college uitvoeren en toch gebeurt het niet. Een goede reden om het college naar huis te sturen, maar de moed ontbreekt om dit af te dwingen. GroenLinks koos voor het voordeel van de twijfel  (de begroting 2024 is een volgend ijkpunt) en stemde toch voor de Kadernota.

Met betrekking tot Groenoord heeft verantwoordelijk wethouder Puck de Nijs in het voorjaar een voorstel aan de raad teruggetrokken. Dit gebeurde nadat de raad met kritische vragen kwam over risico’s die de gemeente loopt als ze garant staat voor een lening van 6,4 miljoen voor een nieuw te bouwen clubgebouw met bijbehorende openbare ruimte.

Hoe weet de gemeenteraad zeker dat de Stichting Sportgebouwen Groenoord (SSG) ermee stopt als het onverhoopt toch duurder wordt of wanneer ze zich om een andere reden niet meer kan vinden in het plan voor een nieuwe gezamenlijke accommodatie? Met andere woorden: Als de stichting er de brui aan geeft, mag de gemeente de scherven opruimen.

De provincie is ook niet tevreden over de manier waarop Schagen invulling geeft aan het Omgevingsrecht. Het Omgevingsrecht regelt de fysieke omgeving waarin wij leven. Daartoe behoren milieu, water, natuur en met name ruimtelijke ordening.

Nogal een juridisch verhaal waar een gemeente op stuk kan lopen voor de rechter. De advocaten zijn nu al hun messen aan het slijpen. De provincie wijst erop dat veel zaken ontbreken zoals de vergunningenstrategie en de sanctiestrategie. De gemeente laat weten dat hierover goed contact is met de provincie. Gelukkig maar.

Eugeen Hoekstra