Wat is er mis met ouderen?

Onlangs schreef de Volkskrant dat er een negatief beeld heerst van ouderen en dat ouderen met een framingprobleem zitten opgescheept. Hoe komt dit? Onze economie is geobsedeerd door creativiteit, flexibiliteit en jeugdigheid. Daar hoort ouderdom niet bij.

Ouderen worden gauw gezien als zeurders en mensen die lastig zijn. Daardoor wordt er niet naar hen omgekeken. Ze worden gezien als meubilair. Terwijl ze gemiddeld goed opgeleid zijn. Er zijn bovendien honderden studies die bewijzen dat hun prestaties helemaal niet achteruitgaan. En ze zijn minder vaak ziek dan jongeren. En toch vinden ze moeilijk werk. Hoe komt dit?

Uit onderzoek van Leyden Academy blijkt dat de helft van de mensen die mag stoppen met werken liever zou willen blijven werken wanneer dat kan op eigen voorwaarden. Die voorwaarden zijn vooral dat ze de vrijheid willen hebben om hun eigen tijd in te delen. Ook geven ze aan graag hun levenservaring en wijsheid te delen met jongere generaties. Nieuwe organisatiemodellen in bedrijven, of meer mogelijkheden voor de inzet van ouderen als zzp’ers zouden hiervoor oplossingen kunnen bieden, zegt het onderzoek.

De alarmbel ging af toen het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) met het bericht kwam dat 44 procent van de ondervraagde 60-plussers  boos of zeer boos is omdat ze langer moeten doorwerken. Maar er is meer aan de hand.

Het CPB kwam naar buiten met weer een andere mededeling: de koopkracht van veel senioren gaat al 8 jaar op rij omlaag. Pensioenen worden niet of nauwelijks geïndexeerd. De zorgkosten, eigen bijdragen, eigen risico en premies stijgen, de compensaties en fiscale aftrekmogelijkheden verminderen of verdwijnen. Het CPB verwacht voor 2017 een mediane koopkrachtdaling voor 65-plussers van -1,3% en voor uitkeringsgerechtigden van -1%. De ouderenbonden vragen meer dan ooit om actie. Is dit terecht?

In Denemarken zijn er geen cao’s waarin opgenomen is dat je ontslagen kunt worden als je een bepaalde leeftijd hebt bereikt. Dat is een wezenlijk verschil met Nederland. Ouderen krijgen daar een contract voor onbepaalde tijd. Leeftijd speelt in Denemarken geen rol. Waarom kan dit niet in Nederland?

Ouderen moeten hun plek in de maatschappij bevechten door samen een vuist te maken richting het parlement want hier worden wetten gemaakt die de positie van ouderen kunnen versterken. De senioren moeten laten zien wat zij doen voor de maatschappij en welke besparingen dit oplevert waarvan velen in de maatschappij profiteren.  

Tom de Bruyne, ‘gedragsontwerper’ ziet veel in het idee om in bedrijven een wisdom-team op te zetten waarin alleen 50-plussers mogen zoals een adviesraad van gepensioneerde managers. Herintroduceer ouderen als mensen met meer wijsheid, claim dat het onbenut laten van dit potentieel de grootst mogelijke managementblunder is.

Ouderen moeten veel zakelijker worden. Zo kunnen ze zelf kleine bedrijfjes oprichten die maatschappelijke taken verrichten tegen betaling zoals kinderopvang, mantelzorg, begeleiding en ondersteuning van kwetsbare ouderen. Ze kunnen zorgcorporaties in het leven roepen en initiatieven nemen op het gebied van ouderenhuisvesting in het kader van bouwen in eigen beheer en op het gebied van klantvriendelijke automatisering.

Hier en daar wordt het idee geopperd dat de ouderen een dagje gaan ‘staken’ om naar het Malieveld te gaan om te demonstreren tegen het regeringsbeleid dat ouderen uitknijpt als citroenen.  Ik kan niet wachten.

Eugeen Hoekstra