Column: Schagen wil drieduizend huizen isoleren voor 2030

Schagen wil woningen isoleren, maar zegt niet hoe ze dit voor elkaar krijgt en wie dit gaat betalen. Isoleren van een doorsneehuis kost gauw 10 duizend euro. Voor veel mensen is voorfinanciering niet mogelijk en terugverdienen een utopie. 

De focus van de gemeente ligt duidelijk niet op het meteen aardgasvrij maken van de bestaande woningen. Schagen mikt op 3.000 bestaande huizen die geïsoleerd moeten worden. Van de  20.600 woningen is dit amper 15%. Komt het dan nog wel goed met de energietransitie in Schagen? Schagen gaat ervan uit dat al veel huizen voldoende zijn geïsoleerd.

De gemeente mikt op kansrijke buurten. Dit zijn buurten met een groot aandeel jaren ’70 en ’80 woningen. Er worden maximaal drie buurten uitgezocht waar men in de periode tot 2030 met het isoleren aan de slag gaat. De drie buurten worden geselecteerd aan de hand van de mate van draagvlak onder de bewoners. Draagvlak is het toverwoord geworden. Bewuste voorlichting wordt in de strijd geworpen om mensen warm te maken voor de omslag.

De tijd zit Schagen niet mee. Elektriciteit is een stuk duurder geworden. Gas ook, maar daar moeten wij van af. Maar het alternatief elektriciteit is ook duur geworden. Netwerkbeheerder Liander gaat heel veel investeren in uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk, maar de vraag is wie gaat dit betalen? De consument mag zijn borst natmaken, tenzij het kabinet de energiebelasting navenant verlaagt, maar dit ziet er niet naar uit. Dus wie kiest voor aardgasvrij doet dit vooral vanuit edele motieven.

Bijzonder is de recente uitspraak van staatssecretaris Yeşilgöz-Zegerius van Klimaat en Energie. Mocht het volle stroomnet de woningbouwopgave hinderen, kan een gemeente kiezen om nieuwbouwwoningen toch van een gasaansluiting te voorzien.

Ze antwoordt hiermee Kamervragen van VVD’ers Daniel Koerhuis en Silvio Erkens over de overbelasting van elektriciteitsnetten in woonwijken. Ondanks alle inspanningen van netbeheerders is het volgens haar denkbaar dat er uiteindelijk ook voor nieuwbouwwijken onvoldoende capaciteit beschikbaar is. Overigens bevat het Bouwbesluit nu al de mogelijkheid om als gevolg van locatiegebonden omstandigheden af te wijken van de gestelde eisen voor hernieuwbare energie in nieuwbouwwoningen.

Schagen kiest voor een proefproject als het gaat om aardgasvrij maken van woningen. Het proefproject behelst het aardgasvrij maken van een buurt of een deel van een buurt. Met dit proefproject wil de gemeente niet alleen over techniek en financiering leren, maar ook de inwoners laten participeren. Welke buurten de gemeente hiervoor in aanmerking heeft zegt ze niet.

Wel praat ze over meest recent gebouwde buurten die als eerste in aanmerking komen omdat de woningen hier al voldoende geïsoleerd zijn. Schagen wil een goed figuur slaan en kiest daarom voor het minste risico. Schagen verwacht veel van Wooncompagnie, de grootste verhuurder in Schagen, die trots meldt dat de meeste van haar woningen het niveau van energielabel B hebben bereikt. Maar label A wordt ingewikkeld. Financieel lijkt dit niet haalbaar met de verhuurdersheffing (die niet wordt afgeschaft) op de achtergrond.

De gemeente kiest voor het motto ‘Samen werken aan een duurzaam Schagen.’ De vraag is wel wat de gemeente in petto heeft om bewoners te verleiden de omslag te maken. Als ik door Schagen loop zie ik nog heel veel daken zonder zonnepanelen. Begin daar eerst aan.

Ook is het niet eerlijk dat burgers worden aangesproken om duurzaam te gaan wonen, terwijl grote bedrijven voorlopig buiten schot worden gehouden. En verhalen van netwerkbeheerders, dat de maximale capaciteit nu al is bereikt maakt dat mensen achterdochtig worden.

Eugeen Hoekstra