Column: Verwarde personen horen niet op straat

In Alkmaar werd een verwarde vrouw doodgeschoten door de politie. De gebeurtenis heeft geleid tot veel rumoer op de sociale media. De verhalen die later in de pers kwamen over het leven van de vrouw zijn hartverscheurend. De vrouw was bekend bij diverse instanties en het wachten was op de rechter voor een dwangopname, maar die kwam te laat.

Ze stierf door een politiekogel. Onderzocht wordt of het neerschieten van de vrouw, die alle kenmerken liet zien van een persoon in grote verwarring,  is gebeurd volgens de regels. Waarom schoot de politieagent niet op haar benen?

Dagblad Trouw liet de politievakbond aan het woord over dit incident. Gerrit van de Kamp, voorzitter van politievakbond ACP, zegt in de krant, dat zolang het opnamebeleid binnen ggz-instellingen niet verandert, dat we moeten accepteren dat het ­wel eens mis kan gaan.

De vakbond hekelt het feit dat de zorg voor verwarde personen steeds vaker op het bord van de politie terechtkomt, terwijl dat eigenlijk de taak is van de geestelijke gezondheidszorg. “Ik snap dat er een groep is die het best herstelt in zijn eigen omgeving, maar er zijn ook veel gevallen waarvoor dat niet geldt. Als er zich dan problemen voordoen, kan de politie dat oplossen. Dat zijn we beu”, hekelt van de Kamp.

Vanaf 1 januari treedt de nieuwe Wet verplichte Ggz in werking. Veel deskundigen waarschuwen dat deze wet aan de huidige situatie niets zal veranderen. De politie rekent erop dat de druk op de hermandad juist nog groter wordt.

Waar patiënten nu  gedwongen worden behandeld in de kliniek, kan dat onder de nieuwe wet ook thuis.  Volgens de vakbond hebben ggz-instellingen op dit moment niet genoeg middelen om mensen 24 uur per dag thuis te begeleiden.

De overheid vindt het allemaal best met als gevolg dat volgens de Volkskrant duizenden kwetsbare patiënten, zoals dementerende ouderen, psychiatrische patiënten en jongeren in psychische nood, maandenlang verstoken blijven van noodzakelijke zorg. Huisartsen slagen er niet in om voor deze ingewikkelde patiënten hulp te vinden bij een gespecialiseerde zorginstelling; er is geen plek voor hen.

Huisartsen moeten tegenwoordig maandenlang leuren met dementerende ouderen met een psychiatrische voorgeschiedenis en een alcoholprobleem, die de buurt onveilig maken, om ze bij een instelling onder te kunnen brengen. Patiënten passen vaak niet binnen alle regels en vakjes. Het systeem is toegerust op diagnoses en ziektes, maar niet op mensen. Zorgverleners zijn zorgmijders geworden.

De twee geweldsincidenten tonen de falende psychiatrische zorg aan. Met als gevolg een vermoord echtpaar in de bioscoop in Groningen en een doodgeschoten verwarde vrouw in Alkmaar. Dit zijn verhalen met louter slachtoffers, omdat de nodige gedwongen zorg te laat was ingezet.

Eugeen Hoekstra