Pallas of recreatie?

De voor- en tegenstanders van een nieuwe kernreactor in Petten stonden donderdagavond voor de eerste keer tegenover elkaar tijdens een Ridderzaaldebat in Schagen.

Tegenstanders waren onder andere recreatieondernemer Kees de Wit en Dieredik Nater van Natuurlijk Zijpe.

De voorstanders waren gedeputeerde Jaap Bond en Paul de Jong, de projectdirecteur van Pallas.

Volgens de tegenstanders is de aanwezigheid van een reactor in de duinen slecht voor het toerisme. De voorstanders wijzen op de werkgelegenheid die de reactor biedt.

Paul de Jong kwam tijdens de avond nog wel met een handreiking aan de recreatieondernemers. Hij wil samen met de toeristische sector bespreken hoe NRG kan helpen bij het geven van een positieve impuls aan de naam Petten.

Peter Groenveld maakte voor het Ridderzaaldebat traditiegetrouw een column:

Pallas
Eens zat ik in een vliegtuig, op weg van New York naar Amsterdam. Twee stoelen verder was een jonge landgenoot bezig indruk te maken op een Japans meisje. Hij vertelde haar dat hij in Nederland beneden zeeniveau woonde. Zij slaakte een gilletje, wat de jongeman wegwuifde. Naarmate hij met dijken en gemalen haar schrik wegnam, groeide zijn libido. Vol bewondering keek de Japanse hem in de ogen. Zij zat naast een held. En zo bescheiden. Ook ik voelde plots mijn borst zwellen. Ja, helden zijn wij Hollandse kustbewoners, het mag wel eens gezegd. Maar niet te vaak. Want het besef dat we bij een ziedende storm uit zee zomaar kunnen verzuipen, is te verpletterend om dagelijks bij stil te staan.

In Petten staat sinds 1961 een Hoge Flux Reactor. Meteen ging in het achterland een grap over duinkonijnen met lichtgevende oren. Het is al gezegd, Noordkoppers zijn niet bang uitgevallen. Wie achter de duinen de zee weet, kan er een atoomcentrale nog wel bij hebben. Nu liggen de plannen klaar voor een nieuwe reactor, die Pallas gaat heten. Bedrijfsleven, overheden en burgers pompen hun argumenten voor en tegen op als kikkers hun kwaakblaas.

Geen Pallas, zegt exploitant NRG, geen isotopen voor kankerpatiënten. Onzin, vinden Greenpeace en Laka, er zijn betere alternatieven. Een nucleair industrieterrein, zeggen de Recreatieondernemers Zijpe, daar gaat de toerist straks met een grote boog omheen. En zij rekenen ons de massa-ontslagen in hun sector voor. Ook de voorstanders schermen met het verlies van vele banen – hoogwaardige bovendien – als Pallas niet zou doorgaan en de Onderzoekslocatie Petten (OLP) zou doodbloeden. Zij presenteren de OLP als een groeibriljant in de kroon van onze kenniseconomie. Critici doen het ECN af als een sociale werkplaats voor academici. ECN kaatst de bal terug met de beste zonnecel ter wereld. Nog even dan is zonne-energie exploitabel, kernenergie achterhaald en Pallas nog 100 jaar een leegstaande tijdbom, roepen de milieugroepen. Zij schilderen ons een tweede Tsjernobyl voor. En krijgen hulp uit onverwachte hoek, als oud-reactordirecteur Saris verklapt dat hij in 2001 een bijna-meltdown in huis had.

Een bijna-meltdown. Het klinkt catastrofaal, maar is het dat ook? Nee. Een bijna-meltdown wil zeggen: er had iets mis kunnen gaan, maar er is niets gebeurd. Nou, dat zijn we wel gewend. Als we achter het stuur zitten lopen we elke seconde het risico van een bijna-botsing. Zo bekeken geeft de zee 24 uur per etmaal kans op een bijna-overstroming. En ga zo maar door. Wie had voorzien dat de Twin Towers zouden instorten? Dat kan ook Slot Schagen overkomen, dames en heren. Als nu het plafond naar beneden komt vertelt niemand van ons het na. Het is hier dus bijna levensgevaarlijk. Toch bent u gekomen. Bravo. U maakt zich kennelijk geen zorgen. De 30 leden van de vereniging Pettemerduinen Kernreactor Vrij doen dat wel, vanwege de milieurisico’s en de  radioactieve erfenis die we aan onze kinderen nalaten. Maar de COVRA, die in Vlissingen het spul opslaat in ondoordringbaar beton, leidt er diezelfde kinderen vrolijk rond, opdat ze zien dat veiligheid er voor alles gaat.

Wie te geloven? Zo ongrijpbaar is de foutkans, dat slechts een kleine minderheid zich laat leiden door wat er in de reactor mis kan gaan. De rest maalt er niet om zo lang er water uit de kraan komt en vaart er blind op dat de stralingsdoses van dat water, zoals NRG belooft, binnen de wettelijke limieten vallen.

En wie hebben nu profijt van dit alles? Natuurlijk zij die op de OLP hun brood verdienen. En de Staten van Noord-Holland, want een kerncentrale in de provincie geeft net zoveel status als een Lancia. Daar leggen zij grif 40 miljoen gemeenschapsgeld voor op tafel. Tot genoegen van de lachende derde, die verscholen ligt in een duinpan, knabbelend op een grashalm. Covidien. Ik had er nooit van gehoord en heb wat gegoogled. Covidien was in 2008 goed voor een omzet van 10 miljard in medische apparatuur en geneesmiddelen en verdiende daar 2 miljard aan. Zij de winsten, hun aandeelhouders het dividend, en wij de risico’s. Want laten we wel zijn, dit zegt de startnotitie van NRG over de gevolgen van een ramp in Pallas: ‘De overlijdensrisico’s voor personen buiten het bedrijfsterrein zullen worden afgeschat en getoetst aan de norm voor het individueel (plaatsgebonden) risico van 10-6 per jaar.’

Wat het betekent wil ik niet weten. Maar het klinkt wel stoer. Daar kunnen we in een vliegtuig tussen New York en Amsterdam vast wel een Japanse schone mee versieren.

Peter Groenveld,
Schagen, 14 januari 2010