Gaat zwembad De Wiel ook sluiten?

Onlangs schreef ik over dakloosheid door privatisering en liberalisering. Allerlei activiteiten worden door overheden afgestoten en aan de ‘markt’ overgelaten. Zo laat de gemeente Schagen het zwembad door een private partij exploiteren. Door Teun van Etten wel te verstaan. Is dat wel zo verstandig? Enkele van Van Ettens BV’s, Langedijk Actief BV en Social Leisure Exploitatie BV zijn kort geleden failliet gegaan. Lopen zijn BV’s in Schagen nu ook gevaar en zal zwembad De Wiel gaan sluiten? Blijkbaar heeft Van Etten zijn financiën niet op orde.

De vraag is hoe het komt dat hij gedeeltelijk failliet is gegaan. Heeft hij zichzelf te veel geld (salaris en winst) uitgekeerd? Komt het door de gestegen energieprijzen? Of waren er te weinig bezoekers? Daarover is niets bekend.

Van Etten beweert op zijn website ‘door mensen en middelen slim in te zetten, het mogelijk is om de exploitatiekosten te verlagen, de omzet te verhogen en als gevolg daarvan ook de impact op de lokale gemeenschap te vergroten. En dat met oog voor zowel het financiële als het maatschappelijke rendement.’ Dat is hem blijkbaar in de gemeente Dijk en Waard niet gelukt.

Komen er misschien te weinig zwemmers doordat de entreeprijs te hoog is? Bij zwembad De Wiel moet je namelijk € 7,– bij de kassa neertellen om een uurtje te mogen zwemmen. Ik kan me voorstellen dat zo’n bedrag veel mensen ervan weerhoudt om er wat baantjes te trekken.

Drie jaar geleden schreef ik er het volgende over: Op 28 augustus 2020 werd de gemeenteraad toegesproken door Teun van Etten. Hij pleitte voor de komst van een zogenaamde ‘sportcampus’ in Schagen. Hij zou graag alle sportaccommodaties op één plek willen realiseren. Al die gebouwen, inclusief het zwembad, zouden toch al aan vervanging toe zijn.

De realisatie van een dergelijk complex zou zo’n € 30 miljoen gaan kosten. Niet getreurd, want op de vrijgekomen plekken kunnen woningen worden gebouwd. Merieke Bredewold had er wel oren naar en wilde graag een dergelijke grootschalige accommodatie. En wethouder Joke Kruit (JESS) wilde het ook graag.

Teun van Etten, wie is dat eigenlijk? Op zijn Linkedin account staat te lezen dat hij directeur van ‘Social Leisure’ en voorzitter van de werkgeversvereniging in de zwembadbranche is. Hij stelt op zijn account dat ‘financiële ondersteuning van een gemeente voorheen vanzelfsprekend was, nu zijn er nieuwe manieren nodig om zulke maatschappelijke voorzieningen (zwembaden) toegankelijk te houden.’ Van Etten exploiteert zwembaden en sporthallen, ook in Schagen, en ziet zijn bedrijven als ‘sociaal maatschappelijke ondernemingen’.

De nieuwe manieren waarover hij het heeft zijn privatisering en liberalisering, in zijn geval gaat het dan om de exploitatie. De zwembaden en sporthallen in Schagen zijn namelijk met publiek belastinggeld gefinancierd. En nu doet een private partij de exploitatie en maakt daarmee winst. Van Etten benadrukt dat het door hem ingevoerd beleid nodig is om de voorzieningen toegankelijk te houden. Zijn onderneming zou niet uit zijn op geldelijke winst, maar op sociale winst.

De vraag is of Van Ettens op het eerste gezicht sympathieke uitspraken ook echt op de praktijk zijn toegepast. Is het zwembad in Schagen echt voor iedereen toegankelijk? Helaas is dat niet zo. Privatisering en liberalisering (het loslaten van de prijzen) van overheidsdiensten leiden per definitie altijd tot hogere kosten en in het geval van zwembad De Wiel tot een hogere toegangsprijs, waarbij de private ondernemer spekkoper is. Teun van Etten dus.

De zwemmer betaalt daarvoor de rekening. Wil je zwemmen? Als je nog geen 2 bent is het gratis, maar daarna betaal je tot je twaalfde 4,50 euro. Vanaf je dertiende ga je het volle pond betalen, namelijk 4,90 euro. Dat zijn prijzen die er op wijzen dat mensen met een kleine portemonnee niet vaak nat zullen worden van het water in De Wiel. (Dat waren de prijzen van drie jaar geleden. Nu zijn ze een stuk hoger.)

Net over de grens, in Twist, is een vergelijkbaar zwembad. Een ‘Hallenbad’ zoals de Duitsers het noemen. Kinderen tot 6 jaar kunnen gratis zwemmen. Mensen tot 18 jaar, studenten en gehandicapten betalen 1 euro en volwassenen vanaf 18 jaar slechts 2 euro. (Dat waren de prijzen van drie jaar geleden. Ze zijn niet verhoogd!) Hoe dat mogelijk is? Het Hallenbad wordt door de gemeente zelf geëxploiteerd.

Vanwege de lage prijzen komen veel Nederlanders uit de grensstreek naar Twist om te genieten van een zwembad dat voor iedereen toegankelijk is. Het is een sociale ontmoetingsplaats bij uitstek. Twist heeft echter verzuimd het bijvoeglijk naamwoord ‘sociaal’ in de naam op te nemen. En van de term leisure blijven de bestuurders verre. ‘Doe maar gewoon’, heeft het gemeentebestuur gedacht. Het is maar gewoon een zwembad.

De eventuele realisatie van een sportcampus in Schagen zal als consequentie hebben dat een nog grotere groep niet zal kunnen zwemmen of sporten vanwege nog hogere prijzen. De diensten van Van Etten moeten tenslotte wel betaald worden. Bovendien zijn Van Ettens ambities groot. Niet alleen streeft hij naar schaalvergroting, waardoor de inkomsten van zijn ondernemingen zullen stijgen, gezien het begrip ‘leisure’ als toevoeging bij zijn directeurschap richt hij zich niet uitsluitend op sport. Hij heeft ontdekt dat er nog veel meer vrijetijdsvoorzieningen kunnen worden gerealiseerd waar veel geld mee te verdienen is.

Maar nu hangt zijn hele onderneming aan een zijden draadje. De gemeente Schagen zou er goed aan doen de jaarrekeningen van Van Etten’s BV’s eens goed te controleren. Dat is in het belang van de inwoners van Schagen. Ook moeten de raadsleden eens gaan kijken naar de entreeprijzen van De Wiel. Is € 7,- per bezoek wel ‘sociaal’ acceptabel?