Column: Rechtsongelijkheid in de polder

Als ik een huis laat bouwen kost dat geld. Niet alleen moet ik de aannemer een flinke som geld betalen maar ook vraagt de gemeente een zak geld in de vorm van ‘leges’. Daar heeft de gemeente een tarievenlijst voor opgesteld. Stel, ik wil een woning laten bouwen die € 300.000 kost. Dan betaal ik naast een vast tarief van € 1.055 ook nog eens 1,73% over de bouwkosten. Dat betekent dat ik de gemeente € 6.245 moet betalen om te mogen gaan bouwen. 

Google wil 4 datacenters gaan bouwen en moet ook leges betalen. Volgens de tarieflijst zou dat € 2.500 per datacenter en 1,41% over de bouwkosten zijn. Hollands Kroon geeft de multinational echter 69% korting op de leges. Leges is een vorm van belasting die iedereen moet betalen als hij een bouwwerk opricht. Hoe duurder het bouwwerk, hoe hoger de belasting.

Wethouder Theo Groot motiveert de korting als volgt: ‘In het geval van dit project zou een 1-op-1 toepassing van het reguliere percentage uit de legesverordening tot een buitenproportioneel hoge aanslag leiden die niet in verhouding staat tot de hoeveelheid werk die ervoor moet worden verricht door de gemeente.’ Het blijkt dat Google er voor heeft gelobbyd in het Kroondomein en daar met ambtenaren heeft gesproken over ‘de kwestie’. Groot: ‘De initiatiefnemer heeft inderdaad ambtelijk verkend of daar een redelijke oplossing voor is.’

Mag de gemeente een bedrijf als Google zomaar korting geven op een belastingheffing? Wethouder Groot beweert van wel, want hij past in dit geval een hardheidsclausule toe die volgens hem van toepassing is. Het staat volgens hem in de tekst van de Algemene Wet Rijksbelastingen dat hij dat mag doen. Die luidt als volgt: ‘Onze Minister is bevoegd voor bepaalde gevallen of groepen van gevallen tegemoet te komen aan onbillijkheden van overwegende aard, welke zich bij de toepassing van de belastingwet mochten voordoen.’ In die wettekst is duidelijk sprake van ‘de Minister’. Heeft Groot de Minister gevraagd of hij Google een miljoenenkorting mag geven? Of ziet Groot zichzelf als Minister? 

Wethouder Groot antwoordt op vragen van GroenLinks hierover dat er een totaalbedrag van € 5,2 miljoen aan leges in rekening zal worden gebracht aan Google. Dat betekent dat Google eigenlijk zo ongeveer 17 miljoen zou moeten betalen maar dat daarop een korting van € 11,8 miljoen wordt toegepast. Hoewel Google de bouwsom van de datacenters niet openbaar wil maken, is deze via het door Groot genoemde bedrag toch te achterhalen. Dat is ongeveer € 1,2 miljard. De vraag is of Groot wel bevoegd is om dergelijke miljoenenkortingen op reguliere belastingen te geven. Hij is in ieder geval niet de Minister van Financiën. Bovendien: hier is duidelijk sprake van rechtsongelijkheid. Iedereen wil wel een korting van 69%. In mijn geval zou ik slechts € 1.609 hoeven te betalen in plaats van € 6.245. 

Niet voor niets zijn er regels, wetten en belastingtarieven vastgesteld. Alle vormen van belasting zijn bedoeld om de samenleving te ondersteunen, om publieke diensten en infrastructuur te financieren. Het kan niet zo zijn dat er in figuurlijke zin door Google ‘zwartgereden’ wordt met goedkeuring van Groot. Daar mag een wethouder beslist niet aan meewerken. Hoog tijd voor een motie van afkeuring. Of van wantrouwen?

Kees Zwaan