Marktbewuste kunst

De zeventiende-eeuwse schilder Jan van Goyen was marktbewust. Hij speelde in op de grote vraag naar schilderijen. Welgestelde Nederlanders vonden het mooi om de muren van hun woningen met schilderijen op te leuken en ze zagen het als een goede belegging. Van Goyen maakte mooie schilderijen die hij vaak in één dag klaar had. Zo kon hij veel schilderijen aanbieden en verdiende hij een goed belegde boterham. De zeventiende-eeuwers vonden zijn schilderijen prachtig en ze waren voor menigeen betaalbaar in die tijd. Als je nu een Van Goyen wilt kopen moet je vele miljoenen beschikbaar hebben. In 1644 schilderde hij een polderlandschap waarop veel molens te zien zijn. Een ander soort molens zie je nu massaal in de Noordkop verrijzen, niet om het water uit de polders weg te malen, maar om elektriciteit op te wekken.

In de twintigste eeuw produceerde de schilder Anton Heyboer schilderijen bijna aan de lopende band. Op televisie zag ik hem eens met vijf verfkwasten in zijn hand vellen papier beschilderen. Enkele halen over het papier met verschillende kleuren verf en er was weer een schilderij klaar. In minder dan vijf minuten. Restte alleen nog zijn signatuur. Zijn productie was vele malen groter dan die van Van Goyen. Heyboer was daarmee ook bijzonder marktbewust maar of zijn werk beter is dan dat van de zeventiende-eeuwer? Dat is een kwestie van smaak…

Kees Zwaan

(Afbeelding 1: Polderlandschap, Jan van Goyen – Rijksmuseum)

(Afbeelding 2: Krankzinnig, Anton Heyboer – Heyboer-Malomajo VOF)