Column: laten we van de nood een deugd maken

Cijfers zeggen niet alles maar in het maken van beleid wordt er wel rekening mee gehouden. Overheden, bedrijven en scholen  kijken jaren vooruit, bijvoorbeeld om vast te stellen of het bestaande beleid voortgezet kan worden of moet worden aangepast en of er nieuwe  investeringen nodig zijn.

In het Koersplan 2022 van het Regius College staat dat de school een daling van het leerlingenaantal verwacht in 2030 van 20%. Oorzaak is de ontgroening die al zichtbaar is bij de basisscholen. Er gaan al scholen dicht, in de kleine dorpen (Oudesluis) het eerst, maar die trend zet door naar grotere plaatsen.

Behalve de ontgroening hebben we te maken met de vergrijzing van de bevolking. Hierdoor daalt de beroepsbevolking in 2040 in de Kop van Noord-Holland met 21% ten opzichte van 2017.

Nog een verschijnsel: mensen wonen vaker en langer thuis. In 1995 woonde nog 17% van 75 plussers in een instelling, terwijl dit aantal in 2014 nog maar 10% betrof. Het aantal 75 plussers en het aantal mensen met dementie is in 2040 twee keer zo groot dan in 2017.

De verhouding tussen het aantal werkenden en het aantal gepensioneerden verandert drastisch. Nu zijn er nog 5 werkende ten opzichte van 1 gepensioneerde, in 2040 zijn er nog maar 2 werkende ten opzichte van 1 gepensioneerde.

De bevolking in Schagen daalt nauwelijks in de komende jaren. In 2020 wonen 45.856 mensen in Schagen. In 2030 46.306 en in 2040 46.625. Wat wel daalt is het aantal mensen met een leeftijd tussen 20 en 65 jaar. Van 24.811 in 2020 naar 21.730 in 2040. In percentage(s) van de totale bevolking uitgedrukt: 54,1 % in 2020 tegen 46,6% in 2040.

Terwijl het aantal senioren van 75 jaar en ouder toeneemt in de gemeenten Schagen. In 2020 4.714, in 2030 7.259 en in 2040 8.491. In percentages van de totale bevolking uitgedrukt respectievelijk 10,3%, 15,7% en 18,2%.

Niet ongenoemd mag blijven het stijgend aantal mensen met dementie in Schagen: van 932 in 2020 naar 1.883 in 2040. Tegelijkertijd halveert het aantal mantelzorgers door de vergijzing, zegt het Sociaal Cultureel Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving. Zorgrobotten zorgen voor vervanging. 

De leefbaarheid van de kleinste kernen staat onder druk. Scholen verdwijnen, winkels staan leeg en wijksteunpunten worden bedreigd met sluiting.

Mensen blijven steeds langer thuis wonen, wat maakt dat mensen korter verblijven in een verpleeghuis. Verpleeghuizen worden de nieuwe hospices. Zorg thuis wordt belangrijker.

Meer eigen regie en eigen verantwoordelijkheid staan centraal. Jongeren trekken weg naar de Randstad omdat hier loon wordt uitbetaald hoger dan het Cao-niveau. In onze regio neemt de arbeidsmarktkrapte steeds meer toe. Het aantal vacatures stijgt met de dag. Vooral in de zorg. 

Wat moet er gebeuren? Bedrijven en instellingen in de Kop zullen hun werkgeverschap opnieuw moeten definiëren om zodoende voldoende medewerkers aan zich te kunnen binden. Dit alleen is niet genoeg om het steeds groter wordende arbeidsmarktprobleem op te lossen.

Bedrijven gaan lokmiddelen uitproberen om personeel naar de regio te halen. De tijd komt terug dat zorginstellingen woningen laten bouwen voor hun personeel. Er zullen werknemers uit het buitenland aangetrokken worden.

Wat hier nodig is: meer en betere banen, hoge salarissen, goedkopere huizen, goede opleidingen met baanperspectief en een aangenaam verblijfsklimaat. Het aantal vacatures stijgt ook in de Kop. Laten we van de nood een deugd maken.

Eugeen Hoekstra