Is uw gemeente klaar voor de Omgevingswet?

NOORDKOP – Het was ooit de bedoeling dat de Omgevingswet per 1 januari 2019 zou worden ingevoerd, maar na diverse keren uitstellen lijkt het nu per 1 januari 2024 echt te gaan gebeuren. Regio Noordkop en Noordkop Centraal inventariseerden in hoeverre de gemeenten Den Helder, Hollands Kroon en Schagen klaar zijn voor de invoering over een kleine drie weken.

De nieuwe Omgevingswet regelt alles voor de ruimte waarin we wonen en werken. De nieuwe wet bundelt 26 wetten, 60 algemene maatregelen van Bestuur (AMvB) en 75 ministeriële regelingen. Met behulp van één digitaal loket moet het straks makkelijker worden om ruimtelijke projecten te starten. Burgers die een dakkapel of zonnepanelen willen plaatsen, zijn vanaf 1 januari ook afhankelijk van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO).

Landelijk is de Omgevingswet tien jaar geleden al ingediend en in maart 2016 werd deze aangenomen in de Tweede kamer. De inwerkingtreding heeft dus lang op zich laten wachten en zelfs nu zijn er nog gerede twijfels of iedereen er al echt klaar voor is en met name of het belangrijke DSO naar behoren functioneert. Hoe zit dat in de Noordkop?

Medewerkers klaargestoomd

De gemeenten Den Helder, Hollands Kroon en Schagen zeggen helemaal klaar te zijn voor de invoering van de Omgevingswet per 1 januari 2024. Medewerkers van de drie gemeenten hebben de afgelopen jaren een opleidingstraject, bestaande uit cursussen en presentaties, gevolgd over de nieuwe wet. Dit geldt voor de hele organisatie; zowel medewerkers die direct als indirect met de wet te maken hebben. Daardoor is volgens de gemeenten iedereen goed op de hoogte van wat de Omgevingswet betekent.

Verder geeft de gemeente Den Helder aan dat de rollen en verantwoordelijkheden onder de Omgevingswet zijn vastgelegd in de interne werkprocessen van de ambtelijke organisatie en in Hollands Kroon zijn afspraken vastgelegd in dienstverleningsovereenkomsten. Daarnaast zijn diverse afspraken gemaakt tussen gemeenten, Omgevingsdienst, Veiligheidsregio, GGD, Hoogheemraadschap en Provincie Noord-Holland. Zo vertelt een woordvoerder van de gemeente Schagen dat een overeenkomst is gesloten met de Omgevingsdienst over de taken die zij moeten uitvoeren.

Digitaal Stelsel Omgevingswet

Wie een vergunning aan wil vragen voor een veel voorkomende activiteit als het bouwen van een dakkapel of het aanleggen van zonnepanelen, is vanaf 1 januari aangewezen op het Digitaal Stelsel Omgevingswet. Via de vragenbomen van het DSO krijgen burgers en bedrijven straks geautomatiseerd antwoord op hun vergunningaanvraag. Echter, uit een recent onderzoek van Binnenlands Bestuur blijkt dat het systeem nog niet optimaal werkt.

Zo zou er een hoop onbegrijpelijke taal voorbij komen en worden burgers te vaak doorverwezen naar de gemeente. De gemeente Schagen erkent dat het gebruik van het DSO een leerproces zal zijn. “Natuurlijk verandert er veel en zal dat voor een aanvrager niet altijd meteen duidelijk zijn.” Toch verwacht de gemeente dat aanvragers eventueel met hulp van de gemeente in staat zullen zijn om aanvragen in te dienen.

In Den Helder heerst het gevoel dat het DSO “voldoende functioneert” voor aanvragers van een omgevingsvergunning, maar volgens de gemeente is de meerwaarde ten opzichte van het huidige online loket, het Omgevingsloket Online (OLO), nog beperkt. “We streven ernaar om de dienstverlening via het DSO de komende jaren stapsgewijs te gaan verbeteren.” De gemeente Hollands Kroon heeft de afgelopen jaren meerdere testen met succes uitgevoerd.

Participatie inwoners

De Omgevingswet biedt ook mogelijkheden tot participatie; inwoners kunnen met overheden meedenken over grote bouwprojecten. Zo is bij het opstellen van de Omgevingsvisie (één van de verplichte kerninstrumenten uit de Omgevingswet) in alle drie de gemeenten een uitgebreid participatietraject doorlopen. Ook bij toekomstige wijzigingen van het omgevingsplan zullen de gemeenten input ophalen bij inwoners, bedrijven en andere stakeholders.

Over de ingang van de Omgevingswet communiceert Hollands Kroon via de gebruikelijke kanalen met haar inwoners, zoals de nieuwsbrief en website. “Daarnaast worden mensen die een principeverzoek indienen actief geïnformeerd over de veranderingen in de procedure.” Den Helder organiseert communicatiecampagnes rondom een aantal belangrijke thema’s en de gemeente Schagen houdt op 14 december een informatiebijeenkomst voor onder andere (bouw)ondernemers, (onder)aannemers en architecten. Verder is op de websites van de gemeenten en de Rijksoverheid veel informatie over de Omgevingswet te vinden.