Column: Alarm! Er komen minder huizen

De gemeente Schagen heeft minder bouwvergunningen afgegeven dan een jaar geleden. In de eerste zes maanden van dit jaar heeft de gemeente 120 bouwvergunningen afgegeven. Dat zijn er een stuk minder dan in dezelfde periode vorig jaar, blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Toen stond de teller op 206. Minder bouwvergunningen betekent minder huizenbouw. 

Opvallend is dat het aantal bouwvergunningen in Schagen is gedaald omdat de landelijke trend juist een stijging laat zien.  Kijk je naar alle gemeenten dan blijkt ze namelijk in zes maanden tijd voor een kleine 35.000 woningen een bouwvergunning hebben verleend. Dat is het hoogste aantal in drie jaar tijd. Waarom Schagen is achtergebleven heeft waarschijnlijk te maken met het buitengewoon grote aantal bouwvergunningen dat vorig jaar is verleend (206)  in vergelijking met jaar 2022 (131)

Interessant is wat onderzoeksbureau ABF zegt over Schagen. Het bureau rekende voor Schagen uit hoeveel woningen er de komende jaren bij moeten.  Op dit moment telt Schagen 21.470 huizen, in 2035 zijn dat er 24.420, voorspelt ABF. Of dit bewaarheid wordt is niet zeker. Het bureau baseert zich op het aantal verleende bouwvergunningen door de gemeenten en wat de bouwplannen zijn voor de komende vijf jaar. ABF verwacht dat na 2035 de woningvoorraad minder hard zal groeien: in 2050 zijn er in Schagen 25.430 woningen.

Voor het bouwen van huizen heb je vaklui nodig. Daarvan is er een tekort. Dit probleem is al een tijdje aan de gang en wordt steeds nijpender. Vooral in de afbouwsector is het tekort aan vakmensen merkbaar. Een van de redenen voor dit tekort is dat te weinig jongeren kiezen voor een opleiding in de bouwsector. Verder zegt men dat de coronacrisis en de PFAS- en stikstofproblematiek ook hebben bijgedragen aan de onzekerheid in de bouwsector.

Iedereen wil dat er snel gebouwd wordt, maar de praktijk toont aan dat het vele jaren kan duren voordat de eerste paal de grond in kan. De provincie werkt aan versnelling van procedures. Dit betekent dat verschillende stappen of procedures in het woningbouwproces tegelijkertijd worden uitgevoerd in plaats van afzonderlijk. Dit kan helpen om tijd te besparen en de totale doorlooptijd van een project te verkorten. Zo zou niet alleen aan het eind omwonenden naar hun mening worden gevraagd, maar ook meerdere keren gedurende het traject. Dat zou minder bezwaren moeten opleveren. Maar dit is allerminst zeker. In de Tweede Kamer zijn geluiden te horen om het bezwaarmakers moeilijker te maken (lees: de mond te snoeren). Onlangs kwam in het nieuws dat er bezwaarmakers zijn die hun bezwaar laten afkopen door de bouwer. Dat is te gek voor woorden.

De provincie wil ook het Loket Versnelling Woningbouw oprichten. Hier kunnen gemeenten en bouwers steun krijgen bij het versnellen van hun woningbouwprojecten. De provincie kan bijvoorbeeld hulp bieden bij het aanvragen van subsidies en vergunningen. Er wordt ook onderzocht of er een provinciaal (of regionaal) projectmanagementbureau kan worden opgezet. Door experts aan te nemen kan de provincie gemeenten waar nodig ontlasten bij alle fasen van woningbouwprojecten. De provincie zou – op verzoek van gemeenten – projecten zelfs (gedeeltelijk) kunnen voorbereiden tot het punt van besluiten. De provincie en gemeenten zijn niet altijd vriendjes omdat andere belangen spelen. Zo wil de provincie dat in Schagen-Oost niet gebouwd mag worden. Schagen moet aantonen dat de gemeente geen binnenstedelijke ruimte meer heeft om te bouwen.

De landelijke cijfers zijn bekend. De komende zes jaar moeten er meer dan 993.000 huizen gebouwd worden om het tekort weg te werken. Dit laatste zou bereikt moeten zijn in het jaar 2031. Schagen vormt daarop geen uitzondering: de komende tien jaar groeit het aantal inwoners hier, maar groeit het aantal huishoudens harder. Het gemiddelde huishouden wordt daarmee kleiner: 2,11 personen over tien jaar, tegen 2,22 nu.

De gemeente Hollands Kroon heeft in de eerste zes maanden van dit jaar tweehonderd bouwvergunningen afgegeven. In 2023 waren het slechts 39.

Eugeen Hoekstra