Leve de thuishulp !

De gemeente Schagen staat er gekleurd op. Hollands Kroon ook. Beide haalden veelvuldig de landelijke pers door hun barbaarse beleid ouden van dagen hun huishoudelijke hulp af te pakken onder het mom van zelfredzaamheid, wie zijn mond kan roeren, kan ook zijn huishouden runnen. Dit beleid is door de Centrale Raad van Beroep radicaal van de tafel geveegd.

Ondanks heftig verzet en protest van onder meer de ouderenbonden in Schagen en natuurlijk de FNV Zorg & Welzijn, die de ene thuishulp na de ander ontslagen zag worden, bleef de meerderheid in de politiek achter de wethouders staan die bleven volhouden dat er niemand tussen wal en schip valt. Alleen de SP en Wens4U keerden zich vanaf het begin tegen dit beleid dat leed toevoegt aan het lijden van zieke en hulpbehoevende mensen.

De Seniorenpartij stemde toen ook tegen, maar wilde samen met de SP wel het overschot op de Wmo-uitgaven van 1,7 miljoen euro inzetten voor de huishoudelijke hulp. Beide partijen kregen hiervoor geen steun uit de raad, hoewel JESS er wel oren naar had.  

Het besluit van de gemeenteraad op februari 2015 is onrechtmatig.  De Centrale Raad van Beroep heeft nu de verlossende woorden gesproken: huishoudelijke hulp is een prestatie die onder de Wmo 2015 valt. ‘De wetsgeschiedenis bevat geen enkel aanknopingspunt dat de wetgever op dit punt heeft willen breken met de oude Wmo’, aldus de hoogste rechter.

Ook het overgangsrecht is in geding. Hulp die onder de Wmo 2007 is toegekend, moet ook onder de Wmo 2015 verstrekt worden. Zonder meer stopzetten kan niet. ‘Oude’ aanspraken kunnen aan het nieuwe Wmo beleid worden aangepast, maar dat nieuwe beleid moet ‘berusten op objectief en onafhankelijk onderzoek naar de tijd die nodig is voor een schoon en leefbaar huis

De gemeente Schagen redeneerde dat een schoon huis geen verantwoordelijkheid is van de gemeente. Dit betekende dat de hulp werd stopgezet. Wie hulp wilde werd door doorverwezen naar een thuiszorgorganisatie. Gaat u het zelf maar regelen en betalen. Wie een laag inkomen heeft kan bijzondere bijstand aanvragen. Op deze manier kon wethouder Blonk zeggen dat er niemand tussen wal en schip valt.

Voor radio Eén verdedigde hij zijn aanpak weer dat mensen hun thuishulp zelf moeten regelen alsof de hoogste rechter van het land niet had gezegd dat mensen recht hebben op die eenvoudige thuishulp en dat de gemeente daarin moet voorzien op basis van een onafhankelijk onderzoek hoeveel tijd het schoonmaken en leefbaar maken van de woning kost. In ieder geval heeft de rechter gezegd dat je de hulpbehoevenden niet kan wegsturen richting de vrije markt.

De hoogste rechter van Nederland maakt hier gehakt van. Dit is af te leiden uit zijn uitspraak inzake de gemeente Aa en Hunze in Drenthe. Deze gemeente biedt sinds 2015 huishoudelijke hulp aan als algemene voorziening. Alle inwoners van de gemeenten die huishoudelijke hulp nodig hebben, kunnen bij door deze gemeente geselecteerde aanbieders aankloppen, maar moeten verder zelf alles regelen, ook de uurprijs. Mag niet, oordeelt de hoogste rechter.

De gemeente Schagen doet ook zoiets, zij het dat zij de keuze van de thuiszorgorganisaties overlaat aan de cliënten. Deze moeten een zorgverleningscontract aangaan met een van deze organisaties. De gemeente blijft hierbuiten. De rechter zegt nu dat dit zo niet mag. De gemeente moet zorgen voor de contracten met de aanbieders waarin ook prijsafspraken zijn vastgelegd. Het helemaal aan de markt overlaten, is in strijd met de Wmo 2015, zegt de rechter.

Verder vindt de rechter dat de gemeente ook moet kijken of er extra hulp nodig is om de persoon in kwestie in staat te stellen zo lang mogelijk te kunnen blijven wonen in de eigen leefomgeving.

Voor Radio 1 verdedigde de wethouder zijn aanpak weer dat mensen hun thuishulp zelf moeten regelen alsof de hoogste rechter van het land niet had gezegd dat mensen recht hebben op die eenvoudige thuishulp en dat de gemeente daarin moet voorzien op basis van een onafhankelijk onderzoek hoeveel tijd het schoonmaken en leefbaar maken van de woning kost. In ieder geval heeft de rechter gezegd dat je de hulpbehoevenden niet kan wegsturen richting de vrije markt. 

Wat gaat de uitspraak niet allemaal betekenen voor al die mensen die hun thuishulp zijn verloren, die door de bureaucratische molen zijn gegaan, opgezadeld zijn met gespreksverslagen en beschikkingen en in grote onzekerheid zijn komen te verkeren over hun toekomst, dat zij opnieuw door de molen moeten omdat alles weer van voren af aan gaat beginnen? En wat betekent de uitspraak voor de hulpverleners die zijn ontslagen. Mogen die weer aan de slag? De chaos is compleet.

EUGEEN HOEKSTRA