Column: Hollywood als alternatief Callantsoog

Callantsoger Frits Vos werd door de conservator van het Regionaal Archief Alkmaar gevraagd commentaar te geven op een filmpje dat zijn vader in de Tweede Wereldoorlog maakte. Op de film is te zien hoe een gedeelte van Callantsoog halsoverkop werd afgebroken.

De houten zomerhuizen werden elders weer opgebouwd. In 1942 waren overal in het dorp vrachtwagens te zien want de inwoners moesten niet alleen hun hele hebben en houden meenemen maar ook veel zomerhuizen demonteren. De Callantsogers kregen tien dagen de tijd om het dorp te ontruimen en de zomerhuizen weg te halen. Er kwamen dan ook heel veel mensen van buitenaf om te helpen om alles op vrachtwagens of door paarden getrokken wagens te laden. De mensen gingen bij familie in de buurt of bij boeren in schuren wonen. En net buiten het dorp, aan de Abbestederweg, werd een nooddorpje gerealiseerd waar de afgebroken zomerwoningen werden neergezet. Op het land waar tegenwoordig aardappels worden verbouwd.

Callantsoog werd dan ook door de Duitsers tot zogenaamd ‘Sperrgebiet’ verklaard waar men niet mocht wonen. Zo’n één tot twee kilometer van de kust af was het helemaal verboden terrein, met als gevolg dat er geen toeristen meer kwamen. De kust van Callantsoog werd een stukje ‘Atlantikwall’. En Petten werd zelfs bijna helemaal met de grond gelijk gemaakt. Waarschijnlijk is alleen het kerkhof er van overgebleven. Zo’n rigoureuze sloop is Callantsoog gelukkig bespaard gebleven.

Er stonden toen zo’n 30 tot 35 houten huisjes die allemaal moesten verdwijnen op last van de Duitsers. Het waren allemaal min of meer bouwpakketten die relatief gemakkelijk uit elkaar waren te halen en die vervolgens op de nieuwe plek aan de Abbestederweg werden opgebouwd. Nabij hoeve Zwaardijk. Er kwamen toen een paar honderd timmerlieden uit de Noordkop om dat te verwezenlijken. Want het moest snel gebeuren.

Frits Vos woont nog steeds in zo’n zomerhuis (De Arend) dat na de oorlog werd teruggeplaatst in het dorp. Het is destijds door zijn bekende grootvader Piet Vos gebouwd. Frits denkt dat burgemeester Rehorst overleg heeft gehad met de Duitsers en tenslotte overeenkwam dat de houten zomerhuizen binnen die tien dagen verplaatst moesten worden. Het nieuwe dorp, al snel Hollywood geheten, moest ver genoeg van het Sperrgebiet gelegen zijn. Vos had gehoord dat de Duitsers de Callantsogers als zogenaamde ‘half-Ariërs’ zagen en ze later in Polen op grote gemeenschappelijke boerderijen te werk wilden stellen.

Frits Vos toonde een journalist een woning aan het Dorpsplein die door grootvader Piet werd ontworpen en gebouwd voor zijn zus die getrouwd was met Jan de Wilde. De naam was dan ook snel bedacht: De Wilde Vos, tegenwoordig het tweede huis van een welgestelde Duitser. Het werd gebouwd na de Tweede Wereldoorlog. Daarvóór stond er een oud huisje waarop in 1942 een Engelse bom op terechtkwam, waarbij Frits’ overgrootmoeder om het leven kwam. Zij was het eerste oorlogsslachtoffer in Callantsoog.

De Arend (het huis van Frits Vos) werd in 1942 afgebroken en aan de andere kant van de Noord-Schinkeldijk neergezet. Namelijk aan de Oosterweg op het erf van een boer. De toenmalige burgemeester Rehorst wilde niet te midden van zijn ‘onderdanen’ wonen. Sinds 1946 staat De Arend op de huidige plek. Veel van de teruggezette huisjes zijn nu deels in steen uitgevoerd en hebben de nodige verbouwingen gehad. Nooddorp Hollywood heeft ongeveer vijf jaar bestaan en er zijn nog veel Callantsogers die zich het dorpje herinneren. Mijn ouders zijn er in 1945 met paard en wagen naar toe gebracht om te trouwen in het van hout opgetrokken ‘gemeentehuis’ aldaar…