Zorg Hollands Kroon in greep van commercie

Mevrouw Van Gent (zorgwethouder Hollands Kroon) verklaart in de krant dat ze wil dat de inspectie wat doet aan de puinhopen van Co-Med. Co-Med is een op winst gerichte onderneming van ondernemer Guy Vroemen die er alles aan doet er zoveel mogelijk geld mee te verdienen. Enkele van zijn oud-werknemers verklaren in De Limburger dat zijn bedrijf ‘slechte zorg levert, financieel instabiel is en sjoemelt met zorggeld’.

Vroemen maakt er in Hollands Kroon ook een puinhoop van. Als je een afspraak wilt maken kun je urenlang aan de telefoon blijven hangen zonder resultaat. Soms wordt er gezegd dat er teruggebeld zal worden, maar dan kun je wachten tot je een ons weegt. Teruggebeld wordt er niet. En nu verklaart mevrouw Van Gent dat ze dat allemaal vreselijk vindt en schuift het af naar de inspectie.

Zou zij zelf het probleem kunnen zijn? Had ze niet veel eerder zelf kunnen ingrijpen? De gemeente verhuurt toch praktijkruimte aan Vroemen van Co-Med? Mevrouw Van Gent zou naarstig op zoek moeten gaan naar een echte huisarts voor de mensen in Anna Paulowna. Er was eens een tijd dat huisartsen moesten solliciteren bij het gemeentebestuur en door de gemeente werden betaald. Toen kon de gemeente nog zorgen voor kwaliteit en liet het niet over aan de markt.

Een rapport van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving concludeert dat de publieke gezondheidszorg zwak, wankel en kwetsbaar is. Er wordt volgens de rapporteurs ‘schokkend weinig’ aan publieke gezondheidszorg uitgegeven. Bovendien is de publieke gezondheidszorg te vrijblijvend en te versnipperd. Kortom, de publieke gezondheidszorg is niet goed. Wat is publieke gezondheidszorg en wie zijn daar verantwoordelijk voor? Publieke gezondheidszorg richt zich op gezondheidsbevordering en preventie van ongezondheid. En daar speelt de huisarts ook een belangrijke rol bij.

Het college van B&W (en met name mevrouw Van Gent) is volgens de wet verantwoordelijk voor een goede uitvoering van die zorg. Niet alleen bij het uitbreken van een besmettelijke ziekte zoals Covid maar ook is het college verantwoordelijk voor een goede jeugd- en ouderenzorg. Kortom, het college, en in het bijzonder de wethouder sociaal domein dient zorg te dragen voor een goede gezondheid van alle inwoners.

Daar wordt mevrouw Van Gent voor betaald en daar moet ze knopen voor doorhakken. Maar kunnen we dat wel van haar verwachten? Eens heeft ze over de huisartsenzorg verklaard dat zij ‘er niet over gaat’. Ze sloeg toen de plank behoorlijk mis.

De wet zegt het namelijk zo: ‘Het college van burgemeester en wethouders bevordert de totstandkoming en de continuïteit van en de samenhang binnen de publieke gezondheidszorg en de afstemming ervan met de curatieve gezondheidszorg en de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen, draagt zorg voor de uitvoering van de jeugdgezondheidszorg en de ouderengezondheidszorg.’

Het blijkt dat er veel te weinig geld naar gemeenten gaat om de zorg goed uit te voeren. Het is een gevolg van het streven van de regering naar een participatiemaatschappij. We moeten alles zoveel mogelijk zelf doen. We zijn verantwoordelijk voor onze eigen gezondheid. En daar staat de partij van mevrouw Van Gent volledig achter. Bovendien is de zorg onder haar bewind snel aan het commercialiseren.

Zelfs de uitvoering van de WMO en de Jeugdzorg heeft zij in handen gegeven van een commerciële onderneming: Incluzio van de rijke schoonmakersfamilie Geurts. De ‘blue zone’ waar Van Gent op hoopt is nog ver weg. Je krijgt geen blue zone als je marktwerking bevordert, zoals zij doet.

Je zou kunnen zeggen dat de zorg in Nederland op weg is naar een zorginfarct. Ze loopt vast. Oude mensen moeten bijvoorbeeld noodgedwongen thuis blijven wonen en als ze ziek zijn is er geen huisarts of is hij niet bereikbaar. Als je wegens ouderdom niet meer voor jezelf kan zorgen is er geen bejaardenhuis of verzorgingshuis beschikbaar. Je komt terecht in het ziekenhuis.

Als het aan hoogleraar Marcel Levi ligt worden bedrijven als Incluzio en Co-Med verboden en gaat de gezondheidszorg in Nederland op de schop. Met name de marktwerking moet volgens hem drastisch worden aangepakt. Regelmatig wordt hij door de media benaderd en dan heeft hij eigenlijk geen goed woord over voor het huidige beleid in de zorg. ‘De zorg kraakt en piept in alle voegen,’ aldus de hoogleraar.

Levi kan zo wel 25 punten in het zorgstelsel noemen die hij wil veranderen. Zo ziet hij dat de huidige bestuurders bang zijn om knopen door te hakken. Bijvoorbeeld om het verschijnsel zorgcowboys aan te pakken. En zorgcowboys zijn er ook in Hollands Kroon.

