Column: Als de rampdepressie deze kant was opgegaan?

Als het lagedrukgebied dat zorgde voor overvloedige regen in Limburg 100 kilometer westelijker had gelegen, had het Hoogheemraadschap Noorderkwartier dan wel accuraat gereageerd? Deze vraag is relevant omdat hetzelfde waterschap het behoorlijk liet afweten tijdens het weekend van 18 en 20 juni, toen ons gebied getrakteerd werd op honderden liters regenwater per vierkante meter en de dijkgraaf nergens te bekennen was. Aanstaand weekend worden weer stevige buien verwacht.

Een erger verwijt kan je het waterschap, in bijzonder de dijkgraaf, niet maken. Zijn onzichtbaarheid op het moment dat hij en zijn club nodig was. Het waterschap is op aarde om mens en dier te beschermen tegen hoogwater. In het weekend van 18 tot en met 20 juni viel heel veel regen in Noord-Holland Noord, het gebied bij uitstek om heel alert te zijn, we herinneren ons nog het waterballet in Egmond aan Zee een paar jaar geleden, de hele winkelstraat stond blank en de winkels ook en eerder de ondergelopen straten in Den Helder, en nu dit weekend en dan geeft het waterschap niet thuis.

Waar is de dijkgraaf in tijd van nood? Kopte de locale krant boven een artikel waarin verschillende bestuursleden van het waterschap zich heel kritisch uitlieten over het boegbeeld van het waterschap. Zijn verdediging was dat hij de communicatie met de buitenwereld overliet aan de professionals. De koning liet zijn lakeien aan het woord, terwijl landerijen en straten volliepen met water. Er voltrok zich een (kleine) ramp, hele oogsten zijn mislukt, maar de dijkgraaf haalde zijn neus ervoor op.

Ik heb een paar vragen voor de dijkgraaf: waarom heeft het waterschap niet geanticipeerd? Meteorologen kondigden het slechte weer al dagen aan. Waarom zijn er schuiven dicht gebleven of niet veel eerder (preventief) opengezet? Er viel op sommige plekken 150-200 millimeter neerslag en dat water kon geen kant op. Is er een keer een watercrisis en dan faalt het waterschap.

Ik vraag mij af, worden crises wel regelmatig nagebootst en geoefend? Staat het overstromingsrisicobeheer als een huis? Werken schuiven, sluizen, pompen en noem maar op goed? Worden ze vaak uitgeprobeerd?

Dagelijks bestuurslid van de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord, Marjan van Kampen, is niet tevreden over het ‘acteren’ van het waterschap. In de lokale krant noemt ze op wat er niet goed is gegaan. „We misten de samenwerking, de verbinding. Qua communicatie gaf het waterschap niet thuis, de bereikbaarheid voor inwoners en getroffen agrariërs liet ernstig te wensen over.

Ook van communicatie naar gemeenten toe was nauwelijks sprake. Dat is zorgelijk, want juist in dit soort situaties zouden we elkaar moeten opzoeken.” Het was niet het waterschap maar de brandweer die bijsprong. Toch is één vraag belangrijk richting de Veiligheidsregio: zijn jullie dan wel goed voorbereid als het op evacuaties aankomt? Weten jullie waar die duizenden mensen ondergebracht kunnen worden? Ik  bedoel maar.

De Dijkgraaf heeft een extern bureau, het COT Instituut voor Veiligheid en Crisismanagement, opdracht gegeven om de wanprestaties van het waterschap uitvoerig te evalueren. Na de zomer komt het rapport en dan gaat de dijkgraaf in gesprek met agrariërs en andere betrokkenen. Gaat hij ook de portemonnee trekken om de schade, die agrariërs en anderen hebben geleden, ruimhartig te compenseren.

Aanstaand weekeinde worden weer stevige buien verwacht. Er ligt dan weer een depressie in de buurt. De volgende clusterbui wacht het evaluatierapport niet af. Het is deze zomer al drie keer raak geweest: in Alkmaar, Hoorn, Schagen en nu Limburg. Bijzonder is het niet meer.

Eugeen Hoekstra