Wijkzuster niet cruciaal voor snelle woning

De zorg schreeuwt om zorgmedewerkers, maar de gemeente vindt  hun beroep niet cruciaal genoeg. Hetzelfde geldt voor onderwijzers, politie en veiligheidsmensen, ze zijn zeer belangrijk voor de samenleving, maar om ze extra voorrang geven voor een huis, dat is in Schagen te veel gevraagd. De gemeente Schagen snapt het probleem, maar wil er voorlopig niets aan doen.  

Werkgevers in de zorg, bouw, onderwijs, kinderopvang, politie en brandweer kampen met ernstige personeelstekorten. Deze tekorten bedreigen de continuïteit en kwaliteit van essentiële dienstverlening. Een mogelijke oplossing is om werknemers met een cruciaal beroep voorrang te geven bij het toewijzen van woningen. Gemeenten kunnen dit vastleggen in de huisvestingsverordening. Terwijl andere gemeenten hierin een voortrekkersrol nemen, kiest Schagen voor een afwachtende houding en schuift de beslissing door naar het volgende college.

Er is een nijpend capaciteitsprobleem

Het tekort aan vakmensen in cruciale sectoren heeft grote gevolgen. In de zorg ontstaan wachttijden, in het onderwijs groeit de werkdruk en in de bouw stagneert de woningproductie. Dit raakt niet alleen de betrokken sectoren, maar de hele samenleving. Door vakmensen te binden aan de regio met voorrang bij huisvesting, kunnen deze essentiële diensten beter blijven functioneren.

In 2024 zijn de gemeenten Gooise Meren en Hilversum gestart met een experiment waarin mensen met een cruciaal beroep voorrang krijgen op sociale huurwoningen. Het experiment, dat aanvankelijk een jaar zou duren, is inmiddels verlengd tot 1 januari 2026. Het doel is om deze werknemers te ondersteunen op de woningmarkt, zodat zij hun onmisbare werk kunnen blijven doen.

Ruimte binnen de Huisvestingswet

Gemeenten hebben binnen de nieuwe Huisvestingswet de mogelijkheid om 50% van de beschikbare sociale huurwoningen toe te wijzen op basis van economische, maatschappelijke of lokale binding. Dit biedt ruimte om specifieke beroepen als cruciaal te bestempelen en deze werknemers voorrang te geven bij huisvesting. Ondanks deze wettelijke mogelijkheden kiest Schagen ervoor om cruciale beroepen niet apart te benoemen. Zij vallen nu onder het bredere label van economische of maatschappelijke binding aan de gemeente en dat is zo breed dat zelfs een putjesscheppers hieronder valt.

Voorrang is geen luxe, maar noodzaak

Het toekennen van voorrang bij huisvesting is essentieel om vacatures in vitale sectoren sneller te vervullen. Mensen in cruciale beroepen werken vaak onregelmatige uren en moeten snel ter plaatse kunnen zijn. Wonen dichtbij hun werk verkleint de reistijd, verlaagt stress en verhoogt de beschikbaarheid. Hoewel dit beleid het personeelstekort niet volledig oplost, is het een stap in de goede richting. Het biedt een duidelijk signaal dat vakmensen welkom zijn en gesteund worden.

Het is spijtig dat de Tweede Kamer ervoor heeft gekozen om het voorrangsbeleid niet uit te breiden naar bestaande koophuizen. Voorlopig geldt deze regeling alleen voor sociale huurwoningen en nieuwbouwwoningen tot € 390.000. Bovendien moet de werknemer aan bepaalde inkomens- en urennormen voldoen.

Schagen wijst op zorgen over de uitvoerbaarheid en controleerbaarheid van een voorrangsregeling, maar andere gemeenten tonen aan dat dit wèl mogelijk is. De urgentie wordt breed erkend: essentiële functies kunnen niet blijven draaien zonder voldoende personeel. Een uitnodigend voorrangsbeleid kan een belangrijk verschil maken. Gemeenten die actief meewerken aan oplossingen laten zien dat ze de waarde van deze beroepen erkennen en ondersteuning bieden waar dat het hardst nodig is.

De vraag is nu: kiest Schagen voor actie of blijft het bij afwachten?

Eugeen Hoekstra