Column: Schagen loopt tegen miljoenen tekort aan

Gemeenten krijgen komende jaren flink minder accres van het rijk. Dit betekent minder geld op komst terwijl een gemeente als Schagen al rode cijfers schrijft.  

Voor de periode van 2020 tot 2024 wordt het accres neerwaarts bijgesteld oplopend tot structureel € 603 miljoen in 2023. De belangrijkste verklaring daarvoor ligt in de lagere ontwikkeling van de lonen en prijzen. Dit bedrag betekent voor Schagen ruim een miljoen euro minder. 

In de lang verwachte meicirculaire staat ook dat er een tegenvaller aan komt zetten van € 148 miljoen euro voor dit jaar in vergelijking van wat was voorgespiegeld in de circulaire van september vorig jaar.

Ook krijgen gemeente minder geld uit het BTW- compensatiefonds, te weten  € 66,85 miljoen euro. Dit betekent voor Schagen weer een aderlating.

In het jaar 2022 stopt de precarioheffing op last van het Rijk. Voor Schagen betekent een inkomstenverlies van 240 duizend euro.

Wethouder Joke Kruit zegt opgelucht te zijn dat het kabinet heeft besloten extra geld uit te trekken voor de jeugdzorg.

Dit jaar gaat het om € 420 miljoen (waarvan € 20 miljoen tijdelijk aan de jeugdautoriteit beschikbaar wordt gesteld) en in 2020 en 2021 om jaarlijks € 300 miljoen.

Tegelijkertijd gaf ze aan dat hiermee de tekorten in het sociaal domein niet zijn opgeheven. De problemen zitten ook bij de Wmo en de Participatiewet.

De gemeente ziet bij de Wmo het aantal hulpvragen toenemen, mede door de vergrijzing, waarvoor te weinig budget is uitgetrokken door het Rijk. Het gaat om een nadeel van € 1.360.000,-

Hetzelfde beeld is zichtbaar bij de uitvoering van de Participatiewet (bijstand en re-integratie). Hier is sprake van een budgettekort van € 311.000,-.

Deze tekorten lopen verder op als je kijkt naar de prognoses die de gemeente Schagen heeft gemaakt over het hele sociaal domein (wmo,jeugd, bijstand) tot en met 2023. Van 2,5 miljoen in 2019 tot 2,9 miljoen euro in 2023 in de min. 

Het kabinet heeft weliswaar besloten extra geld te geven voor de jeugdzorg en daarnaast komt vanaf 2019 een bedrag van 375 miljoen euro voor alle gemeenten beschikbaar voor loon/prijscompensatie in het sociaal domein, waarvan Schagen ook zal profiteren; dit neemt niet weg dat het financieel beeld bij de gemeente Schagen zorgwekkend blijft.

De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft het aanbod voor de jeugdzorg (over drie jaar een miljard euro) alsnog afgewezen onder druk van haar leden. Onacceptabel klinkt het nu.

Binnenkort vindt het jaarcongres plaats van de VNG en op de agenda staan diverse moties die oproepen de onderhandelingen te hervatten met het kabinet. Er moet veel meer geld bij.

Als het kabinet niet over de brug komt wordt de rekening bij de burgers gelegd: bezuinigen of de gemeentelijke belastingen verhogen. En daar zitten zij en wij niet op te wachten.

Moraal van het verhaal is dat die decentralisatie van taken naar gemeenten volkomen mislukt is. De gemeenten hebben zich in de luren laten leggen door Mark Rutte en zijn kornuiten die bijzonder blij waren van die zorgtaken af te zijn en ook blij dat zij de gemeenten een ordinaire bezuiniging hebben kunnen aansmeren.  

Sinds de decentralisatie zijn er landelijk maar liefst 6.861 rechtszaken gevoerd over de Wmo, waarvan er 1.570 tot aan de hoogste rechter zijn uitgevochten, blijkt uit cijfers van de Raad voor de rechtspraak.

41 procent van de Wmo-zaken zijn door de burger gewonnen. “Dat is relatief veel in vergelijking met andere rechtszaken tegen de overheid”, zegt  een woordvoerder van de Raad voor de rechtspraak. “Die worden in slechts 25 à 30 procent van de gevallen gewonnen door de burger.” Dit zegt voldoende.

De VNG roept inmiddels geen afspraken te maken met het kabinet over nieuwe taken. Nee, dat haal je de koekoek. Een ezel stoot zich niet tweemaal aan dezelfde steen.

Eugeen Hoekstra