Column: Winstwaarschuwing Schagen woningbouw

De gemeente Schagen komt met een winstwaarschuwing. Dat gebeurt niet gauw. De waarschuwing betreft het ambitieuze woningprogramma van de gemeente. Wordt erg moeilijk door inflatie, stijgende grondstofprijzen en de vermaledijde Omgevingswet die er aankomt. Nog meer slecht nieuws: Schagen lijkt minder betaalbare woningen te gaan bouwen.

Een grote teleurstelling natuurlijk voor het gemeentebestuur en voor de politiek. Maar vooral ook voor de talloze woningzoekenden in Schagen, die wachten op een mooie woning. De gemeente wil heel graag dat er flink meer woningen gebouwd worden, niet alleen voor haar inwoners maar ook voor werknemers die in Schagen willen wonen. Voor de kleine kernen is woningbouw essentieel om de leefbaarheid op peil te houden waardoor de school niet gesloten hoeft te worden.

Wie de beleidsstukken van de gemeente leest, waant zich in een paradijs. Een citaat: “. We (lees: de gemeente) bouwen zoveel mogelijk voor de lokale vraag naar woningen, we experimenteren met de bouw voor specifieke doelgroepen zoals tiny houses en kangoeroewoningen. En we onderzoeken met bestaande capaciteit of het mogelijk is om een Knarrenhof te faciliteren, of een vergelijkbare woonvorm in een hofje waar ouderen samen wonen en hun eventuele zorg regelen.” Intussen is de wereld veranderd. Er woedt een oorlog op ons continent en de inflatie is niet bij te benen en de hypotheekrentes vliegen omhoog.

Maar kan Schagen die aantallen van 300-500 nieuwe woningen sowieso beloven? De waarheid is dat de gemeente zelf helemaal geen woningen bouwt. Die aantallen staan mooi op papier, maar ze stellen weinig voor. Garanties geeft de gemeente niet. De gemeente wil geld verdienen aan bouwlocaties en is belanghebbende net als een ontwikkelaar. Daarbij komt dat de gemeente niet zelf woningen bouwt (zoals Purmerend, Rijswijk, Assen, Opmeer)waardoor Schagen met handen en voeten gebonden is aan de nukken van externe partijen.

Het college prikt zijn eigen ballonnetje van 300 -500 woningen per jaar door, door te zeggen dat ‘er nu al te weinig programma is gepland over de gehele periode tot 2030 en dat er ook te weinig overcapaciteit (minimaal 30%) is ingeroosterd. Dit betekent dat in 2022 al minder dan 300 woningen worden afgebouwd en dat dit over de looptijd tot 2030 vaker kan voorkomen.’ Verder klaagt het college over te weinig personeel, moeilijk in te vullen vacatures en hoog ziekteverzuim, terwijl de werkdruk alsmaar toeneemt.

Er ligt nu een programma Wonen waarin een serie acties is opgenomen waarmee knelpunten in de ambtelijke organisatie worden opgepakt. Dit betekent dat er meer personeel bij moet en dat is ingewikkeld door de krappe arbeidsmarkt. Maar andere factoren maken dat de targets waarschijnlijk niet gehaald zullen worden.

Het realiseren van nieuwe woningen is namelijk voor een groot deel ook afhankelijk van landelijke ontwikkelingen en provinciale regels. Over de jaren heen is te zien dat het moeilijk te voorspellen is wat er over 2 of over 5 jaar gebeurd en of de situatie dan nog hetzelfde is. Het realiseren van woningen duurt gemiddeld genomen 7 jaar. Dit betekent dat landelijke ontwikkelingen een grote invloed (kunnen) hebben op het tempo van realiseren, stelt het college. Dit zegt genoeg.

Verbazing wekt ook de paragraaf in het programma Wonen van de gemeente over betaalbare woningen. Daarin staat te lezen: ‘minimaal 30/40% goedkope koop en minimaal 10% sociale huur.’ Is dit niet een breuk met staand beleid? Het is te hopen dat de gemeenteraad er 60% van maakt, anders vallen woningzoekenden met een kleine beurs helemaal buiten de boot.

Eugeen Hoekstra