Sales? Spreek toch je moerstaal

Puristen of niet, veel mensen vinden het maar niets dat er zo veel Engels wordt gebruikt in de media en daarbuiten. Het gebruik lijkt eerder toe te nemen dan af te nemen. Sommigen zijn bang dat het Nederlands stilaan verdwijnt en plaats maakt voor de Engelse taal. Of dit echt zo gaat gebeuren betwijfel ik ten zeerste, de Nederlandse taal kan tegen een stootje, maar het is ontegenzeglijk waar dat het Engels al een flink aantal jaren aan een opmars bezig is in ons land.

Op sommige Universiteiten in ons land is Engels de voertaal geworden. Daar is een goede reden voor. Engels is een wereldtaal en dus van praktisch nut als je communiceert en handel drijft met internationale instellingen en bedrijven. Op steeds meer basisscholen wordt tweetalig onderwijs gegeven: Nederlands en Engels en er zijn initiatieven om kleuters  wijs te maken met het Engels. Geen wonder dat het Engels de tweede taal is geworden in Nederland. Op radio en televisie wordt hoofdzakelijk Engelstalige muziek gedraaid. Er is bijna geen land dat op het Eurovisie Songfestival nog in de eigen taal een liedje ten gehore brengt. Het is Engels al wat de klok slaat.

Maar we moeten het niet te dol maken. Zo hebben kranten de neiging om steeds meer Engelse woorden te verstoppen in hun artikelen. Hoe vaak lees je dat er een deal is gesloten terwijl bedoeld wordt overeenstemming. Megastores in plaats van megawinkels. Asset in plaats van voordeel of aanwinst en een pub in plaats van café.

Nog erger wordt het met woorden als game-changing idea waarvoor we een prachtig Nederlands woord hebben: baanbrekend idee. Race to the bottom is in het Nederlands neerwaartse spiraal. Crashen in plaats van neerstorten, clash in plaats van botsing en task force in plaats van stuurgroep. En dan zijn er nog woorden als scary terwijl we in het Nederlands eng bedoelen en hoe vaak lezen we dat hij “not amused” was in plaats van te zeggen dat hij er niet van gediend was.    

We kunnen er wat van. We vinden iets gauw cool als we iets leuk vinden, rollercoaster als we een buitengewone ervaring hebben gehad, bashen terwijl we in het Nederlands treiteren bedoelen. Er is geen winkelstraat waar de term sales ontbreekt terwijl het gaat om uitverkoop of opruiming. In Duitsland kom je het Engelse sales nauwelijks tegen. Dan denk je prima, spreek je moerstaal. Zo hoort het.

Aan de andere kant, Nederlanders spreken beter Engels dan Duitsers, blijkt uit verschillende onderzoeken. In het Europese Parlement wordt door de leden het meest Engels gesproken. Nu de Britten de EU hebben verlaten is er grote kans dat Frans of Duits de hoofdrol gaan overnemen.         

Overigens zijn veel Nederlandse woorden te vinden in het Engels. Neem Brandy van brandewijn, cookie van koekje, dollar van daalder, freight van vracht, coleslaw van koolsla, dyke van dijk, sluse van sluis, rugsack van rugzak, knapsack van knapzak, landscape van landschap, lantern pole van lantaarnpaal, roster van rooster, santa claus van Sinterklaas, stoop  van stoep, stove  van stoof, trigger  van trekker, waffle  van wafel, wagon van wagen, noem maar op.

Dit neemt niet weg dat wij Nederlanders wel erg gemakkelijk (dus gedachteloos) Engels gebruiken omdat we denken dat we hiermee indruk maken bij de lezer, de consument en de werkgever. Maar dat is maar de vraag. Het kan worden uitgelegd als gemakzucht of dikdoenerij. Neem het woord slipstream. Hier hebben we een prachtig Nederlands woord voor: kielzog. Gebruik dit woord dan ook.

Eugeen Hoekstra