Column: Schagen wil winkelpuien aanpakken.

Schagen komt met subsidie voor restauratie en reconstructie van winkelpuien. Het gaat dan wel om historische winkelpuien. Goed plan? Winkelpuien bepalen in grote mate de aantrekkelijkheid van een winkelstraat. Dit kan een winkelstraat in de stad Schagen zijn, maar ook in de dorpen eromheen, stelt het college. Historische winkelpuien zijn sfeerbepalend en geven een stukje geschiedenis weer in bouwstijlen van vroeger. Goed nieuws dus.

Voor puien die verborgen zitten achter reclameborden of zijn weggemoffeld achter modern stucwerk of een dikke laag verf of dat ze zijn gesloopt. Deze winkeliers dachten dat een moderne pui meer aandacht trekt. Dit is vaak niet het geval. Winkelen in Almere Stad is toch anders dan in Zwolle. Ik heb niets tegen moderne bouw, maar een historische omgeving maakt van het winkelen een bijzondere beleving. Het wordt al beter als met name de puien worden gevrijwaard van reclame en andere ontsierende objecten.

De subsidie is natuurlijk niet bedoeld voor het wegwerken van achterstallig onderhoud. De pui moet een ander ‘gezicht en uitstraling’ krijgen zoals een winkel die had in vroegere jaren. Als eigenaren van winkelpanden met een klassiek verleden dit doen, dan krijgt de winkelstraat een heel andere sfeer. Kijk naar de panden in de Gedempte Gracht, Nieuwe Laagzijde, Markt, Herenstraat en Rensgars. Ze hebben een historische uitstraling. 

Er valt ook te pleiten voor historiserende restauratie van winkelpanden die niet oud zijn. Waarom zou je dit doen? Kijk naar de winkelpanden in de Nieuwstraat. Het is een ratjetoe van puien en gevels. De straat kent die klassieke sfeer niet die de eerder genoemde straten en de Markt wel uitademen. Sommigen zullen zeggen dat ze het niet erg vinden en de Nieuwstraat zo willen laten.

Gelukkig ken ik ook mensen die het niet verkeerd vinden als de Nieuwstraat qua sfeer en uitstraling gaat lijken op de rest van het stadscentrum. Zo’n metamorfose leidt er dan toe dat de Nieuwstraat gaat behoren tot het historische winkelgebied in het centrum van de stad. 

Hoe erg is historiserend restaureren eigenlijk? Helemaal niet erg. Praktisch alle dorpskerken in ons land zijn in het begin van de tachtigjarige oorlog uitgebrand, en na 1600 zó zorgvuldig hersteld, dat het middeleeuwse werk nauwelijks van het 17de -eeuwse is te onderscheiden. Kijk ook naar de Grote Kerk op de Markt die in 1895 door brand werd verwoest en opnieuw is ontworpen. Het neogotische exterieur is zeer geslaagd te noemen. Architect was ir. J.A.G. van der Steur die onder meer het Vredespaleis in Den Haag heeft vormgegeven. Dit kun je er vanaf zien in Schagen. 

Het is de vraag of historiserende restauratie van moderne puien en gevels opgenomen wordt in de subsidieregeling. Het college broedt nog op verfijningen van de regeling. Zo wordt de subsidie 1/3 van de kosten tot een maximum van 10.000 euro. Komt een soort garantie dat de gerestaureerde puien voor langere tijd in deze staat blijven en er komt aan het einde van het derde jaar een evaluatie: is het top of een flop geworden. 

Hoe nu verder? Elk jaar maakt de gemeente 60.000 euro vrij om aanvragen van subsidie te voorzien. Als elke aanvraag uitloopt op het maximale subsidiebedrag van 10 duizend euro, dan kunnen maar 5 à 6 winkeleigenaren per jaar worden geholpen met gemeenschapsgeld. Het is te hopen dat sommige aanvragen minder geld kosten, zodat meer eigenaren een beroep kunnen doen op de regeling. Gestart wordt met een pilot van twee winkelpuien. De subsidieregeling gaat in op 1 januari 2022. Houdt u het nieuws in de gaten?

Eugeen Hoekstra