Column: Nieuwediepers hebben weinig vertrouwen in hun gemeentebestuur

Het staat zo in de Kadernota 2020 van de gemeente Den Helder. Dat veel inwoners van de gemeente geen vertrouwen hebben in het gemeentebestuur. Het gemeentebestuur begrijpt dat niet.

Volgens de website Waarstaatjegemeente.nl heeft zeventien procent van de Nieuwediepers vertrouwen in het college. Gemiddeld over het land is dat 28 procent. Rara hoe kan dat? De oorzaak is snel gevonden: de politiek in Den Helder is constant in crisis en dat straalt af op het gemeentebestuur.

Het aantal crises in Den Helder in de afgelopen jaren is niet meer op een hand te tellen. De politieke versnippering in de raad is groot en dat duidt erop dat het vertrouwen in de lokale politiek ook niet groot is.

Zodra er een crisis zich aandient stappen fracties net zo snel uit het college als ze erin waren gestapt. Een ieder voor zich lijkt het motto te zijn geworden in de lokale politiek in Den Helder. 

Tijdens de raadsperiode 2006-2010 splitsten drie leden van de SP-fractie en één lid van de Stadspartij zich af. In de periode 2010-2014 zijn twee leden van Trots overgestapt naar de Stadspartij.

Op 1 juni 2014 splitste Helder Onafhankelijk! zich in twee afzonderlijke eenmansfracties, te weten ‘Sociaal Lokaal Den Helder’ en ‘Fractie Vermooten’. In oktober 2015 werden vijf raadsleden uit de Stadspartij gezet, deze gingen met vijf zetels verder onder de naam ‘Beter voor Den Helder’.[81] In januari 2018 splitste een eenmansfractie zich af van ‘Beter voor Den Helder’.

De politieke versnippering is ook zichtbaar in het college: Beter voor Den Helder (6), CDA (5), VVD (4), Seniorenpartij (2), Stadspartij (2), ChristenUnie (2), PvdA (2). Het mag een wonder heten dat dit college er nog zit.

De verdiensten hiervoor schrijf ik toe aan de huidige burgemeester Koen Schuiling (VVD) die de juiste snaar weet te vinden zodat de kikkers netjes in de kruiwagen blijven zitten.

In de Kadernota worden voorstellen gedaan om het percentage burgers die vertrouwen hebben in ‘de manier waarop de gemeente wordt bestuurd’ omhoog te krijgen. Eén van de voorstellen is dat het college vier keer per jaar met elkaar in conclaaf gaat met het doel de onderlinge samenwerking te verbeteren.

Een ander voorstel is dat het college bij elk voorstel dat het doet richting de raad een paragraaf ‘bestuurlijke vernieuwing’ toe te voegen. Verder wordt iets gedaan aan de informatievoorziening van het college aan de raad en de inwoners en er komt een burgerpanel dat tweemaal per jaar de prestaties en het imago van de het gemeentebestuur en de gemeentelijke organisatie te peilen.

Dit is het dan? Gaan we beleven dat het vertrouwen van de inwoners hierdoor zal toenemen? Dit lijkt mij onwaarschijnlijk. Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Vertrouwen is vooral een gevoel, een emotie, dat zijn voeding vooral vindt in de beeldvorming. 

Waarom daalt het aantal inwoners van Den Helder zo onbarmhartig snel?

In 1982 telde de Marinestad nog bijna 63 duizend inwoner. In maart dit jaar 55.747. De daling zet nog steeds door hoewel het tempo waarin dit gebeurt afneemt.

Een paar jaar geleden werden vertrekkers gevraagd waarom ze de stad verlieten. De meesten gaven aan dat ze hun toekomstplannen, hun dromen, in Den Helder niet konden verwezenlijken. De vertrekkers hadden er dus geen vertrouwen in om hun bestaan op te bouwen in hun stad en vertrokken.

Er is veel gedoe in Den Helder. Neem het juridisch getouwtrek rondom Rob Scholte. Menigeen vraagt zich af: moet dit zo? En weer komt Den Helder negatief in het nieuws: Den Helder gaat slecht om met zijn kunstenaars. Dat beeld blijft hangen.

Het gemeentebestuur wil beter overkomen bij de inwoners en dan is een beproefd middel de inwoners om hun mening te vragen. Wel of niet een referendum over het stadhuis? Moet hij komen op Willemsoord of niet? Wat vinden jullie inwoners van onze stad? Gaan we niet doen zegt het college en een meerderheid van de raad: op uw mening zitten we niet te wachten. Uw opinie deert ons niet.

Het gemeentehuis is bij uitstek een onderwerp dat de burgers aangaat. Het is ‘hun’ huis: het huis van de gemeenschap. Slechtste argument: we kunnen het op dit dossier nooit iedereen naar de zin maken.

Politici: ‘Wat we ook besluiten, er is altijd een groep die het er niet mee eens is.’ Zo maak je van de volksraadpleging een farce. De werkelijke reden is: angst voor de wil van het volk. Waar angst heerst gedijt het vertrouwen niet.

Het gemeentebestuur probeert het vertrouwen te winnen door te communiceren met teksten en cijfers richting de raad en bevolking: kijk hoe goed we het doen! Maar bestuurlijke vernieuwing begint bij de burger: zonder uw mening te kennen kunnen we de stad niet goed besturen. Kom daar maar eens om in Den Helder.

Eugeen Hoekstra