Column: Uithuiszetting sommige huurders dreigt

Huurders van sociale huurwoningen kunnen zomaar uit hun woning worden gezet. Oorzaak ligt bij de Belastingdienst. Die stort mensen in de ellende. Niet alleen de mensen die kinderopvangtoeslag ontvingen zijn door de Belastingdienst aangemerkt als fraudeur, maar huurders ook. De Woonbond kent zelfs mensen die geld moeten ‘terugbetalen’ dat ze nooit ontvangen hebben. Ze worden ten onrechte beschuldigd van fraude. De meldingen bij het Meldpunt Huurtoeslag maken duidelijk dat er ook bij de huurtoeslag veel mis gaat. 

De Woonbond weet van een eigenaar/bewoner die nooit een huurhuis had, is zonder het te weten, op de fraudelijst gezet. Ze moest huurtoeslag terugbetalen die ze nooit had aangevraagd en ook nooit had ontvangen. Een maandenlange stroom aan boetes en aanmaningen zette haar leven totaal op zijn kop. Haar nachtmerrie stopte pas toen ze de rechtszaak die ze had aangespannen, won.

Zo gaat het maar door. Een huurder vertelde de Woonbond dat hij smartengeld had ontvangen na een auto-ongeluk. De Belastingdienst hoort dit aan te merken als ‘bijzonder vermogen’, wat niet meetelt bij het bepalen van recht op huurtoeslag.

Maar na het verzoek het smartengeld als bijzonder vermogen te zien, kwam melder als fraudeur in de boeken. Pas na jaren vechten kreeg hij gelijk bij de hoogste bestuursrechter. Zijn leven was toen al verwoest. Relatie kwijt. Opleiding gestopt. Uitkering ingetrokken. En zijn gezondheid naar de knoppen.

De Woonbond ontving verhalen van 465 melders. Een deel van die melders is óók gedupeerd bij de Kinderopvangtoeslag. Bij andere melders gaat het alleen om huurtoeslag, vaak in combinatie met zorgtoeslag. Niet bij alle melders speelt de beschuldiging van fraude. Maar er speelt wèl een terugvordering die onrechtmatig was. Of op z’n minst onrechtvaardig. Veel melders hebben geen enkele vorm van compensatie of erkenning gekregen. De schuld aan de Belastingdienst kan zo groot zijn dat het betalen van de huur erbij inschiet. Uithuiszetting dreigt.

Nog een voorbeeld. Je wordt ontslagen en ontvangt de wettelijk verplichte transitievergoeding.  Volgens de wet is die ontslagvergoeding ‘gewoon inkomen’, dat meetelt voor je recht op huurtoeslag. Omdat je inkomen daardoor plotseling te hoog is moet je terugbetalen. Het bedrag dat je moet terugbetalen is vele malen hoger dan de ontslagvergoeding die je kreeg.

De verhalen rijgen zich aaneen. Er heerst momenteel woningnood. Mensen komen in de knel en zoeken naar een oplossing. Niemand slaapt graag onder een brug. Ouders willen helpen. Zo biedt een ouder onderdak aan zijn volwassen kind. Het kleine inkomen van zijn kind wordt nu bij zijn bescheiden verdiensten opgeteld. Gevolg: de ouder moet een heel jaar huurtoeslag terugbetalen en van jaren daarna.

Dit beleid is dus niet ‘onrechtmatig’. Maar voor melders die dit meemaken, geldt wel dat zij in de ellende worden gestort; tot en met huisuitzetting wegens huurschuld, relatiebreuk, baanverlies en uithuisplaatsing van kinderen aan toe.

Gelukkig is er een compensatieregeling voor de gedupeerden van het kindertoeslagschandaal. Maar niet voor mensen met een huurtoeslagdrama aan hun broek. Het punt is dat naar de letter iets ‘onrechtmatig’ zeer ‘onrechtvaardig’ kan uitpakken. De Woonbond pleit ervoor dat de wet- en regelgeving moet worden veranderd. Ik voeg hieraan toe: niet de computer maar mensen van vlees en bloed beslissen wat wijs is om te doen: bestraffen of helpen.

Eugeen Hoekstra