Column: Waarom worden er geen hofjes gebouwd in Schagen?

Het aantal ouderen blijft toenemen. Schagen ziet haar bevolking in rap tempo vergrijzen. Meer dan in de rest van Nederland. Het aantal 75-plussers stijgt van 4.780 in het jaar 2020 naar 10.150 in 2050. Van 10,3% naar 19,9% in 2050. Aanzienlijk hoger dan in de rest van Nederland: van 8,4% naar 15,1%. Het aantal mensen met dementie stijgt van 800 in 2020 naar 2.100 in 2050. De meesten behoren tot de groep ouderen.

Woonzorgroep Samen, wethouders met zorg in hun portefeuille van de vier gemeenten in de Kop, diverse welzijnsinstellingen en de ouderenbonden praten met elkaar over de ouderenzorg in de toekomst. Zoveel ouderen opvangen in zorg- en verpleegcomplexen is onmogelijk. Het adagium is: houd ouderen zolang mogelijk in hun eigen huis. Maar veel huizen zijn ongeschikt voor ouderen om erin te blijven wonen.

Gelukkig wordt niet elke oudere zorgbehoevend. Onze regio scoort laag als het gaat om uitgaven in het kader van de langdurige zorg. Blijkbaar kunnen ouderen in onze regio tegen een stootje, maar wat ook van belang is dat de mantelzorg veel betaalde zorg uit handen neemt.

De verwachting is echter dat het aandeel mantelzorg zal dalen omdat mantelzorgers ook op leeftijd komen. Ook blijkt dat steeds meer mantelzorgers klagen over overbelasting. De ondersteuning vanuit de gemeente bereikt vaak niet de mantelzorgers. De echte oplossing moet toch komen uit de hoek van betaalde (informele) zorg die de mantelzorger moet ontlasten.

Het aantal thuiswonende ouderen groeit naar verwachting harder dan het aantal ouderen in het verpleeghuis. Een deel van hen ervaart dat een tekort aan verpleeghuisplaatsen hen noodzaakt om intensieve zorg thuis te ontvangen. Een deel wil bewust graag zo lang mogelijk in hun eigen huis blijven. In een landelijk gebied als de Kop van Noord-Holland is de zorg aan huis niet overal efficiënt te organiseren. Dus in een stad als Schagen is dit goed te doen, maar bijvoorbeeld in Oudesluis of Burgerbrug minder.

Zoals gezegd wonen veel  ouderen in voor zorg ongeschikte huizen. Wat moet er gebeuren is dat er veel meer geclusterde ouderenwoningen gebouwd worden. Twee voordelen: de zorg kan veel efficiënter worden verleend en de verhuizingen dragen bij aan de doorstroming in de woningvoorraad ten gunste van andere doelgroepen. Twee vliegen in één klap. Doen dus!

In Tuitjenhorn is een hofje voorzien voor ouderen. Drie jaar verder en de laatste versie van het plan kan de prullenmand in. Reden: het lijkt er niet op. Geen gemeenschapshuis, geen centrale tuin en de parkeerplaatsen zijn verbannen. Wooncompagnie geeft niet op en de dorpsraad ook niet. De Woonadviescommissie Schagen-Hollands Kroon, die aan de wieg heeft gestaan van dit plan, kijkt verbijsterd toe. Te ingewikkeld allemaal? Of wordt het te duur?

De hoop opgeven kan niet. De moed ook niet. Schagen heeft extra wooncapaciteit aan geclusterd wonen toegezegd in 2030: 150 woningen binnen bestaande projecten of nieuwe plannen. Deze woningen komen boven het afgesproken woningbouwprogramma. Hollands Kroon doet er ook 150 bij. Gaan die er ook komen?

Wethouder Jelle Beemsterboer, die over wonen gaat, kiest niet echt. Hij laat het afhangen van de projectontwikkelaars. Als zij met een mix komen (een paar woningen voor ouderen, een paar voor starters, een paar voor alleenstaanden en de rest koop en kavels) is hij al blij. Met een beetje van dit en een beetje van dat redden we het echter niet.

De prognoses laten zien dat extra stappen genomen moeten worden om de kwaliteit van wonen en zorg voor ouderen op peil te houden in de toekomst in onze regio. Professionele (verpleeghuis) zorg is en blijft hard nodig. Mantelzorg wordt minder vanzelfsprekend. Betaalde informele zorg wordt noodzakelijk. Geclusterde woonvormen, waaronder hofjes, zijn onontbeerlijk om zorg en welzijn zo efficiënt mogelijk te kunnen aanbieden. Gecombineerde vormen van zware zorg, zelfstandig wonen en welzijn krijgen hierdoor een grote kans van slagen met name in de dorpen.

Eugeen Hoekstra