Column: Ook CDA en PvdA willen premiewoningen
Echt niet zo lang geleden waren er premiewoningen. Dit zijn koopwoningen die met financiële hulp van de overheid gekocht werden. Op deze manier konden mensen met een lager inkomen ook een eigen woning kopen. In Muggenburg zijn zulke woningen gebouwd.
Tegenwoordig zijn huizen zo duur dat ze voor heel veel mensen onbereikbaar zijn geworden. Starters reageerden opgelucht toen de overdrachtsbelasting werd verlaagd van 2 naar 0 procent. Maar de vreugde was van korte duur.
Het voordeel verdween snel in hogere aanbiedingen. De ‘jubelton’, het bedrag dat ouders fiscaal vrij mogen schenken aan hun kinderen om een huis te kopen, maakt de kloof nog groter tussen kinderen met rijke ouders en kinderen met arme ouders. Deze kloof is natuurlijk onaanvaardbaar. Verzin een list zou ik zeggen: gemeente laat woningen bouwen met een premie uit de gemeentekas.
Aan de premiewoningen van vroeger was een beding verbonden, dat men de woning bijvoorbeeld niet mag verkopen binnen vijf jaar. Doet men dit wel dan moet men de door de overheid betaalde premie (deels) terugbetalen. De totale waarde van de woning was aan een bovengrens gebonden. Komt de stichtingswaarde daarboven, dan kan het nooit een premiewoning zijn. De gemeente kan deze voorwaarden ook overnemen.
De premiewoningen in de jaren tachtig bestonden uit premie A-woningen tot en met Premie D-woningen. Het onderscheid lag in de soort woningen. De woning mocht toen maximaal 140.000 gulden kosten en de koper mocht niet meer dan 30.800 gulden per jaar verdienen. Kopers konden afhankelijk van hun inkomen een forse subsidie krijgen. Die kon oplopen tot maximaal 8400 gulden in het eerste jaar. Vervolgens ging daar jaarlijks 500 gulden vanaf. Om de twee jaar vond er een inkomenstoets plaats. Als het inkomen van de ontvanger was gestegen, ging de subsidie met meer dan die 500 gulden omlaag.
In november 2020 kwamen de Kamerleden Julius Terpstra (CDA) en Henk Nijboer (PvdA) met een verzoek aan het kabinet om te kijken naar herinvoering van de premiekoopwoningen. Zij dienden daarvoor een motie in, die door de Tweede Kamer werd aangenomen. Het gaat daarbij niet om een kopie van de vroegere premie A-regeling, maar om een vernieuwde vorm waarin de koper een deel van zijn premie later terugbetaalt, legt Henk Nijboer uit. “Met dat teruggestorte geld kan het Rijk weer een nieuwe groep starters helpen.”
CDA en PvdA hebben de premiewoning nota bene in hun verkiezingsprogramma staan. Mind You. Peter Boelhouwer, hoogleraar Housing Systems aan de TU Delft, ziet wel wat in de terugkeer van de premiekoopwoning. ‘Zeker zestig procent betreft dure koopwoningen. Het wordt daarom hoog tijd dat gemeenten anders gaan programmeren. Premiekoop kan daarbij helpen.’
Een andere onorthodoxe route is het opzetten van een fonds voor betaalbare koopwoningen, dat de provincie Noord-Holland samen met gemeenten, het Rijk en corporaties – of delen daarvan – zou willen opzetten. Dat fonds zou woningen opkopen (bestaand of nieuwbouw) tegen marktwaarde en die vervolgens onder voorwaarden te koop aanbieden tegen lagere prijzen. De kopers hebben dan wel de verplichting om – bij verhuizing – die woningen tegen gereduceerde prijs weer terug te verkopen aan het fonds. Goed idee.
Ideeën genoeg, maar kies voor de snelle oplossing. Zoveel is niet nodig om te zorgen voor echt betaalbare nieuwbouwwoningen. De gemeente Texel laat 171 woningen bouwen. Bij de bouw van de 171 woningen ontstaat in totaal een exploitatietekort van 700.000 euro en het college is bereid dit te accepteren en legt dit geld erbij. Texel zegt hier: “We kiezen ervoor om wél geld toe te leggen op deze projecten, omdat we bouwen naar behoefte: betaalbare koop- en huurwoningen.” Op Texel houden ze van aanpakken! Wat doet Schagen? Als woningnood echt je grootste zorg is op dit moment, talm dan niet.
Eugeen Hoekstra
