Gemeente laat leegstand ongemoeid

Het gemeentebestuur ziet ervan af: regels opstellen tegen toeristenverhuur van woningen met als gevolg dat ze een lange tijd leeg staan. Toch wil het college via de Huisvestingverordening geen eind maken aan deze praktijk. Waarom niet?

De redenering is dat het merendeel van deze huizen op een vakantiepark staan. Jaarlijks komen er volgens het college slechts een aantal meldingen binnen over oneigenlijk gebruik van woningen (gemiddeld 10 per heel jaar sinds 2022). Het college vindt dit te weinig om in de Huisvestingverordening regels te gaan stellen omtrent toeristisch verhuur van woningen.

Dit is een vreemde analyse omdat de gemeente in 2023 een project is gestart om een einde te maken aan oneigenlijk gebruik van woningen niet zijnde accommodaties. In een memo gericht aan de gemeenteraad van 18 juli 2024 schrijft het college dat het vermoeden bestaat dat een deel van deze woningen recreatief verhuurd wordt. Het recreatieve gebruik past niet naast ‘normale’ bewoning. Bovendien worden woningen op deze manier onttrokken aan het broodnodige woningbestand.

De aanleiding is een op 12 november 2019 door de gemeenteraad aangenomen motie, waarin het college werd opgeroepen om uiterlijk februari 2020 een plan van aanpak op te stellen voor de handhaving van het strijdig gebruik van woningen.

Begin 2023 wees een voorlopig onderzoek uit dat er 210 adressen waren waar niemand stond ingeschreven in de Basisregistratie persoonsgegevens. Toezicht en handhaving heeft 195 adressen gecontroleerd op oneigenlijk gebruik. Noem dit een klein aantal! De Raad van State heeft een duidelijke uitspraak gedaan: woningen onttrekken aan de woningvoorraad mag niet. Ook niet als het gaat om verhuur voor een paar weken of maanden. Ook in Schagen worden woningen aan toeristen aangeboden via AirBnB. Het moet gaan om veel woningen. AirBnB is niet het enige platform dat woningen en kamers aanbiedt voor vakantieverhuur.

Veel steden verplichten verhuurders van toeristische accommodaties om hun panden te registreren bij de lokale overheid. Dit helpt autoriteiten om controle te houden over de activiteiten en om belasting te innen. Het Registratieplicht Toeristische Verhuur systeem geldt sinds juli 2021. Elke verhuurder moet een registratiecode verkrijgen. Om te voorkomen dat woningen permanent aan de huurmarkt worden onttrokken, stellen veel steden een maximum aantal verhuurdagen per jaar in.

Heeft de gemeente Schagen zo’n register? In de verordening op de ‘Heffing en invordering van toeristenbelasting 2025’ staat dat verblijfhoudenden zich moeten laten registreren in een daarvoor bestemd en eventueel door de gemeente verstrekt nachtverblijfregister. Dat is bedoeld om te controleren of  het juiste bedrag aan  toeristenbelasting is betaald. Maar niet om leegstandscontrole uit te voeren.

De op 1 januari 2021 van kracht geworden ‘Wet toeristische verhuur van woonruimte’ heeft aan de gemeente instrumenten gegeven om de handhaving mogelijk te maken en indien noodzakelijk de neveneffecten van de toeristische verhuur van woonruimte te kunnen voorkomen of beperken.

Het gemeentebestuur vindt het desondanks niet nodig om regelgeving omtrent toeristisch verhuur van woningen en wonen zonder dat er sprake is van een huishouden, op te nemen in de Huisvestingverordening.

Eugeen Hoekstra