De Hel

Deze leuke quote laat Jean Paul Sartre een van de spelers uitspreken in een van zijn toneelstukken ergens rond 1945 als ik het goed heb. De strekking van het stuk kwam er zo’n beetje op neer dat de mens nooit absolute vrijheid kan genieten zolang er anderen om hem heen zijn. Ja, dan heb je als groepsdier toch wel een probleem. Hoe komt iemand aan zo’n idee? Nu had die Sartre wel een wat wij tegenwoordig noemen, wat moeilijke jeugd gehad. Ik geef toe, het is een visie van de koude grond maar toch. Vader overleden toen hij nog baby was, altijd trammelant met de nieuwe eega van zijn moeder, en nog zo wat. Klantje voor de jeugdhulpverlening, zult U zeggen, inderdaad, maar die was er toen nog niet. Dat had ook weer zijn voordelen, want derhalve ontbrak uiteraard ook de wachtlijstproblematiek in deze. U zult wel denken, hebben we net een aardige zomer achter de rug, krijgen wij meteen alweer die zwartgalligheid over ons heen geworpen. Nee, beste luisteraars, dat valt best mee, het zijn allen wat kleine observaties die ik mij permitteerde. Het was aan de hand van een of ander onderzoek waar ik over las. Nu heb ik U geloof ik al eens meer verhaald over wat ik van die ontelbare onderzoeken vind die overal en altijd maar gehouden worden of waarvan men vindt dat zij gehouden moeten worden al dan niet om eigen idee of belang te laten prevaleren, maar goed.

Dit was weer eens zo’n onderzoek van wat de Nederlander van zijn leefomgeving vond of zoiets. En wat bleek, je raad het niet, hij vindt zichzelf over het algemeen een zeer schappelijke persoon, maar die anderen, dat is me toch wat. Uiteraard werd er door een of ander bureau meteen weer een reclamecampagne opgezet om de proletisering van de maatschappij een halt toe te roepen. Een geinige campagne, dat wel, met leuke spotjes en zo. Maar of het helpt? Nee!, natuurlijk niet, want dat is juist het hele probleem, iedereen lacht wel om die spotjes op TV, Maar niemand voelt zich aangesproken, want de Hel, dat zijn de anderen. Ik moet U echter schoorvoetend toegeven dat ik er zelf precies zo over denk. Ik weet natuurlijk niet hoe dat met U zit, maar vind het altijd een beetje pijnlijk als ik mijzelf op zoiets betrap.

De makkelijkste ontsnapping is vanzelfsprekend er van uit te gaan dat je zelf altijd gelijk hebt, maar is dat ook wel zo? Er is een consulent van Horeca Nederland, Ben Tap heet die man (what’s in a name) die heeft het over dranktoerisme als schrikbeeld indien een aantal gemeenten de toegangstijden tot de kroegen willen veranderen. Dat die Ben uiteraard graag door wil tappen, daar kan ik mij wel iets bij voorstellen. De Hel, dat zijn de anderen.

Tot twintig winden per dag laten is normaal heeft men bij TNS NIPO onderzocht. En als je ze teveel inhoud, kan je klachten krijgen, het is nu aangetoond. Kijk dat is een wapenfeit. Aan dit rapport hebben ongetwijfeld weer een heel aantal mensen gewerkt. Hier hebben wij in dit land blijkbaar geld voor over, heel bijzonder. De hooglanderstieren mogen weer terug in de duinen, las ik laatst. Maar dan wel in gecastreerde uitvoering, na een zogenaamd íncident met een trimmer. Je zou ook die trimmers kunnen castreren, twee voordelen, ze lopen waarschijnlijk minder hard en ze kijken waarschijnlijk niet zo eng. Echt, daar moet U eens op letten als je van die lui tegenkomt. De Hel, dat zijn de anderen, maar welke. Zij die nog langer de euvele moed hebben om hun bergkast met een gloeilamp te verlichten worden de nieuwe asocialen, zo voorspel ik U. De oude Edison uitvinding is niet langer milieu verantwoord.

Nee, we gaan met een last minute lekker voordelig naar Dubai, om een weekje te gaan skiën op een kunstsneeuwbaan, die met onvoorstelbare kilowatts op vrieskou word gehouden terwijl de atmosferische temperatuur ongeveer vijftig graden Celsius is. Hoe bizar kan het leven zijn. De Hel, dat zijn de anderen.

Maar is dat in dit geval de hitte of de koude, dat is de vraag. Jaren geleden, het zal omstreeks 1968 of zoiets geweest zijn, de strenge winter van ’64 lag nog vers in het geheugen en wij hadden net de beschikking over het aardgas.  De Jaarsma kolenhaard had plaatsgemaakt voor een gloednieuwe DRU gaskachel, en je hoefde slechts aan het knopje te draaien en de warmte kwam je tegemoet. Wat een luxe!

Het was weer zo’n winteravond en de huiskamer zat vol met familie en aanverwante artikelen. Er heerste in mijn kindergevoel een dramatische sfeer want het ging weer over de gevaren van het communisme, socialisme, vrouwenemancipatie en meer van dit soort levensgevaarlijke stromingen. Er was in dit soort situaties altijd één niet nader te noemen familielid, die wel raad wist met dit soort modernistische verschijnselen. Verdoemenis, de Hel, en het eeuwige branden zouden hen te wachten staan indien zij zich niet zouden schikken in de leer van de leider. En over wie die leider dan zijn moest kregen de aanwezigen dan alsnog ruzie. De tweede wereldoorlog lag blijkbaar nog vers in het geheugen van de aanwezigen, heb ik mij pas later gerealiseerd.

Ik was nog een klein ventje, zat in kleermakerszit voor de nieuwe gaskachel, genietend van de warmtestraling. Plotseling werd ik gevangen in de blik van mijn vader, en als automatisch stelde ik de vraag. Gaan ze in de Hel ook op aardgas over, weet U dat? Ik had de vraag blijkbaar te luid gesteld, want de discussie viel stil en twee maal veertien maakt toch al snel achtentwintig ogen keken mij onheilspellend aan. Dat kind is door de duivel bezeten, zei een tante. Hij weet niet wat hij zegt, zei een andere aanwezige. Voor die laatste opmerking ben ik eigenlijk nog het meeste dankbaar, want dat was en is natuurlijk net de kwestie, ik denk er nog steeds over na. De anderen, zijn zij de Hel of misschien iets anders. U weet voor uzelf vast wel hoe het zit.

Na al deze verfrissende overwegingen kan het natuurlijk niet anders dan dat ik U een Hemels weekend toewens.

Prettig weekend!