Column: Begint op de Nesdijk de victorie?

Begint op de Nesdijk de victorie? De bewoners krijgen de kans om hun woning aan te sluiten op het warmtenet dat warmte ophaalt diep uit de aarde. Geen drang of dwang zegt wethouder Hans Heddes die de moed erin houdt, maar zeker van zijn zaken is hij allerminst. De warmtepomp lonkt met zijn subsidie. Door geopolitieke veranderingen in de wereld kan het zomaar zijn dat over een paar jaar goedkoop Russisch gas de huiskamers binnenstroomt.

Sommige mensen vrezen aardbevingen door geothermie en willen er niets van weten. Van de zijde van de overheid wordt dit risico zeer klein geacht. Toch staat er een vermelding op de website van de overheid dat bij vermoeden van schade door geothermie, de schade kan worden gemeld bij de mijnbouwonderneming.  De Technische Commissie Bodembeweging zal de oorzaak van de schade onderzoeken en een advies geven.

Veelal wint de warmtepomp het van de collectieve warmtevoorziening zoals het warmtenet.  De Algemene Rekenkamer kwam onlangs met het advies dat de overheid moet stoppen met subsidies voor de aanschaf van warmtepompen in wijken waar plannen zijn voor de aanleg van een warmtenet. Niet te geloven natuurlijk zo’n advies. Hoe heet dit ook weer? Dwingelandij van de ergste soort.

Als een hele woonwijk overschakelt op een warmtenet, dan zijn de kosten voor de overheid volgens de rekenkamer relatief laag. Maar voor gebruikers van zo’n warmtenet zijn de kosten juist vaak hoog. Om die reden haken in veel grote steden zowel woningcorporaties als particuliere huiseigenaren af. Zij kiezen dan bij verduurzaming voor een -hybride- warmtepomp.

Die warmtepompen draaien op elektriciteit. Als een hele woonwijk de huizen op elektriciteit gaat verwarmen, moet het elektriciteitsnet verzwaard worden. De kosten hiervan worden volgens de rekenkamer ten onrechte niet meegenomen in de financiële beoordeling van warmtenetten. Met subsidie voor warmtepompen houdt de overheid deelname aan een warmtenet tegen, aldus de rekenkamer.

Woningstichting Den Helder overweegt sterk de woningen in De Schooten niet aan te sluiten op een door HVC te ontwikkelen warmtenet. De raad van commissarissen weet niet of het voor de corporatie financieel haalbaar is. Afvalverwerker HVC wil een warmtenet aanleggen waar de Koninklijke Marine en woningen van Woningstichting in De Schooten op aangesloten zouden moeten worden.

De raad van commissarissen (RvC) van het woningbedrijf heeft de aansluiting op het net van HVC op on hold gezet om nog eens goed te kijken of het haalbaar is. Het wachten is ook op de nieuwe Warmtewet. De aansluiting op een warmtenet vraagt om een grote investering. Geld dat in het aansluiten op het warmtenet wordt gestoken, kan niet worden besteed aan het bouwen van nieuwe huurwoningen, zegt de RvC.

De nieuwe Warmtewet staat onder kritiek. Een belangrijk onderdeel van de wet zijn de nieuwe tariefregels. Die baseren de warmtetarieven op de werkelijk gemaakte efficiënte kosten. In de praktijk blijkt dat inwoners die al zijn aangesloten op een warmtenet soms worden geconfronteerd met hogere kosten dan voorheen. Inwoners mogen niet gedwongen worden om over te stappen op een warmtenet.

Naast de warmtewet is er ook iets als de ‘wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie’ (Wgiw voor de liefhebbers). Die wet regelt onder andere dat gemeenten buurten mogen aanwijzen om van het gas af te gaan, maar of de nieuwe warmtewet het haalt in de huidige vorm is de grote vraag. Aan minister voor Klimaat & Energie Sophie Hermans (VVD), die de wet volop verdedigt, zal het in elk geval niet liggen. Maar de grote warmtebedrijven zijn gestopt met nieuwe investeringen. Momenteel ligt 90 procent van de geplande nieuwe warmtenet-aansluitingen stil. Aan de Nesdijk zal het stil blijven.

Eugeen Hoekstra.