Column: Meer asielzoekers claimen schaarse huurwoningen in Schagen

Statushouders (vluchtelingen met een verblijfsvergunning) hebben voorrang op de woningmarkt. Ze moeten zo snel mogelijk aan een sociale huurwoning worden geholpen. Hoezo? Het aantal stijgt en ze hebben er recht op. Schagen heeft een achterstand opgelopen van 16 statushouders. Zij zijn deze maand gehuisvest. Het is gelukt. Bravo.

Maar Schagen moet rekenen op een verdubbeling van het aantal te huisvesten statushouders. Voor de 1e helft van dit jaar zijn het er 36. Voor de tweede helft worden het er veel meer. Een uitdaging noemt de gemeente dit. Statushouders krijgen voorrang boven andere woningzoekenden. Is dat eerlijk? Er is woningnood. De wet is gewijzigd: gemeenten hoeven de voorrangsregel niet toe te passen. De provincie handhaaft niet. Schagen blijft hen voorrang geven.

Alkmaar en omringende gemeenten geven aan dat zij de huisvesting van statushouders niet langer aan kunnen. Dat staat in een brief die zij gestuurd hebben naar staatssecretaris Ankie Broekers-Knol. Dat er in 2021 aan twee keer zoveel statushouders een woning moet worden toegewezen, schiet bij de gemeenten in het verkeerde keelgat.

Volgens de colleges hebben gemeenten ‘hun handen vol’ aan de huisvesting van doelgroepen als spoedzoekers, dak- en thuislozen en buitenlandse werknemers. Daar bovenop is er een tekort aan sociale huurwoningen. Zo is er in de gemeente Castricum volgens corporatie Kennemer Wonen in de laatste twee jaar geen enkele sociale huurwoning bijgekomen.

Een woordvoerder van de gemeente Schagen spreekt over een grote uitdaging: “Het is onder andere afhankelijk van het aantal vrijkomende woningen en de gezinsgrootte van statushouders die door het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) aan onze gemeente gekoppeld worden.  Het scheelt of je 36 woningen beschikbaar moet stellen voor 36 alleenstaande statushouders of bijvoorbeeld 6 woningen voor gezinnen bestaande uit 6 personen.” Kortom, het COA maakt dit uit.

De oplossing van het probleem ligt echter niet bij de statushouders, maar bij het woningbeleid: er worden veel te weinig sociale huurwoningen gebouwd. Dit is niet alleen de gemeenten aan te rekenen. De provincie werkt niet mee. Zo heeft ze gebieden rond Schagen aangemerkt als Bijzonder Provinciaal Landschap. Hier mag niet gebouwd worden. Of toch wel?

Een uitzondering moet gemaakt kunnen worden voor niet-permanente verplaatsbare woningen. Ik zie dat meer gemeenten kiezen voor deze flexibele woonvormen. Als de woningnood minder wordt (door de vergrijzing sterven meer mensen en krimpt de bevolking), kunnen deze woningen hier weer weg. 

Schandalig is natuurlijk dat staatssecretaris Ankie Broekers-Knol  de controle heeft verloren op het asielbeleid. De Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) lijkt het maar niet te lukken om de achterstanden in het afhandelen van procedures weg te werken. Vorig jaar is er een speciaal team op de problemen gezet, maar ook hen lukt het niet met verbeteringen te komen. De asielzoekerscentra zijn overvol geraakt De tsunami van statushouders die aan een woning geholpen moeten worden, moet nog komen.  Schagen kan haar borst natmaken.

Eugeen Hoekstra