Column: Natuurgebieden Groote Keeten bedreigd

Stikstof. Terwijl politici, boeren en burgers er vol vuur over praten ademen ze massa’s stikstof in en -uit. De lucht die wij inademen zit namelijk barstensvol stikstof. Die zien we niet, maar is er wel. Bijna 80% van wat wij inademen bestaat uit een gas, namelijk stikstof. Gelukkig is het een vorm van stikstof die niet reageert met andere stoffen. Het blijft in de lucht en slaat niet neer op de grond. 

Er is nog een andere vorm van stikstof die wél reageert met andere stoffen. Met water en zuurstof bijvoorbeeld. Dan worden nieuwe stoffen zoals stikstofoxide en ammoniak gevormd. Vooral de laatste vormt een grote bedreiging voor kwetsbare natuurgebieden. Doordat de ontlasting van koeien in aanraking komt met de urine (drijfmest) ontstaat veel ammoniak. Die ammoniak komt in de lucht terecht en slaat neer op de grond. 

In natuurgebieden zorgt de ammoniak voor een verzuring van de bodem. Juist door die verzuring voelen sommige planten zich er niet meer thuis. Planten die juist gedijen bij veel stikstof (ammoniak) in de grond gaan woekeren. Planten als brandnetels, bramen en berken (drie b’s) voelen zich prima thuis in een zuur milieu. De diversiteit aan planten neemt af, waardoor ook insecten zoals vlinders en bijen geen voedsel meer kunnen vinden. Zelfs vogels kunnen niet meer leven in zo’n gebied waardoor die naar elders zullen verhuizen. De biodiversiteit in, op en boven de bodem neemt af, terwijl het van belang is dat die diversiteit groot is. Alle plantjes en beestjes in een ecosysteem zijn van elkaar afhankelijk en kunnen niet zonder elkaar voortbestaan.

Sommige gebieden in de Kop van Noord-Holland zijn in gevaar. Het Zwanenwater bijvoorbeeld. Dat prachtige natuurgebied telt erg veel soorten planten en -dieren. Er leven vogels zoals lepelaars, aalscholvers, ganzen, eenden en meeuwen. Als ze niet meer genoeg voedsel kunnen vinden vertrekken ze naar elders. Het Zwanenwater zou dan tenslotte een troosteloze zandwoestijn kunnen worden en ook niet meer aantrekkelijk zijn voor de vele toeristen die er een wandeling kunnen maken. 

Hetzelfde geldt voor de Noordkopper duinen. In de vorige eeuw wilde een burgemeester tussen Callantsoog en Groote Keeten villa’s in de duinen realiseren. Een bevriende architect had al een plan gemaakt maar de bezitster van de duinen, een adellijke familie, stak er een stokje voor omdat het bod van de gemeente te weinig voordeel opleverde. Anders was het er beslist van gekomen: landhuizen in de duinen en weg natuurgebied.

Een inwoner van Groote Keeten heeft vol ingezet op een plan om een deel van de Boskerpolder te (laten) ontwikkelen tot bungalowpark. De Boskerpolder is echter een natuurgebied dat door bebouwing en bewoning ernstige schade zal worden toegebracht. Ook hier zal, als het plan werkelijkheid wordt, de diversiteit van leven in, op en boven de bodem afnemen met alle gevolgen van dien…  

Kees Zwaan

(Foto 1: Botgat Groote Keeten, Natura 2000 gebied – eigen foto)

(Foto 2: Boskerpolder Groote Keeten – eigen foto)