Column Mantelzorger in Schagen is 25 euro waard

Toen het compliment overging van Sociale Verzekeringsbank naar de gemeenten werd het een ratjetoe aan geldbedragen waarmee gemeenten hun waardering uitdrukken voor de gratis familiezorg die het tekort aan professionele zorg een beetje camoufleert. Het compliment was een jaarlijks geldbedrag van 200 euro en dat kwam prima van pas omdat mantelzorgers flinke kosten maken die niet vergoed worden. Mezzo heeft dit allemaal uitgerekend.

Het mantelzorgcompliment betekent vooral ook een erkenning voor de bijdrage aan de participatiesamenleving, zo meent de overheid, en is tevens een steuntje in de rug voor het volhouden van de zorgtaken. Volgens het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) gaf ongeveer 32 procent van de bevolking (ouder dan zestien jaar) in 2016 mantelzorg.

De gemeenten hebben van het Rijk een budget gekregen om zelf invulling te geven aan de waardering die ze hebben voor de mantelzorgers in hun gemeenten. Zo stelt de gemeente Alphen aan de Rijn bijvoorbeeld een geldbedrag van tweehonderd euro beschikbaar.

De gemeente Barendrecht geeft dit jaar alle mantelzorgers een eenmalig geldbedrag van 150 euro voor zover ze meer dan acht uur per week en minimaal drie maanden achtereen mantelzorg hebben verleend. De gemeenten Ommen en Hardenberg hanteren een keuzemodel. Mantelzorgers hier kunnen bijvoorbeeld kiezen tussen een geldbedrag, een etentje, een theatervoorstelling of een bioscoopbon voor jonge mantelzorgers.

De gemeente Renkum biedt bijvoorbeeld mantelzorgers een financiële tegemoetkoming aan van 150 euro of een waardebon die recht geeft op tien uur huishoudelijke hulp. En Zeist heeft, naast een tegoedbon, een deel van het budget gebruikt om een extra mantelzorgconsulent in te zetten. Maar wie liever het geld heeft, kan ervoor kiezen dit bedrag te laten storten.

En hoe is het gesteld in de Noordkop? Mantelzorgers hier krijgen een digitale VVV-bon van hun gemeente. Zij die in Den Helder wonen ontvangen een VVV bon t.w.v. € 50,-. Mantelzorgers in Schagen en in Hollands Kroon ontvangen een bon van € 25,-. Jonge mantelzorgers tot 18 jaar krijgen twee bioscoopbonnen. Woont de mantelzorger wat verder weg, bijvoorbeeld in Heerhugowaard of in Alkmaar, dan mag hij of zij rekenen op een geldbedrag van 200 euro. Bravo.

Mantelzorgers, zo weten we uit verschillende onderzoeken, zijn zeer gesteld op het mantelzorgcompliment. Dat verschillende gemeenten het bedrag hebben verlaagd tot dik onder 200 euro voelt natuurlijk niet goed. Opeens blijkt de waardering van de overheid voor mantelzorgers tegen te vallen en verschillend uit te pakken.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) hebben becijferd dat het aantal mantelzorgers per mantelzorgcliënt tot 2040 naar verwachting zal halveren. Minister De Jonge reageert op Kamervragen van 50Plus met de mededeling dat de respijtzorg beter uit de verf moet komen. Als dit het antwoord is dan heeft de minister het niet begrepen. De enige goede oplossing is de professionele zorg uit te breiden zodat de mantelzorger structureel een beetje uit de wind wordt gehouden. Is dit te veel gevraagd? 

Eugeen Hoekstra