Column: Vrijwillig gestopt halen ze het wachtgeld op

Werknemers die ontslag nemen krijgen geen WW. Wethouders die zich niet meer verkiesbaar stellen hebben aanspraak op wachtgeld. Hoe raar kan je het hebben. Vier huidige wethouders keren niet terug na de verkiezingen. Dit zijn Jelle Beemsterboer, Sigge van der Veek (beiden van het CDA) en Joke Kruit (JessLokaal). Het is onwaarschijnlijk dat wethouder Hans Heddes (PvdA) terugkomt. 

Deze wethouders zijn niet ontslagen of weggestuurd door de gemeenteraad. Ze hebben aangegeven dat ze het welletjes vinden of dat hun partij iemand anders op het oog heeft. In al deze gevallen is er geen sprake van een politiek conflict. Dus ontvangen zij geen wachtgeld. Of toch wel? Hoe luiden de regels?

Als de wethouder niet terugkeert na de gemeenteraadsverkiezingen of in een nieuw college niet terugkomt als wethouder: in alle gevallen heeft de oud-wethouder recht op een ontslaguitkering, zo luiden de regels. Raar? Ja, heel raar. Een wethouder, maar ook een minister, kiezen voor een risicovol vak. Het afbreukrisico is groot en wachtgeld geldt dan als een vangnet. Dit is billijken. Maar niet als hij zelf kiest voor de uitgang.

De uitkeringsduur is afhankelijk van de duur van het wethouderschap. Zit een wethouder langer dan 2 jaar op het pluche, dan krijgt hij of zij een uitkering voor de duur van maximaal 3 jaar en 2 maanden. Beemsterboer en van der Veek zijn langer dan 2 jaar wethouder en dus kunnen ze aanspraak maken op de maximale uitkering. De hoogte van de uitkering bedraagt het eerste jaar 80% en voor de rest van de uitkeringsduur 70% van de laatstgenoten bezoldiging vermeerderd met de vakantietoeslag en de eindejaarsuitkering.

De maandelijkse bezoldiging van deze wethouders is (analoog aan het aantal inwoners dat een gemeente telt) € 7.661,02 plus  8% vakantietoeslag en plus 8,3% eindejaarsuitkering.  Samen bruto  € 8.909,- en dat is op jaarbasis € 106.908,-. Het eerste jaar wordt hiervan 80% uitgekeerd en bedraagt € 85.526, – en de jaren hierna  € 74.835,-. Wethouder Kruit heeft geen recht op wachtgeld omdat ze de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt.

Er bestaat zoiets als een sollicitatieplicht voor afgezwaaide wethouders. Ze moeten zo snel als mogelijk terug naar het arbeidsproces zodat de uitkeringslasten voor de gemeenten heel rap stoppen. Dit laatste is geen sinecure. Schagen staat er financieel niet goed voor. Hoe rapper de drie wethouders aan betaald  werk komen, hoe kleiner de lasten worden voor Schagen.

Een wethouder  kan ervoor kiezen om de uitkering volledig te weigeren. Wel is het dan een kwestie van alles of niets: slechts een deel ontvangen is geen optie. Wethouder van der Veek heeft in november vorig jaar gezegd dat hij geen gebruik zal maken van het wachtgeld. Wethouder Jelle Beemsterboer zei toen dat hij tijd nodig heeft om op adem te komen.

Wethouder Hans Heddes vertelde dat hij hierover nog niet over heeft nagedacht. Toch denkt hij dat hij het wachtgeld nodig heeft als hij straks geen wethouder meer is. “Ik denk niet dat ik zes maanden zonder inkomen kan”, vertelt Heddes. Hij probeert in het onderwijs weer aan de slag te kunnen. Wethouder Joke Kruit hoeft die beslissing niet  te nemen, zoals ik al eerder aangaf. “Ik heb een leeftijd dat ik al pensioen heb”, zei Kruit desgevraagd in november.

Het is raar dat wethouders wachtgeld krijgen als ze aangeven de politiek te verlaten. De gemeenschap hoeft hiervoor toch niet op te draaien. Werknemers die carrière maken zorgen zelf voor hun bestaanszekerheid. Tenslotte is het zo: wie vrijwillig ontslag neemt krijgt geen WW-uitkering.

Eugeen Hoekstra