Column: Is het ‘Polenhotel’ wel nodig?

Op de Lus op het industrieterrein Lagedijk wordt een soort logeervoorziening gebouwd voor arbeidsmigranten die hier drie maanden mogen blijven. Tegen zo’n ‘hotel’ is niets in te brengen, wel tegen de arbeidsmigranten omdat de teneur verandert in Nederland tegen het ongebreideld ‘importeren’ van arbeidsmigranten.

Werkgevers zeggen dat zij deze arbeiders nodig hebben omdat Nederlanders dat werk dat zij doen niet willen verrichten. Een misvatting omdat Nederlanders dat werk best willen doen, maar niet tegen het hongerloon waarvoor arbeidsmigranten moeten werken. Overigens staan heel veel statushouders te popelen om aan de slag te gaan. Zodra regel- en wetgeving wordt aangepast zullen zij de arbeidsmigranten verdringen. Voordeel van statushouders is dat ze hier al wonen (in een Azc of sociale huurwoning) en sommigen spreken een mondje Nederlands. Dat scheelt een slok op een borrel.

Arbeidsmigranten zijn ook nodig omdat onze beroepsbevolking krimpt. Dit komt door de vergrijzing. Dus laat die mensen maar komen. Maar zo zal het niet gaan. Bijna heel Europa vergrijst en dus zullen landen alles op alles moeten zetten om te voorkomen dat personeel het land verlaat. Overigens geloven niet alle economen dat migratie een goede oplossing is voor het personeelstekort in Europa.

Pieter Hasekamp, directeur van het Centraal Planbureau, vindt ‘Migratie een schijnoplossing’. Migranten verdienen geld voor de Nederlandse economie, maar doen ook een beroep op woonruimte, onderwijs en gezondheidszorg. Bovendien vindt Hasekamp dat de lusten en lasten oneerlijk zijn verdeeld: ‘De tuinder kan zijn tomaten goedkoop laten plukken, maar de gemeenten kampen met woningtekorten en overlast.’

In onze regio werken arbeidsmigranten voor agrarische bedrijven die profiteren van de lage lonen en zo kunnen zij concurrerend zijn ten opzichte van bedrijven die deze ‘luxe’ niet hebben of uit principe niet willen. Economen vinden dat op zo’n manier (lees: lage loonkosten) onrendabele bedrijven overeind worden geholpen. Dat gebeurde eerder in de jaren zestig, toen kwijnende industrietakken ‘gast­arbeiders’ uit Turkije en Marokko haalden. ­Amper een decennium later waren de bedrijven failliet en werden de ‘gastarbeiders’ werkloos of afgekeurd.

Op 22 november zijn er Tweede Kamer verkiezingen. Het CDA zegt in haar verkiezingsprogramma dat Nederland geen economisch immigratieland is. Nederland moet zelf meer invloed kunnen hebben op de hoeveel arbeidsmigranten die hier komen werken vanuit Oost-Europese landen. Zo moet een verhuurdersvergunning worden ingevoerd, krijgen uitzendbureaus een meldplicht bij ongelukken en moeten werkgevers de arbeidsmigranten verplicht registreren.

De VVD stelt dat aan arbeidsmigratie jarenlang onvoldoende effectieve voorwaarden zijn gesteld. Dat heeft ertoe geleid dat arbeidsmigranten vrijwel ongeremd naar Nederland zijn gehaald. De liberalen vinden de impact op de leefbaarheid in de wijken en dorpen te groot. Zeker, arbeidsmigranten zijn nodig. Zonder hen vallen talloze productieketens stil. Maar op deze manier kan het niet doorgaan.

De PvdA wil het seizoenswerk wettelijk afschaffen zodat arbeidsmigranten onder het gewone arbeidsrecht komen te vallen. Omdat werkgevers de vruchten plukken van de komst van arbeidsmigranten – van expats tot aan seizoenarbeiders – verwacht de PvdA dat ze ook gaan bijdragen aan investeringen in woningbouw, onderwijs, welzijn en zorg.

De BBB stelt in haar verkiezingsprogramma dat de overheid kaders moet formuleren voor het huisvesten van arbeidsmigranten. Zij hebben recht op goede huisvesting tegen marktconforme prijzen; liefst in de nabijheid van het werk.  

In de regio Kop van Noord-Holland werkten in 2019 5.090 arbeidsmigranten. De meesten waren werkzaam in de landbouw en visserij. Bijna driekwart van het aantal arbeidsmigranten werkte in een van deze sectoren. Het aandeel arbeidsmigranten dat in de landbouwsector werkte is aanzienlijk hoger dan landelijk. 48% van de arbeidsmigranten was actief via een uitzendbureau.

Opmerkelijk is dat er sprake is van een daling van het aantal arbeidsmigranten binnen de Kop van Noord Holland met 1,9%, terwijl er sprake is van een groei van het aantal banen. Dit zou kunnen betekenen dat we langzamerhand dag zeggen tegen de arbeidsmigrant. Snel zal het echter niet gaan.

Eugeen Hoekstra