Keetemer Jan van Scheijen haalt Callantsoog uit isolement

Jan van Scheijen uit Groote Keeten nodigde in 1929 de gemeentebesturen van Schagen, Den Helder, Zijpe en Callantsoog uit om een rit te maken in één van zijn autobussen. Ook de besturen van VVV- en ondernemersverenigingen konden mee met een rondrit door de Noordkop. 

Van Scheijen had een vergunning (concessie) gekregen om een busdienst Schagen-Den Helder te onderhouden. Hij wist dat het aanvankelijk moeite zou kosten de buslijn rendabel te krijgen. Het promoten van zijn busdienst leek hem een goede zaak. Zowel Schagen als Den Helder zou er volgens hem wel bij varen want er zouden meer klanten uit Callantsoog in de winkelstraten van beide steden komen winkelen. De buslijn zou tevens het toerisme naar badplaats Callantsoog bevorderen. De gemeenteraad van Callantsoog was heel blij met het initiatief van ‘Keetemer’ Van Scheijen.

Isolement

De promotietocht startte in Schagen bij het gemeentehuis, waar de eerste notabelen plaatsnamen in de nieuwe Opel-autobus van Van Scheijen. De rijtoer ging via Lagedijk, Schagerbrug, Keinsmerbrug en ’t Zand naar Callantsoog, waar de passagiers uitstapten. De gasten werden in het gemeentehuis onthaald met koffie en een sigaar, waarna burgemeester Breebaart de aanwezigen toesprak. Hij wees op het belang van een goede verbinding met Schagen en Den Helder die Callantsoog uit een isolement zou halen. Volgens de burgemeester zou de buslijn een goede communicatie met het omringende gebied van Callantsoog bevorderen. Ook wees hij op het toenemende toerisme in de kuststreek. Callantsoog zou uitgroeien tot een badplaats van belang. Hij had een vooruitziende blik.

Gedurfd initiatief

Breebaart was vol lof over het financieel gedurfde initiatief van Van Scheijen en hoopte dat de onderneming succesvol zou zijn. Van Scheijen had al een minder rendabele  buslijn Callantsoog-Den Helder en dacht met bestemming Schagen erbij meer kans van slagen te hebben. 

De passagiers stapten weer in en reden via Groote Keeten, Noord-Schinkeldijk, Julianadorp en de Friese Buurt naar Den Helder, waar het hele gezelschap op het Koningsplein uitstapte. In ‘Klein Kras’ werd de belangstellenden een consumptie aangeboden. Verwacht werd dat Helderse bestuurders ook zouden aanschuiven, maar zij blonken uit door afwezigheid. Den Helder zag blijkbaar de wenselijkheid van een busverbinding met Callantsoog niet in. Na het repareren van een lekke band ving de bus de terugweg aan en bracht alle inzittenden veilig thuis. De buslijn was een feit geworden. 

Subsidie

Van Scheijen wist bij voorbaat dat de buslijn vooral in het begin weinig zou opleveren en misschien wel een negatief resultaat zou laten zien. Daarom vroeg hij bij gemeentebesturen en verenigingen om subsidies. Er ging een flinke stapel aanvragen op de post. Al snel werden zijn verzoeken om subsidie (adressen) besproken door de gemeentebesturen. Zijpe zag het nut van de buslijn niet in en wees het verzoek af. Van Scheijen vroeg aan Schagen een bedrag van 1000 gulden, maar kreeg slechts 250 gulden per jaar onder voorwaarden. De Middenstandsvereniging van Schagen verleende een subsidie van 150 gulden voor 1 jaar. Van de gemeente Callantsoog kreeg Van Scheijen 300 gulden per jaar, maar alleen als er een exploitatietekort zou zijn. Den Helder had, zoals verwacht, geen geld over voor een buslijn naar het kustdorpje. Van Scheijen vergat niet alle gulle subsidieverleners schriftelijk te bedanken. 

Nog tot in 1940 reed de bus enige keren per dag. Het autobusbedrijf had in de oorlog te kampen met een tekort aan benzine. Iemand schreef in de krant over het uitvallen van ritten “Dan gaan we maar te voet, per fiets of met de ‘havermotor’ (paard)”.

Schoolreis Arnhem

In juli 1939 gingen de hoogste klassen van de Openbare Lagere School 3 dagen op stap. Per bus van Van Scheijen vertrokken zij via Amsterdam, Bussum en Soestdijk naar Arnhem. Na een pauze in Bussum bij ‘de Gooische Boer’ werd ook nog even halt gehouden bij paleis Soestdijk en de Pyramide van Austerlitz. In Arnhem brachten de leerlingen twee nachten door in jeugdherberg ‘Alteveer’ aan de Diepenbroeklaan. Het prachtige ‘Sonsbeekpark’ bleek de moeite waard om er een flinke wandeling in te maken. Ook bracht men een bezoek aan Nijmegen. Na afloop van het uitstapje bracht de bus van Van Scheijen ze weer veilig thuis.

Lijn R

Autobusonderneming Van Scheijen timmerde flink aan de weg. Schoolkinderen, bejaarden, huisvrouwen werden veilig vervoerd naar allerlei bestemmingen binnen Nederland. En daarnaast onderhield hij lange tijd de lijn Schagen-Den Helder. In de zestiger jaren reed de Naco met lijn R dezelfde route. Buslijnen worden nu steeds schaarser. Blijkbaar stappen we liever in onze eigen auto of bereiken we onze bestemming eerder met de (elektrische) fiets…

Kees Zwaan

(Foto 1: Busonderneming J. van Scheijen in Groote Keeten – Historische Vereniging Callantsoog)

(Foto 2: Dienstregeling Schagen – Den Helder – Schager Courant)

(Foto 3: Buschauffeur Willem Zwaan – Historische Vereniging Callantsoog)

(Foto 4: Callantsoger schoolkinderen in park Sonsbeek in Arnhem – Beeldbank Zijper Museum)