Op ‘geschikte’ plekken in gemeente Schagen mag je legaal bloot recreëren

SCHAGEN/CALLANTSOOG – In 2017 liepen twee Boa’s van de gemeente Schagen over het strand van Callantsoog en zagen daar mensen in hun blootje van de zon genieten. De gemeente had de ‘controleurs’ opdracht gegeven de naaktrecreanten die zich buiten het daarvoor aangewezen strandgedeelte bevonden (sinds 1984 heeft de ‘aanwijzing’ van zo’n strand echter geen juridische status meer) daar op aan te spreken en te verzoeken hun ‘schaamdelen’ te bedekken. Zegsvrouw van de gemeente Liesbeth Koning verklaarde tegenover het Noordhollands Dagblad: ‘Er lagen verschillende mensen naakt op het strand. Die zijn daar op aangesproken. Ze kregen de keuze: iets aan te trekken of vertrekken naar het naaktstrand.’

Een ‘doorgewinterde’ naturist weigerde te voldoen aan de wens van de Boa’s. En terecht. Hij was goed op de hoogte van de geldende regels omtrent naaktrecreatie. Dat kan echter niet van Liesbeth Koning gezegd worden blijkens haar reactie: ‘We hebben toch afgesproken waar naaktrecreatie mag op het strand? Dan moet je je daar ook aan houden.’ Schagen zou dan ook een bord gaan plaatsen om aan te duiden waar het naaktstrand is.

Wat is dan de jurisprudentie omtrent naaktrecreatie? De norm is dat dat mag op elke plek die daarvoor geschikt is. Als de meeste mensen op het strand er geen bezwaar tegen hebben dan mag het gewoon. Als er een door de gemeente aangewezen naaktstrand is betekent dat niet dat andere plekken in die gemeente ongeschikt zijn voor naaktrecreatie. Het is slechts een suggestie van de gemeente waar je het beste uit de kleren kunt gaan. Boa’s dienen dan ook vooral te letten op de feitelijke situatie. Dat er een gebied aangewezen is voor naaktrecreatie is namelijk onvoldoende bewijs dat een ander gebied er ongeschikt voor is. 

Een naturist lag bijvoorbeeld in 2004 in zijn blootje op het Almeerderzand in de gemeente Almere. Het gebied waar de naturist zich bevond was niet door de gemeenteraad aangewezen als naaktstrand. De rechter achtte niet bewezen dat het betreffende strand niet geschikt zou zijn voor naaktrecreatie en sprak de man vrij. 

In 2013 besloot de gemeente Delft in de Delftse Hout naaktrecreatie te verbieden terwijl op het betreffende strandje al sinds 1984 bloot werd gerecreëerd. De gemeente haalde daarom de borden ter aanduiding van dat strand weg en stelde dat: ‘Na een inventarisatie van feiten en belangenafweging de aanwijzing van het strand wordt ingetrokken.’ De naaktrecreanten waren het er niet mee eens en eisten bij de rechter terugplaatsing van de borden met de aanduiding ‘naaktstrand’ en tevens wilden ze dat het intimiderende optreden van Boa’s stopte. De rechtbank stelde dat naaktrecreatie landelijk geregeld is en dat de gemeente niet kan beoordelen of een bepaalde locatie ongeschikt is voor naaktrecreatie. Dat kan alleen de rechter. Omdat het een landelijke regeling is die in het Wetboek van Strafrecht is opgenomen, betekende het ook dat de aanwijzing door de gemeente van het strandje als naaktstrand kwam te vervallen. Daarom werd ook de eis tot terugplaatsing van de borden niet ingewilligd. De uitspraak betekende tevens dat een lagere overheid (gemeente) naaktrecreatie niet kan verbieden. Kortom, de aanwijzing van een bepaald gedeelte van een strand als naaktstrand was vanaf 1984 niet meer rechtsgeldig. 

Al vanaf 1973, toen het naaktstrand in Callantsoog door de gemeenteraad werd ‘gelegaliseerd’ zijn rechtszaken die gemeenten aanspanden op niets uitgelopen. Altijd kregen de naturisten gelijk en werden dan ook vrijgesproken. Is het de ‘nieuwe preutsheid’ die de gemeente Schagen ertoe bracht om eens ‘de bezem’ over het strand van Callantsoog te halen? Of misschien juridische onwetendheid van een ambtenaar? Of is het ‘gewoon’ de confessionele invloed binnen de coalitie? 

Kees Zwaan

(Foto: Naaktstrand in 1975 – Nationaal archief)