Column: Zijn windturbines echt zo schadelijk?

Veroorzaken windturbines gezondheidsschade? Welnee, zegt de windindustrie. Je moet eraan wennen net zoals je moet wennen aan het geluid van het spoor. Op een bepaald moment hoor je de treinen niet meer. Maar die slagschaduw dan en dat zoevende geluid van de wieken? Na een tijdje heb je er geen erg meer in.

Het RIVM heeft onderzoek gedaan naar de effecten van windturbines op de omgeving. Volgens onderzoeker Joris van Hoof liet het RIVM zich om de tuin leiden door de windindustrie. Het RIVM ontkent dit, maar de onderzoeker is zeker van zijn zaak. Het RIVM laat zich ompraten door de windindustrie. Dit is op te maken uit een artikel dat is verschenen in het vakblad Binnenlands Bestuur.

Doorgestoken kaart zegt Van Hoof van de Universiteit Twente. Hem viel in de eerste plaats de ‘heel positieve toon’ op in twee RIVM-rapporten over de gezondheidseffecten van windenergie. Dit betreft ‘Health effects related to wind turbine sound uit 2017’ (samen met de GGD Amsterdam geschreven) en ‘Health effects related to wind turbine sound: an update uit 2020.‘

In de tweede plaats stuitte hij op het fenomeen dat het RIVM bronnen aanhaalt die niet wetenschappelijk zijn onderbouwd. ‘Bij één artikel was de samenvatting nagenoeg woordelijk in het RIVM-rapport overgenomen, maar het zinnetje over de sponsoring door de energie-industrie was als enige weggelaten. Dat vind ik dubieus. Waarom is dat gedaan? Daar kiest het RIVM dus kennelijk bewust voor.’

Het is algemeen gebruikelijk dat concept-rapporten van wetenschappers worden voorgelegd aan zogeheten reviewers. Zij gaan met een kritisch oog door de rapporten en geven suggesties voor aanpassingen. Niets aan de hand dus want het RIVM deed dit ook totdat Van Hoof ontdekte dat één van de twee reviewers op dat moment werkzaam was voor de energie-industrie. Van de andere reviewer kon hij dit niet met zekerheid vaststellen.

Van Hoof: ‘Maar het is wel zeker dat zij voor de industrie had gewerkt en er wellicht nog steeds banden mee onderhield.’ Hij noemt het één grote blackbox dat die twee feedback hebben gegeven en wat daarmee vervolgens door het RIVM is gedaan. Het RIVM is zich van geen kwaad bewust en zegt dat de aangehaalde artikelen geselecteerd zijn op inhoud en niet op mogelijke belangenverstrengeling. ‘Maar waaróm ze die verstrengeling in hun rapporten niet meldden, hebben ze mij niet aangegeven,’ zegt de onderzoeker.

Intussen begint het gevaar op gezondheidsschade door te dringen in de Tweede Kamer. Er lopen nu twee onderzoeken naar de gezondheidseffecten van windturbines op mensen en dieren. De VVD wil een stop op de bouw of vervanging van windturbines op land zolang deze onderzoeken lopen. Ook andere fracties vinden dit. De klachten zijn niet onbekend. Dit komt door laagfrequent (onhoorbaar) geluid leidt tot beroertes en hartinfarcten bij mensen met hartklachten. Daarnaast veroorzaken de trillingen onder andere slaapstoornissen, hoofdpijn, geheugen- en concentratieverlies en stress.

Gedeputeerden en wethouders moeten zich realiseren dat in steeds meer in de ons omringende landen wetgeving van kracht wordt dat windturbines niet mogen worden geplaatst binnen een omtrek van tien keer de hoogte van de windmolen. Dat zijn ook de adviezen van onafhankelijke buitenlandse en Nederlandse experts. Gemeenteraadsleden wees gewaarschuwd.

Eugeen Hoekstra