Gaat een bos Schagen redden?

Bomen halen Co2 uit de lucht. Maar zal het veel helpen? Laten we maar eerst vaststellen hoe duurzaam Schagen eigenlijk is? Zijn alle gemeentelijke gebouwen inmiddels energieneutraal gemaakt? Is het wagenpark van de gemeente overgeschakeld op elektriciteit? Zo nee, bestaan er al plannen daartoe? Komt er op elke hoek van de straat een oplaadpunt? Staat de gemeente erop dat elke nieuwbouwwoning energieneutraal (lees: gasvrij) moet zijn? Ik ben bang van niet. Er is wel zoiets als een Energieagenda 2016 met een veelvoud aan projecten, maar met 100 duizend euro per jaar doe je niet zo veel.

Particuliere bouwers krijgen begeleiding van de gemeente om naar energiebeperking te kijken. Mooi streven natuurlijk, maar de praktijk is weerbarstig en begeleiden is niet hetzelfde als afdwingen. Het verduurzamen van het gemeentelijke vastgoed schiet niet echt op. Met schoolgebouwen gaat het beter dankzij de zonnepanelen die op de schooldaken zijn geplaatst. Maar dat kun je eigenlijk geen prestatie noemen waar je van opkijkt.

Op de landelijke duurzaamheidsindex 2016 staat Schagen zelfs niet in de top honderd. Ze staat op de 128ste plek met een score van 4,8. Gemeenten die het veel beter doen zijn niet veel groter dan Schagen zoals Nunspeet (5,8), Staphorst (5,7) en Zeewolde (5,6). Schagen heeft nog een wereld te winnen als het gaat om het klimaat. Het in Parijs bereikte klimaatakkoord schept extra verplichtingen, ook voor de gemeenten. Immers de transitie naar duurzame energie moet toch vooral gebeuren op het niveau van gemeenten en waterschappen.

Schagen zegt te streven naar een energieneutrale gemeente, prima natuurlijk, maar met het bestaande uitvoeringsprogramma gaat ze het niet redden. Ze moet harde klimaateisen stellen aan haar eigen organisatie, vastgoed en wagenpark, zodanig dat de uitstoot van CO2 substantieel wordt teruggedrongen. Diezelfde voorwaarden moeten ook gelden voor aanbestedingen, vergunningen en contracten met derden zoals projectontwikkelaars, woningcorporaties en instellingen die opereren in de dienstverlening en de zorg. Dit gebeurt onvoldoende en zo komen we geen stap verder.

In september organiseerde de gemeente een soort workshop over energieneutraal bouwen waaraan twintig ondernemers meededen. Wethouder Sigge van der Veek opende de workshop met een uitdaging: energieneutraal bouwen is de nieuwe norm. Het kan nu al kostendekkend en is technisch mogelijk, dus waarom doen we het niet?, klonk het.  Aan de gemeente ligt het niet want particulieren die zelf een woning laten bouwen, kunnen een stimuleringspremie van € 5.000,- krijgen. Het ontwerp dat de premie toegekend krijgt wordt voorbeeldwoning. Mooi toch? Nou, na de uitspraak van de rechter in de Urgenda zaak, niet meer.

De rechter heeft bepaald dat in 2020 25% CO2 reductie t.o.v. 1990 moet worden behaald. Schagen zal toch steviger moeten uitpakken dan dat ze nu doet. Dit geldt ook voor bestaande woningen. Met het plaatsen van zonnepanelen red je het niet. Er moet meer gebeuren aan een woning dan dit. Berekeningen laten zien dat een transitie per woning al gauw 30 duizend euro kost. Schagen komt tegemoet met subsidies die niet verder gaan dan maximaal € 500 bij één subsidiabele maatregel en  € 750 bij twee of meer subsidiabele maatregelen per kalenderjaar. Bent u al van uw stoel gevallen?

Sommige eigenaars kunnen een groene lening afsluiten maar voor velen is die mogelijkheid er niet, zo zijn Zzp’ers uitgesloten en huurders zijn afhankelijk van wat hun huurbaas wil. Kortom, zo komen we er niet. Er gaan stemmen op om een bos aan te planten maar dit is een verlegenheidsoplossing om de uitstoot van CO2 minder snel aan de bron aan te pakken. Schagen blijft op deze manier hopeloos achter op de landelijke duurzaamheidsindex.

Eugeen Hoekstra