Juf Ank

Protocollen komen er als men elkaar uit de weg wil gaan, het conflict wil mijden, dan komen de papieren op tafel waarnaar verwezen wordt als een ouder iets wil op school dat niet mag. ‘Heb je dat dan niet gelezen?’ We moeten het eenduidig houden is het devies. En dan komen op de scholen de verjaardagprotocollen, dyslexieprotocollen, hoofdluiscontroleprotocollen, tekencontroleprotocollen, gezonde voedingprotocollen, pestprotocollen, gescheidenoudersprotocollen en groepindeling protocollen. Het idee is dat als je iets opschrijft de problemen vanzelf verdwijnen. Neem de stoplichtkaarten op de deuren van de klassen. Als ze op rood staan dan mag je de klas niet in. Het koddige televisieprogramma De Luizenmoeder laat zien hoe een school kan verkrampen onder het geweld van de protocollen.

De nieuwsbrief is een uitstekend medium om ouders te informeren welk protocol nu weer is neergedaald op school met als enig doel de ongebreidelde bemoeizucht van ouders te beteugelen. Hoe houd je de school conflictvrij? Door protocollen te verzinnen waarop de schoolleiding kan terugvallen als er weer een conflict dreigt. ‘Heb je de regels in de nieuwsbrief dan niet gelezen?’ En als ouders dat niet gedaan hebben of ze zich niet aan de protocollen houden, vervallen de leerkrachten in hun kinderrepertoire: ‘Wat hadden we nu afgesproken? Ik vind dit zo jammer.’

De werkdruk in de scholen is enorm. Het is voor de leerkrachten al een krachttoer om goed onderwijs te geven en orde te bewaren in de klassen. Ze zitten dan niet te wachten op mondige kibbelende ouders die de opvoeding thuis proberen voort te zetten op school. Juf Ank van de Klimop gaat eraan onderdoor. De vacatures stapelen zich op. Klassen worden steeds groter. Een leerkracht schreef in de krant: “Ik heb het gevoel dat de dijken op doorbreken staan. De school kan geen nieuwe collega’s vinden, maar kinderen naar huis sturen is het laatste wat je wil doen.”

Protocollen helpen natuurlijk niet. Het is dood papier net als de overvloed aan regels waarmee de leerkrachten te maken hebben. Ze komen om in het papierwerk. Invullen van lijstjes en rapporten. Alles is gecodeerd. De scholen zijn daarin niet de enigen.

Een fysiotherapeut: “Ik moet zoveel formuliertjes invullen dat ik er gek van word”. Een agent die waarschuwt voor het snel stijgende aantal GGZ-meldingen van verwarde personen. Gezinsvoogden die zelf hun financiering moeten regelen, jeugdzorg die aan de markt is verkwanseld. Veel zorgen zijn er over het passend onderwijs. Leerlingen die vroeger bijzonder onderwijs kregen, zitten nu in een gewone klas. “Je ziet wat kinderen nodig hebben, maar kan het ze niet bieden,” hoorde ik de schooljuf zeggen.

Is er een uitweg? Ja, zeker. Maar het moet komen van de leerkrachten zelf. Bij alles de vraag stellen, waarom doen we dit? Wat voor zin heeft het? Al die uren komen dan beschikbaar voor communicatie met ja, de ouders. Maar dan op een normale manier: face to face en iets langer dan 10 minuten. Zo hoort het.

Eugeen Hoekstra