Column: Schagen te duur met huizen

De gemiddelde huizenprijs in Schagen is in het laatste kwartaal van 2024 uitgekomen op 468.000 euro. Dit is een stuk hoger dan de gemiddelde verkoopprijs in de Kop van Noord-Holland. Deze kwam uit op 440.000 euro. Maar dit is dan weer een stuk lager dan de landelijke verkoopprijzen die neerkomen op 483.000 euro, stelt makelaarsvereniging NVM.

In Hollands Kroon kwam de gemiddelde verkoopprijs afgelopen kwartaal uit op 439.100 euro en in Den Helder op 340.400 euro. Wil je een huis kopen in de gemeente Bergen dan moet je er 668.900 euro voor uittrekken.

Huiseigenaren varen er wel bij dat de verkoopprijzen alsmaar stijgen. Woningbezitter in Schagen kunnen er over mee praten. In de afgelopen jaren hebben zij luttele tonnen aan overwaarde kunnen bijschrijven, blijkt uit cijfers van databureau Calcasa. Uit het onderzoek komt naar voren dat de gemiddelde woningbezitter in Schagen op dit moment 207.000 euro aan overwaarde in zijn huis heeft zitten.  Dat is best veel want een paar jaar geleden was de gemiddelde overwaarde in Schagen nog 170.000 euro.

Waarschijnlijk ligt de gemiddelde overwaarde overigens hoger dan die 207.000 euro, want het bedrijf heeft geen rekening gehouden met mensen die hun woning (deels) met eigen geld hebben betaald, en ook niet met aflossingen op de hypotheek.

Door de stijgende huizenprijzen neemt ook de vermogensongelijkheid toe. Is dat erg? Ja, want vermogensverschillen kunnen leiden tot een samenleving waarin bepaalde groepen structureel meer kansen en privileges hebben dan anderen, wat sociale spanningen kan veroorzaken.

Wie geboren wordt in een gezin met een koophuis, heeft een ongelooflijke financiële voorsprong op de kinderen die geboren worden in een gezin met een huurhuis. Zij worden op achterstand gezet die je met een normaal salaris eigenlijk niet meer kunt inlopen. Huur kun je niet aftrekken van de belasting, dat kan wel met de hypotheekrente tot een bepaald maximum. Hierdoor wordt de ongelijkheid tussen inwonersgroepen groter gemaakt in plaats van kleiner. Geen enkel ander Europees land heeft zo’n lage belasting op vermogen als Nederland.

Toch zijn er ook mensen die vinden dat een woning geen vermogen is, omdat die niet zomaar kan worden omgezet in contant geld, in tegenstelling tot spaargeld of aandelen. Dit is een verkeerde aanname. De stelling verwart vermogen met liquiditeit. Liquiditeit verwijst naar hoe snel en gemakkelijk een activum kan worden omgezet in contant geld zonder significante waardevermindering.

Bijzonder is het wel wat we in de gemeente Schagen zien. Van alle verkochte woningen in Schagen zat vorig jaar zomer 53 procent onder de ‘betaalbaarheidsgrens’ van 390.000 euro, de koopprijs die een modaal verdienend stel kan betalen. Die 53 % is uitzonderlijk laat het Kadaster weten. In bijna heel Nederland was dat minder dan de helft van alle verkochte woningen.

Het Burgerberaad vindt dat de huizenprijzen in Schagen te hoog zijn voor alleenstaanden, zzp’ers, statushouders en voor mensen die gescheiden zijn. Deze groep valt tussen wal en schip en is een groeiende groep dak- en thuislozen. Verder vindt het Burgerberaad dat het aanbod voor kleine woningen prioriteit moet krijgen. Hiervoor is snellere afhandeling van bouwaanvragen nodig met prioriteit op bestaande bouwplannen waarbij 30% sociale huur en 30% sociale koop is.

Leuk weetje is dat één verhuisbeweging een golf aan verhuizingen door het hele land kan veroorzaken.

Zo ook in Schagen, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. In Schagen waren er in de jaren waar het CBS naar gekeken heeft afgerond 460 nieuwe en vrijgekomen woningen, samen goed voor 1395 andere verhuizingen, in totaal in zeventien andere gemeenten. Dit leverde (in)direct twintig beschikbare woningen op in Leeuwarden, 81 kilometer hiervandaan, en tien in de Haarlemmermeer, 55 kilometer verderop.

Eugeen Hoekstra