Column: Worden Callantsoog en Groote Keeten spookdorpen?

CALLANTSOOG – Tinda van Smoorenburg volgde in 1988 een studie antropologie en besloot onderzoek te doen naar koninginnedag in Callantsoog. Ze ontdekte dat koninginnedag eigenlijk gebruikt werd om de opening van het badseizoen te vieren. De inkomsten uit het toerisme zijn voor Callantsoog dan ook heel belangrijk. Van Smoorenburg concludeerde dat de viering van koninginnedag in de plaats van de traditionele kermis in september kwam. Volgens een ‘Badbode’ uit 1957 liep de belangstelling voor de kermis echter al jarenlang terug, terwijl Van Smoorenburg de oorzaak zag in een conflict tussen enkele autochtone inwoners en een lokale hotelier, die in dat jaar tijdens de kermis de toegang tot zijn etablissement ontzegde voor een paar lompe, klompen- of ‘leerzen’ dragende Callantsoger boeren. Vanaf die tijd zakte het kermisgebeuren in.

Toch bleek de Callantsoger bevolking behoefte te houden aan een ‘eigen’ feest. Dat kwam er dan ook en vanaf 1963 werd het eind april-begin mei gevierd, vóór alle drukte begint. Op Texel wordt het ‘Ouwe Sunderklaas’ feest juist na het badseizoen gehouden, in december, na alle drukte. 

Op koninginnedag of begin mei wordt het badseizoen geopend met een grote optocht van allerlei versierde wagens en verklede kinderen. Ook wordt Neptunus verwelkomd. Jarenlang was dat Arie van Scheijen, de kruidenier en voorzitter van de VVV. 

Het feest was aanvankelijk vooral populair bij Callantsogers. De import-Callantsogers hielden zich wat afzijdig, maar door de komst van nieuwe verenigingen die ook gingen meedoen met de optocht, werd de belangstelling allengs groter. Vooral toen koningin Beatrix Callantsoog in 1985 met een bezoek vereerde was het erg druk in het kleine kustplaatsje. 

Leefbaarheid

Vanaf 1969 werd Callantsoog uitgebreid met een nieuwbouwwijk.Uitbreiding was nodig om de publieke voorzieningen op peil te houden en samenvoeging met een andere gemeente tegen te gaan. Het plan was om zo ongeveer 1700 nieuwe woningen te bouwen, maar daar werd uiteindelijk niet voor gekozen. Het werden er ongeveer 400 omdat bij een groter aantal volgens het toenmalige gemeentebestuur de grootschaligheid het karakter van het dorp én het landschap zou gaan aantasten. 

Dat laatste – aantasting van het landschap – is helaas volop aan de gang. Callantsoog valt nu onder de gemeente Schagen en is daar ‘gewoon’ een deel van. Er zijn anno 2020 zo’n 2500 adressen geregistreerd in Callantsoog, waarvan bijna de helft gerelateerd zijn aan recreatie. In de zomer overtreft het aantal toeristen vele malen het aantal inwoners van Callantsoog. Sterker nog, het inwoneraantal slinkt ieder jaar. 

Bovendien vergrijst Callantsoog snel. De snel in waarde stijgende woningen zijn namelijk onbetaalbaar voor starters en mensen met een gemiddeld inkomen. Er zijn nog slechts 2385 (relatief oudere) inwoners. Jongeren willen er graag blijven wonen, maar dat is helaas niet mogelijk. Er lijkt alleen plaats te worden gemaakt voor recreatiewoningen en hotels. Als deze trend zich voortzet wordt Callantsoog steeds onaantrekkelijker om in te wonen. Slechts in de zomer zal het er gezellig zijn. In de winter een spookdorp. De vrees van het gemeentebestuur van het destijds zelfstandige Callantsoog wordt zo langzamerhand bewaarheid.

Net als op Texel wordt een feest gebruikt om het gemeentebestuur erop te wijzen dat het gemeentelijk beleid moet worden veranderd: meer woningen in plaats van zomerhuizen. Wethouder Beemsterboer (Jelle), nu het ernaar uitziet dat je niet als volksvertegenwoordiger onze belangen gaat behartigen in Den Haag, heb je genoeg tijd om je te verdiepen in de leefbaarheid en de huisvestingsproblemen van Callantsoog. De Callantsoger jeugd is alvast (symbolisch) begonnen met bouwen…

Kees Zwaan

(Foto 1: Koningin Beatrix in Callantsoog in 1985 – Nationaal Archief)

(Foto 2 en 3: Opening badseizoen – Noordkop Centraal)