Met steun van de grote partijen is de zorg grotendeels geprivatiseerd met als doel het allemaal goedkoper te maken. Vijftien jaar geleden is de nieuwe zorgwet ingevoerd, waarna de privatisering en marktwerking ernstig zijn doorgeschoten. Er is een verbrokkeld systeem ontstaan waarbij de overheid zich grotendeels heeft teruggetrokken. Bijna alle politieke partijen zijn nu van mening dat het systeem ‘zo niet werkt’. Volgens Levi moet men in de zorg niet concurreren, maar juist samenwerken. Binnen een regio is het veel verstandiger zorgtaken te verdelen.

Levi benadrukt dat het huidige systeem in de hand werkt dat ‘hoe meer je doet hoe meer geld je krijgt’. Dat maakt de zorg onnodig duur en bovendien worden er veel overbodige zorghandelingen uitgevoerd. Het is een perverse prikkel voor zorgondernemers om zo veel mogelijk zorg te verlenen. Zorg die eigenlijk niet nodig is maar alleen gegeven wordt omdat er winst op wordt gemaakt. Winst die wordt uitgekeerd aan de aandeelhouders. Zoals Vroemen en de familie Geurts.

Levi geeft veel voorbeelden van situaties die niet door de beugel kunnen. Zo is er een trend dat verpleegkundigen bij hun huidige werkgever weggaan en als ZZP’er aan de slag gaan of via een bemiddelingsbureau weer aan het werk gaan. Soms in hetzelfde ziekenhuis maar dan voor een veel hoger loon plus de kosten van het bemiddelingsbureau. Dat maakt de zorg peperduur. Geld dat eigenlijk direct aan de zorg besteed had moeten worden, vloeit nu deels weg als winstuitkering. Het kan volgens Levi allemaal anders.

Een andere trend is het massaal opkopen van huisartsenpraktijken door investeringsmaatschappijen zoals Co-Med. Zorgverzekeringsgeld dat eigenlijk aan de zorg besteed had moeten worden, verdwijnt zo voor een deel in de zakken van particuliere aandelenbezitters. Het zorgt ervoor dat zorg steeds duurder wordt en ieder jaar de premies verhoogd moeten worden.

Het zijn ongewenste ontwikkelingen die blijkbaar niet voorzien zijn door de toenmalige voorstanders van privatisering. En nu zitten we met de gebakken peren. Marcel Levi wil dat terugdraaien als hij de kans krijgt. Eigenlijk solliciteerde hij naar de functie van zorgminister. Helaas zit dat er niet in want hij zal niet passen in de toekomstige rechts-liberale regering.

Een bedrijf als Co-Med zal toch echt plaats moeten maken voor een echte huisartsenpraktijk met een huisarts die zich verbonden voelt met de lokale gemeenschap die hij of zij bedient. Het verdwijnen van zorgverzekeringspremies in de zakken van particuliere investeerders zoals de eigenaren van Co-Med is onwenselijk en onaanvaardbaar.

Levi vindt het jammer dat de minister zulke bedrijven nog niet heeft verboden: ‘Het is waanzin ten top. Zulke bedrijven zijn er niet op uit om goede zorg te verlenen, het zijn bedrijven die er op uit zijn om heel veel geld te verdienen. Er lekken tientallen miljoenen aan zorggeld, dat opgebracht wordt door premies en belastingen, naar die bedrijven. Dat is waanzin. Als minister moet je dat gewoon verbieden’, aldus Levi in Nieuwsuur.

Samenwerking is volgens hem te prefereren boven concurrentie in de zorg. Eens werkte Hollands Kroon samen met Schagen in het sociaal domein. Nu is dat goeddeels in handen van een rijke miljonairsfamilie en verdwijnt er gemeenschapsgeld in hun al goedgevulde zakken. Het wordt bij de ongeveer halve miljard eurootjes gevoegd die familie Geurts in de loop der jaren al heeft vergaard.

De zorg moet weer in handen komen van de gemeenschap. Dus van de Hollands Kroners zelf. Die hebben er echt niet om gevraagd om dat door Incluzio te laten doen. Dat was een ideetje van enkele ambtenaren uit het Kroondomein, waar de wethouder weinig tegenin te brengen had. Mevrouw Van Gent vond (en vindt) het allemaal prima en liet het graag aan de markt over.

Marktwerking zal echter ook op lokaal niveau moeten worden teruggedrongen, te beginnen bij Co-Med en Incluzio. Maar tot nu toe is dat nog niet gebeurd, ondanks het feit dat GroenLinks en de PvdA nu in het college zitten. Het is namelijk een feit dat GroenLinks en de PvdA voor een gedeeltelijke marktwerking in de zorg zijn.

Een goed begin om de doorgeschoten marktwerking in de zorg aan te pakken is het afschaffen van alle zorgverzekeringen en alle Nederlanders onder te brengen in een nieuw op te richten Zorgfonds. Dat fonds moet worden beheerd door de overheid en zal ons aller bezit zijn. Dan stroomt er geen geld meer weg naar de bankrekeningen van rijke ondernemers en bovendien krijgt iedereen dan hetzelfde pakket aan voorzieningen. Dat is veel eerlijker. De tandarts komt eindelijk weer terug in het pakket en het eigen risico zal verleden tijd zijn. Een (Nationaal) Zorgfonds: beter voor iedereen.

En wat ook belangrijk is voor iedereen: een echte huisarts. Ook in Anna Paulowna. Mevrouw Van Gent, doe er wat aan. Trek echte huisartsen aan en laat geen commerciële bedrijven meer toe in de publieke gezondheidszorg. Beter voor iedereen…