Wat zegt het luisteronderzoek echt?

Wat is er mis met het luisteronderzoek van Schagen FM? Nou, de resultaten vallen tegen, rapporteert de plaatselijke krant en ook raadsleden reageren onthutst. Maar wie de onderzoeksresultaten goed bestudeert komt gauw tot de conclusie dat het allemaal best meevalt.

Ook hier geldt dat het glas eerder halfvol is dan halfleeg. Merieke Bredewold (Wens4U) weet al dat er volgend jaar bezuinigd moet worden en suggereert dat Schagen FM het eerste slachtoffer zal zijn. Wethouder Blonk kwam met een andere reactie naar buiten. Voor hem vielen de resultaten wel mee. Wat is er aan de hand? Kinnesinne van Bredewold omdat Blonk meer te horen is op radio en televisie?  

Hoeveel mensen hebben deelgenomen aan het onderzoek? Dat waren er 1.923. Het onderzoeksbureau vindt dit ruim voldoende om betrouwbare uitspraken te kunnen doen. Dat is natuurlijk onzin. Schagen telt 19.740 huishoudens. Afgezet tegen dit aantal stelt het aantal respondenten weinig voor. Zij maken deel uit van het inwonerspanel. Ik ben er ook lid van. Maar het is de vraag of het inwonerspanel een afspiegeling is van de plaatselijke bevolking zowel naar leeftijd, geslacht als opleiding. Ik heb het vermoeden dat mensen met een lage opleiding en ouderen ondervertegenwoordigd zijn in het panel. 

De kritiek betreft het aantal mensen dat naar Schagen FM luistert. Uit het onderzoek blijkt dat 72 procent van de inwoners, die wel eens naar de radio luistert, Schagen FM kent. Van hen heeft 25 procent in de afgelopen 12 maanden daadwerkelijk naar Schagen FM geluisterd. Wat zegt dit cijfer? Dat Schagen FM het helemaal niet slecht doet.

Neem 25% van 72% van het aantal huishoudens in Schagen. Dan kom je op 3.553 huishoudens waar de radio is afgestemd op Schagen FM. En dan heb ik de huisgenoten die meeluisteren niet meegeteld. Er is daarom geen reden om laatdunkend te doen over Schagen FM zoals de lokale krant deed. De koepelorganisatie OLON hield in 2005 een luisteronderzoek. Daaruit bleek dat 1 op de 10 mensen wekelijks luistert naar een lokale omroep. Dan is 25% geen gekke score. Het is nu eenmaal zo dat de concurrentie in omroepland heel groot is en dan is de luisterdichtheid van Schagen FM zeker niet slecht. 

Schagen FM behoort tot de publieke omroep en mag daarom rekenen op subsidie van de overheid. In de lokale krant werd een bedrag van een dikke tachtig duizend euro genoemd. Alsof je een emmer leeg giet, maar Schagen FM moest wel 10% inleveren. Daarbij komt dat de gemeente Schagen ieder jaar geld ontvangt van het Rijk voor de lokale publieke omroep en dit geld doorsluist naar Schagen FM. Het gaat om een bedrag van  € 30.650,-.

Bovenop dit bedrag verstrekt de gemeente € 53.766,00 om Schagen FM in staat te stellen een ‘lokaal toereikend media-aanbod’ te verzorgen dat bedoeld is de kwaliteit, diversiteit en onafhankelijkheid van de omroep te waarborgen. Daar is Schagen FM hard mee bezig zowel op de radio, televisie en website. Apparatuur kost geld en personeel ook. Maar het is minimaal. Het leeuwendeel van het werk wordt gedaan door vrijwilligers en dit zal zo blijven. Uiteraard wordt Schagen FM beoordeeld op haar daden, maar er is absoluut geen reden om nu al te zeggen dat het een onsje minder kan.

Regionale kranten krijgen ook subsidie van de overheid. Het Stimuleringsfonds voor de Pers verstrekt elk jaar miljoenen euro’s aan subsidie die erop gericht zijn de kwaliteit, diversiteit en onafhankelijkheid van de journalistiek te bevorderen. De bekostiging die de gemeenten geeft aan Schagen FM heeft dezelfde doelen op het oog. Ik bedoel maar. Het lijkt logisch in de tijd van schaarse middelen en dalende oplagen dat lokale kranten gaan samenwerken met lokale omroepen. Jammer is het dat dit niet goed van de grond komt.

Volgens de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) zouden de gemeenten een structureel bedrag uit het gemeentefonds moeten afstaan aan de lokale journalistiek. Ik bedoel maar: de pers als waakhond ten behoeve van de lokale democratie. Dan is het niet vreemd dat Schagen FM deels door de gemeente wordt bekostigd om die rol te vervullen.

Uit het luisteronderzoek is wel een belangrijk ding naar voren gekomen: luisteraars willen meer lokaal nieuws op Schagen FM. Dit is ver uit de belangrijkste reden om naar Schagen FM te luisteren. Een derde van de luisteraars zou nog meer programma´s met lokaal nieuws willen horen op de zender. Dit zou ik ook willen; ook op de radio. Juist op dit punt kan de lokale omroep zich onderscheiden van andere (commerciële) omroepen. Ook als Schagen FM op enig moment opgaat in een Streekomroep dan nog moet de lokale berichtgeving voorop staan. Want horen wat er in Den Helder gebeurt hoef ik niet te weten.

Eugeen Hoekstra