Column: Avondklok

We mogen ’s avonds na negen uur niet meer naar buiten. De regering heeft een avondklok ingesteld en denkt daarmee Corona besmettingen te kunnen indammen. De maatregel komt bovenop vele andere die onze vrijheid ernstig beperken. De meeste Nederlanders hebben er geen problemen mee en blijven gewoon thuis. 

Maar ik vraag me wel af of het middel niet erger is dan de kwaal. Vooral jongeren hebben er grote moeite mee om ’s avonds thuis te blijven. Dat zie je nu in veel steden waar jongeren de straat opgaan en protesteren tegen de maatregelen van de regering. Op veel plaatsen loopt het uit op relschopperij en vernielingen. Wopke Hoekstra hoorde ik zojuist verklaren dat het allemaal on-Nederlands is. Maar is dat ook zo? Hoekstra refereert hiermee aan de overlegcultuur oftewel het ‘polderen’. Samen komen we er wel uit en doen we water in de wijn. Nederlanders zijn goed in het sluiten van compromissen. We zijn solidair en doen het wel even ‘samen’.  

Maar soms wordt het Nederlanders teveel. Zoals in 1885 toen het ‘palingtrekken’ in Amsterdam werd verboden. Een sluimerend ongenoegen over het slechte sociale klimaat maakte dat de vlam in de pan sloeg. Hetzelfde gebeurde in 1934 en staat bekend als het Jordaanoproer en kan ook gezien worden als een uiting van ongenoegen over het slechte sociale klimaat. In 1966 vond er een heftige confrontatie plaats tussen politie en demonstranten tijdens het Bouwvakkersoproer. De laatste grootschalige oproer vond plaats in 1980 toen Beatrix werd gekroond. Die schermutseling vond plaats tussen politie en woning krakers en staat bekend als de krakersrellen. 

De rellen van nu vinden niet alleen plaats in Amsterdam maar in nog veel meer steden. Sociale media zorgen ervoor dat iedereen op de hoogte is en sommigen zien het als voorbeeld en gaan ook de straat op. Ook nu zijn er onderliggende oorzaken en is de avondklok slechts de aanleiding om te gaan rellen. Het zijn voornamelijk jongeren die er aan meedoen. Jongeren die misschien geen huis en baan kunnen krijgen, vroegtijdig de school hebben verlaten en ouders hebben die moeten rondkomen van een minimum. De onderliggende oorzaak zou wel eens de grote uitzichtloosheid voor een grote groep jongeren kunnen zijn. Maar die is niet begonnen sinds de uitbraak van Corona…

Kees Zwaan

(Foto: Krakersrellen Amsterdam in 1980 – Nationaal Archief)