Column: Wordt Anna Paulowna Heldringdorp?

De gemeenteraad van Hollands Kroon blinkt niet uit in historisch besef en heeft zich voor het karretje laten spannen van een zelfbenoemde ‘royaltywatcher’. In mei van dit jaar heeft de raad een motie aangenomen waarin alle raadsleden hun volledige steun uitspreken om van het jaar 2025 een jaar met ‘meer Anna Paulowna in Anna Paulowna’ te maken. Gedoeld wordt daarmee op de gelijknamige vrouw van de tweede oranje-koning (Willem II).

Anna Paulowna was de dochter van een despotische Russische tsaar en leefde in grote weelde, dat werd bekostigd door het Russische volk. Over de ruggen van ontelbare arme mensen leidde de familie Romanov een luxe leven en de leden van deze familie gedroegen zich als (half)goden. De tsaren voerden een waar schrikbewind en heersten over leven en dood van hun onderdanen. De vader van Anna Paulowna werd in zijn eigen paleis vermoord en waarschijnlijk gaf Anna’s broer Alexander de opdracht om dat te doen. Het is aannemelijk dat Anna heel goed wist wat er toen gebeurde. Na de moord werd haar broer tsaar.

Nu had een crimineel, een waarschijnlijke vadermoordenaar, de opperste macht in een heel groot rijk. Anna moet wel op de hoogte zijn geweest van de gebeurtenissen aan het hof, waar ze deel van uitmaakte. In die tijd voelden veel gekroonde hoofden zich ver verheven boven het ‘gewone’ volk en heersten over leven en dood. Ze hadden zelfs het idee door God te zijn aangesteld (droit divin).

In 1918 had het Russische volk schoon genoeg van de despotische, tirannieke onderdrukking door de familie Romanov. Ze werden allemaal een kopje kleiner gemaakt en dat betekende het einde van het tsarenrijk. Rusland werd een republiek.

De broer van Anna, Alexander, was dus een crimineel van het ergste soort. Niet een kruimeldief of een inbreker, maar iemand die in overleg met anderen zijn vader van het leven beroofde (hoewel hij zelf de moord niet pleegde).

Willem II leende heel veel geld van deze Alexander Romanov om zijn luxueuze leefstijl, die sinds zijn huwelijk met Anna in 1816 nog luxueuzer werd, te kunnen bekostigen. Door oorlog te voeren met de Belgen had vader Willem I er ook heel wat geld doorheen gejaagd. De eerste twee Oranjes hadden zogezegd flinke gaten in hun handen.

Willem II was een verwoed liefhebber en verzamelaar van kunst. Zo schafte hij zich bijvoorbeeld schilderijen van Rembrandt en Rubens aan en gebruikte zijn verzameling als onderpand voor leningen, onder andere voor die van zijn criminele zwager Alexander. Na zijn dood bleek hij een miljoenenschuld bij zijn zwager te hebben opgebouwd en moest zijn echtgenote Anna de schilderijen afstaan aan haar broer. Ze dienden immers als onderpand. De schilderijen zijn nu nog steeds in Rusland en hangen in de Hermitage.

In mei van dit jaar hield Jaqueline de Kroon -de zelfbenoemde royaltywatcher- een presentatie voor de gemeenteraad en wist de leden er warm voor te maken. Voor een zogenaamd Anna Paulowna jaar. Anna zou Nederland voor een financiële ramp hebben behoed door een deal met haar (criminele) broer, beweert De Kroon. In werkelijkheid behoedde zij het Oranje koningshuis voor een financieel debacle. Het is een feit dat het dorp Anna Paulowna haar naam draagt, maar daar heb je het wel mee gehad. Zij had totaal niets met het dorp te maken. Ze is er zelfs nooit geweest. Het is een veel te grote eer om haar een heel jaar te herdenken. Zo wordt van een lid van een tirannieke, gewelddadige familie een heldin gemaakt die Nederland redde van de ondergang. Onzin. Het enige wapenfeit van Anna voor wat betreft het dorp dat haar naam draagt is dat ze een zilveren kannetje met twee bekertjes deze kant op stuurde. Het lijkt er veel op dat De Kroon aanvankelijk niet eens wist dat er al een gedenkteken in het dorp staat, waar Anna haar uiterste best doet niet van haar steigerende paard af te vallen.

De Kroon doet aan mythologisering en geschiedvervalsing en de gemeenteraad loopt er als een kudde makke schapen achteraan. Er zijn historische personen die het meer verdienen om in de schijnwerpers te worden gezet. Zoals een dominee uit het Betuwse Hemmen, die in de negentiende eeuw persoonlijk zo’n 25 arme gezinnen naar het net ingepolderde Anna Paulowna bracht om daar een bestaan op te bouwen. Zijn naam? Dominee Otto Heldring. Tijd om Anna Paulowna om te dopen tot Heldringdorp en het armzalige standbeeld van Anna om te smelten in een robuust Heldring monument…