Column: Bedrijfscentrale wil woningen bouwen

De  bedrijfscentrale (voorheen Telefooncentrale genoemd), gehuisvest in het voormalige gemeentehuis in Tuitjenhorn, bedoeld om aan (startende) ondernemers ruimte te verhuren, heeft plannen om er woningen te bouwen. Zo willen de eigenaren in de rechtervleugel van het gebouw een aantal (zorg) appartementen realiseren.  Ook willen zij een deel van de locatie ontwikkelen voor woningbouw. Daarvoor hebben zij een verzoek ingediend bij de gemeente Schagen.  

De plannen zijn best opmerkelijk omdat de Telefooncentrale is opgericht als bedrijfsverzamelgebouw. In het raadsbesluit van 21 maart 2017 is opgenomen ‘dat voorkomen moet worden dat er tussentijds een wijziging van invulling komt (bijvoorbeeld in woningbouw)’.  Geen onlogische clausule want het(laten) bouwen van woningen staat veraf van de doelstelling van de Telefooncentrale.

De komst van de Telefooncentrale ging niet zonder slag of stoot, hoewel veel gegadigden aangaven het gebouw een andere invulling te willen geven. Zo meldden zich ook zorg- en onderwijsinstellingen die zich wilden vestigen in het gebouw aan de Oostwal. Uiteindelijk besloot het gemeentebestuur in april 2017 het gebouw in handen te geven van Nico Berger en Jerry Breg. Hun plan om van het gebouw een soort bedrijfsverzamelgebouw te maken kreeg bij het college de voorkeur. Waarom?

Het college redeneerde dat De Telefooncentrale zal zorgen voor een impuls van de regionale economie doordat talent en innovatieve bedrijven worden aangetrokken, ontwikkeld en behouden. Het college zegt verder: “ Er zijn meer bedrijfsverzamelgebouwen. Wat de formule van ‘De Telefooncentrale’ uniek maakt is het onderliggende netwerk van partijen, de verbindingsformule en het geheel eigen karakter van het gebouw, niet alleen qua uiterlijk, maar ook qua inrichting en voorzieningen. Dat maakt ‘De Telefooncentrale’ de plek waar jonge, actieve ondernemers willen zijn; het is “the place to be.”

Toch ging de transitie niet van een leien dakje. Het college kwam met de kopers  overeen dat ze de koopsom van 750 duizend euro in zes tranches mogen betalen. Waarom deze handreiking? De kopers stellen dit als voorwaarde, omdat het tijd kost om de formule uit te rollen. Het eerste jaar wordt een lage bezettingsgraad verwacht die in een periode van 4 á 5 jaar zal oplopen tot volledige bezetting.

Verschillende fracties in de raad laten hun bedenkingen de vrije loop. Wat als de Telefooncentrale failliet gaat en de volledige koopsom niet is betaald? Ook klinkt het verwijt dat het college de raad over de lopende onderhandelingen en het bereikte akkoord buiten de besluitvorming heeft gehouden.

Het college ziet dit anders en meent bevoegd te zijn om dit pand te verkopen. Ook van rentederving is geen sprake, zo luidt het repliek. Ter verdediging zegt het college verder dat bij faillissement van de Telefooncentrale het pand teruggaat naar de gemeente en dat de omliggende grond rondom het gebouw eigendom blijft van de gemeente. Uiteindelijk is de raad akkoord gegaan en kunnen de twee initiatiefnemers aan de slag.

Het is nu vijf jaar later. Tijd voor een evaluatie. Hoe staan de zaken ervoor? De ervaring na vijf jaar van de initiatiefnemers en beheerders is dat het flexibel gebruik ver onder de verwachting is gebleven. Ook na extra reclame en aandacht is dit niet verbeterd. Het rendabel uitvoeren van het concept heeft dan ook langer geduurd dan initiatiefnemers en beheerders hadden verwacht. Als reden geven zij aan dat de geografische ligging minder gunstig is dan verwacht en  de lokale ondernemers in Schagen een sterke voorkeur hebben in hun eigen dorp gevestigd te blijven. Ook klinkt er kritiek richting de gemeente wat betreft het promoten van het concept. Ik lees: “Het door de gemeente gebruiken van de flexibele ruimte is ondanks de toezegging om meerdere malen te huren beperkt gebleven tot gebruik als stemlokaal.” Hoe betrouwbaar kun je zijn als gemeente!

Niettemin zijn er ook gunstige berichten. Zowel lokale ondernemers als ondernemers die een nieuwe vestiging hebben geopend in Tuitjenhorn hebben  voor ongeveer 80 % van het vloeroppervlak gehuurd. Zowel zzp’ers, maatschappen als bv’s hebben zich in het pand gevestigd. Over geld zijn geen zorgen. De Telefooncentrale heeft voldoende financiële reserves om aan haar financiële verplichtingen te voldoen. De gemeente zegt het vertrouwen te hebben dat de koper in staat is om de laatste betalingstermijn geheel en tijdig te voldoen.

Toch is het opmerkelijk dat de eigenaren van de Telefooncentrale in een nieuwe wereld stappen: woningbouw. Is dit omdat ze geen toekomst meer zien in het verhuren van ruimten voor ondernemers? Of omdat ze al jaren met dit idee rondlopen en dit voor zich hebben gehouden? Of omdat hun project te weinig geld oplevert en een nieuw verdienmodel gezocht moet worden? In het raadsbesluit van 21 maart 2017 staat nadrukkelijk dat woningbouw voorkomen moet worden. De Telefooncentrale is niet opgericht om aan woningbouw te doen. Dit staat ook niet in de statuten van het bedrijf. Aan de andere kant: rondom het gebouw is veel gemeentegrond. Zo gek is de gedachte ook weer niet.

Eugeen Hoekstra